Эсманов Отабек Усановичнинг
фалсафа доктори (PhD) Диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қишлоқ хўжалиги бўлажак муҳандисларига ихтисослик фанларини ўқитишни такомиллаштириш” (Қишлоқ хўжалиги машиналари” фани мисолида), 13.00.02- Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (техника) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.1.PhD/Ped4608.
Диссертация бажарилган муассаса номи: “Тошкент ирригатсийа ва қишлоқ хоъжалигини механизатсийалаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университетининг Қарши ирригатсийа ва агротехнологийалар институти.
 Илмий  раҳбар: Равшанов Ҳамроқул Амирқулович,  техника фанлари доктори, доцент.  
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти, PhD.03/30.06.2020.Т.111.02 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий аппонентлар: Шомирзаев Махматмурод Хурамович, педагогика  фанлари доктори, профессор;  Тўраев Сирожиддин Журақобилович,  педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Термиз муҳандислик-технология институти.
Диссертация юналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади қишлоқ хўжалиги бўлажак муҳандисларига ихтисослик фанларини ўқитишни такомиллаштириш юзасидан таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг  илмий янгилиги:
техника олий таълим муассасаларида қишлоқ хўжалиги бўлажак муҳандисларига ихтисослик фанларини ўқитиш жараёнида касбий компетенсияларини шакллантиришнинг дидактик таъминоти мазмуни стратегик ҳамкорликка амалий-касбий фаолият  тузилмаси яхлитлигини таъминлашга устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
техника олий таълим муассасаларида қишлоқ хўжалиги бўлажак муҳандисларига ихтисослик фанларини ўқитишни такомиллаштириш жараёнида касбий фаолиятга тайёргарлигини ва касбий компетенсияларини шакллантиришнинг консептуал методик модели ақлий фаолият элементларининг ўзаро алоқадорлик таъсири дивергент фикрлаш усулларини интерфаол таʼлим методларига қўллаш орқали яхлитлилик  тамойиллари  асосланиб такомиллаштирилган;
болажак муҳандисларга ихтисослик фанларини ўқитиш асосида касбий фаолиятга тайёрлаш методикаси талабаларда касбий фаолияти қобилиятини шакллантиришнинг эрудитсион омили ва  индивидуал ишлашга имкон берадиган мустақил ҳаракатланиш кўникмаларини “инсон-техника”, “инсон-белги”, “инсон-табиат” асосида интеграллашган тизимни тузилмавий-функсионал, коммуникатив-жараёнли муносабат орқали ўқув-билиш фаоллигини таркиблаштириш асосида такомиллаштирилган;
техника олий таълим муассасаларига қишлоқ хўжалигини механизатсиялаштириш таълим йўналиши талабаларининг касбий фаолиятга тайёргарлигини ва касбий компетенсияларини шаклланганлик даражаларини баҳолаш мезонлари юзасидан репродуктив, продуктив, қисман изланувчанлик ва креативлик каби даражаларини шакллантиришнинг ўқув-услубий таʼминоти такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот  натижаларининг жорий қилиниши. Қишлоқ хўжалиги бўлажак муҳандисларига ихтисослик фанларини ўқитишни такомиллаштириш бўйича ўтказилган тадқиқот натижалари асосида:
техника олий таълим муассасаларида қишлоқ хўжалиги бўлажак муҳандисларига ихтисослик фанларини ўқитиш жараёнида касбий компетенсияларини шакллантиришнинг дидактик таъминоти мазмуни стратегик ҳамкорликка амалий-касбий фаолият  тузилмаси яхлитлигини таъминлашга устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган таклифлар “Махсус фанларни ўқитиш методикаси” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2022-йил  30-декабрдаги 429-81-сон буйриғи). Мазкур ўқув қўлланма талабаларга ихтисослик фанларини ўқитишни такомиллаштириршга хизмат қилган;
техника олий таълим муассасаларида қишлоқ хўжалиги бўлажак муҳандисларига ихтисослик фанларини ўқитишни такомиллаштириш жараёнида касбий фаолиятга тайёргарлигини ва касбий компетенсияларини шакллантиришнинг консептуал методик модели ақлий фаолият элементларининг ўзаро алоқадорлик таъсири дивергент фикрлаш усулларини интерфаол таʼлим методларига қўллаш орқали яхлитлилик  тамойиллари  асосланиб такомиллаштирилган таклифлар “Махсус фанларни ўқитиш методикаси” номли ўқув қўлланмани ишлаб шиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 18-апрелдаги 02/02-01-57-сон малумотомаси). Натижада, ишлаб чиқилган модел ихтисослик фанлардан таълим жараёнида талабаларнинг касбий тайёргарлигини ривожлантиришга хизмат қилган;
болажак муҳандисларга ихтисослик фанларини ўқитиш асосида касбий фаолиятга тайёрлаш методикаси талабаларда касбий фаолияти қобилиятини шакллантиришнинг эрудитсион омили ва  индивидуал ишлашга имкон берадиган мустақил ҳаракатланиш кўникмаларини “инсон-техника”, “инсон-белги”, “инсон-табиат” асосида интеграллашган тизимни тузилмавий-функсионал, коммуникатив-жараёнли муносабат орқали ўқув-билиш фаоллигини таркиблаштириш асосида такомиллаштирилган таклифлардан Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти илмий-тадқиқот ишлари режасига мувофиқ 2020-2023 йилларда бажарилган  №С-ПМ-31 “Такрорий экинлар экиш учун бир ўтишда тупроқни ағдармасдан экишга тайёрлайдиган комбинатсиялашган машина” мавзусидаги лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 18-апрелдаги 02/02-01-57-сон малумотомаси). Натижада бўлажак муҳандисларни  ихтисослик фанларини ўзлаштиришларининг такомиллашувига хизмат қилган;
техника олий таълим муассасаларига қишлоқ хўжалигини механизатсиялаштириш таълим йўналиши талабаларининг касбий фаолиятга тайёргарлигини ва касбий компетенсияларини шаклланганлик даражаларини баҳолаш мезонлари юзасидан репродуктив, продуктив, қисман изланувчанлик ва креативлик каби даражаларини шакллантиришнинг ўқув-услубий таʼминоти такомиллаштиришга доир таклифлардан Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти илмий-тадқиқот ишлари режасига мувофиқ 2020-2023 йилларда бажарилган №С-ПМ-31 “Такрорий экинлар экиш учун бир ўтишда тупроқни ағдармасдан экишга тайёрлайдиган комбинатсиялашган машина” мавзусидаги лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 18-апрелдаги 02/02-01-57-сон малумотомаси). Натижада ишлаб чиқилган методика ва методик модел ихтисослик фанларини ўқитиш сифатини ва педагогик тажриба-синов ишларининг самарадорлигини ошишига хизмат қилган.