Котов Евгений Владимировичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): Оценка параметров неустановившегося безнапорного фильтрационного потока в грунтовых перемычках и дамбах, 05.09.07 – “Гидравлика ва муҳандислик гидрологияси” (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: № 1/06.12.2022
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони:
техника фанлари доктори, профессор Ватин Николай Иванович.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Буюк Пётр номидаги Санкт-Петербург политехника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети ҳузуридаги DSc.03/30.12.2019.Т.10.02 рақамли Илмий Кенгаш,
Расмий оппонентлар:
1. Техника фанлари доктори, профессор Базаров Дилшод Райимович (05.09.07.);
2. Физика-математика фанлари доктори, профессор Кирсанов Михаил Николаевич (01.02.04.).
Етакчи ташкилот – Мирзо Улуғбек номидаги Самарқанд давлат архитектура- қурилиш университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади вертикал текисликда икки ўлчовли фильтрация ҳаракати учун скаляр ғовак муҳитда суюқликнинг беқарор эркин оқими масаласини ечишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
Ўлчовсиз факторизация ёрдамида тузилган скаляр ғовакли муҳит учун ностационар фильтрация назариясининг чекловчи масаласини (Боуссинеск масаласи) ифодалаш орқали ўхшаш таъриф соҳаларига эга бўлган минтақалар учун масалалар гуруҳларини ечиш имкони яратилган;
Буссинескнинг чекланган масаласи Крокконинг оддий дифференциал тенгламаси учун одатий чегаравий масалагача соддалаштирилган. Крокконинг чеклаш масаласи ишлаб чиқилган ва ечилган. Унинг ечими қуйи бьефлардаги фильтрация оқимининг чуқурлигини аниқлаш учун ишлатилган;
Крокконинг чекловчи масаласини ечиш учун кучли - чизиқли бўлмаган (энг юқори ҳосилада чизиқли бўлмаган) фарқли алгоритми текширилган;
Вертикал текисликда ностационар фильтрациянинг чекловчи масалалари Мизес ўзгарувчиларидаги чегара қатламининг стационар назариясини чекловчи масалалари - бўйлама координата-оқим функцияси билан бир хил эканлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Беқарор фильтрация оқимларини сонли ҳисоблаш усуллари Буюк Пётр номидаги Санкт-Петербург политехника университети, Муҳандислик - қурилиш институтининг “Гидротехник ва энергетик қурилиши олий мактаби” ўқув жараёнига курс ва диплом лойиҳасини ҳамда илмий-тадқиқот ва тажриба-конструкторлик ишларини бажаришда тадбиқ қилинди (ПСК “ВЕНЧУР” Масъулияти чекланган жамиятининг 2022 йил 19-53-сон маълумотномаси). Натижада, депрессия эгри чизиғининг бир лаҳзалик (бир онлик) қийматларини ва турли шаклдаги сувтўсгичлардаги сизма оралиғини аниқлаш услубиёти яратилган. Бу эса уларнинг ҳисоб-китобларини олиб боришни автоматлаштиришга, сув хўжалиги, транспорт ва табиатни муҳофаза қилиш иншоотларни лойиҳалашда ҳисобларнинг аниқлигини оширