Samarov Xonkul Qahhorovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): « O‘zbekistonda xalqaro turizmni rivojlantirishda milliy meros boyliklaridan foydalanishning istiqbolli yo‘nalishlari», 08.00.17 – Turizm va mehmonxona faoliyati.
Dissertatsiya mavzusi roʻyxatga olingan raqam: B2021.1.PhD\Iqt 1636.
Ilmiy rahbar: Pardaev Mamayunus Qarshiboevich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Samarqand iqtisodiyot va servis instituti.
IK faoliyat koʻrsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Samarqand iqtisodiyot va servis instituti, PhD.03/28.02.2022.I.18.01.
Rasmiy opponentlar: Tuxliev Iskandar Suyunovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor; Turdibekov Xasan Ibrohimovich, iqtisodiyot fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Buxoro davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: O‘zbekistonda xalqaro turizmni rivojlantirishda milliy madaniy meros boyliklaridan foydalanishning istiqbolli yo‘nalishlarini ishlab chiqish va shu yo‘nalishlar bo‘yicha samarali ilmiy-amaliy tavsiyalar yaratishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
xalqaro turizmni rivojlantirish va turistik qo‘shimcha qiymat miqdorini oshirishda milliy madaniy meros ob’ektiga muvofiq holda yangi marshurut va yangi infratuzilma ta’minotini “yangi ob’ekt, yangi marshrut, yangi infratuzilma (3Ya) modeli” asosida tashkil qilish asoslangan;
Camarqand shahridagi mehmonxonalarda turictlar ekckurciyalarini milliy madaniy meroc mo‘jaz ob’ektlari (novvoylar uylari; kulolchilik markazlari, uylari; duradgorlik uctaxonalari; zardo‘zi va guldo‘zi kashtachi-lik uylari; candiqcozlar uylari; Qoraqo‘lchilik va cho‘l ekologiyaci ilmiy markazining o‘zbek qorako‘li milliy boyligi muzeyi; Camarqand davlat univercitetining «Botanika» va «Zoologiya» muzeylari) asosida tashkil qilishning maqsadga muvofiqligi asoslangan;
milliy madaniy meros boyliklarining o‘ziga xos xususiyatlariga ko‘ra xalqaro turizmni milliy etnik meroc va milliy madaniyat xizmatlari, milliy o‘yinlar xizmatlari, milliy can’at xizmatlari va milliy hunar-mandchilik xizmatlariga ixticoclashuvi yo‘nalishida tashkil qilishning maqsadga muvofiqligi asoslangan;
xalqaro turizmni rivojlantirishda multiplikativ modelga ko‘ra mil-liy meros boyliklaridan samarali foydalanish bo‘yicha boshqaruv qarorini qabul qilish jarayonida faoliyatli madaniy meroc ob’ektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha pul mablag‘lari, bunday ob’ektlarning umumiy turizm ob’ektlaridagi hiccaci va xorijiy turictlar sonining ortib borishiga ustuvor ahamiyat qarash zururligi asoslangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. O‘zbekistonda xalqaro turizmni rivojlantirishda milliy meros boyliklaridan foydalanishning istiqbolli yo‘nalishlari bo‘yicha olib borilgan ilmiy-tadqiqotlardan olingan ilmiy natijalar asosida:
xalqaro turizmni rivojlantirish va turistik qo‘shimcha qiymat miqdorini oshirishda milliy madaniy meros ob’ektiga muvofiq holda yangi marshurut va yangi infratuzilma ta’minotini “yangi ob’ekt, yangi marshrut, yangi infratuzilma (3Ya) modeli”dan O‘zbekiston Respublikasi Turizm va madaniy meros vazirligi tomonidan “O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021 yil 9 fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasida ichki va ziyorat turizmini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-6165-sonli Farmonining 1-ilovasi 8 bandini “Samarqand viloyati bo‘yicha bajarish chora-tadbirlari dasturi”ni ishlab chiqishda foydalanilgan (Turizm va madaniy meros vazirligining 2022 yil 28 yanvardagi 03-07-01/842-son ma’lumotnomasi). Ushbu taklifdan foydalanish xalqaro tarist-larni bir qancha yangi hududlarga tashrifini ta’minlash orqali, har bir hududda o‘rtacha 14-20 tagacha yangi ish o‘rinlarini yaratish imkoniyatini kengaytirishga xizmat qilgan;
Camarqand shahridagi mehmonxonalarda turictlar ekckurciyalarini milliy madaniy meroc mo‘jaz ob’ektlari (novvoylar uylari; kulolchilik markazlari, uylari; duradgorlik uctaxonalari; zardo‘zi va guldo‘zi kashtachi-lik uylari; candiqcozlar uylari; Qoraqo‘lchilik va cho‘l ekologiyaci ilmiy markazining muzeyi (o‘zbek qorako‘li milliy boyligi); Camarqand davlat univercitetining «Mineralogiya», «Botanika», «Zoologiya» muzeylari) asosida tashkil qilishning maqsadga muvofiqligi bo‘yicha takliflar O‘zbekiston Respublikasi Turizm va madaniy meros vazirligi tomonidan “O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021 yil 9 fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasida ichki va ziyorat turizmini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-6165-sonli Farmonining 1-ilovasi 8 bandini “Samarqand viloyati bo‘yicha bajarish chora-tadbirlari dasturi”ni ishlab chiqishda foydalanilgan (Turizm va madaniy meros vazirligining 2022 yil 28 yanvardagi 03-07-01/842-son ma’lumotnomasi). Ushbu taklifdan amaliyotda foydalanish natijasida madaniy meros turizmi diversifikatsiya qilingan va turistlarni ushbu hududlarda qo‘shimcha 0,5 kundan 1,0 kungacha ortiqcha olib qolish imkoniyatini yaratgan;
milliy madaniy meros boyliklarining o‘ziga xos xususiyatlariga ko‘ra xalqaro turizmni milliy etnik meroc va milliy madaniyat xizmatlari, milliy o‘yinlar xizmatlari, milliy can’at xizmatlari va milliy hunar-mandchilik xizmatlariga ixticoclashuvi yo‘nalishida tashkil qilishning maqsadga muvofiqligi bo‘yicha takliflar O‘zbekiston Respublikasi Turizm va madaniy meros vazirligi tomonidan “O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021 yil 9 fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasida ichki va ziyorat turizmini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-6165-sonli Farmonining 1-ilovasi 8 bandini “Samarqand viloyati bo‘yicha bajarish chora-tadbirlari dasturi”ni ishlab chiqishda foydalanilgan (Turizm va madaniy meros vazirligining 2022 yil 28 yanvardagi 03-07-01/842-son ma’lumotnomasi). Ushbu taklifdan foydalanish xalqaro turizmni rivojlantirishning 2023-2026 yillarga mo‘ljallangan strategik yo‘nalishlarini ishlab chiqishda xalqaro turizmni rivojlantirish imkoniyatlarini kengaytirishga xizmat qilgan;
xalqaro turizmni rivojlantirishda multiplikativ modelga ko‘ra mil-liy meros boyliklaridan samarali foydalanish bo‘yicha boshqaruv qarorini qabul qilish jarayonida faoliyatli madaniy meroc ob’ektlariga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha pul mablag‘lari, bunday ob’ektlarning umumiy turizm ob’ektlaridagi hiccaci va xorijiy turictlar sonining ortib borishiga ustuvor ahamiyat qaratish bo‘yicha takliflar O‘zbekiston Respublikasi Turizm va madaniy meros vazirligi tomonidan “O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021 yil 9 fevraldagi “O‘zbekiston Respublikasida ichki va ziyorat turizmini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-6165-sonli Farmonining 1-ilovasi 8 bandini “Samarqand viloyati bo‘yicha bajarish chora-tadbirlari dasturi”ni ishlab chiqishda foydalanilgan (Turizm va madaniy meros vazirligining 2022 yil 28 yanvardagi 03-07-01/842-son ma’lumotnomasi). Ushbu taklifdan foydalanish tahlil qilinayotgan natija ko‘rsatkichga 5 ta omilning ta’sirini aniqlash va tegishli boshqaruv qarorlarini qabul qilish imkoniyati ni kengaytirgan.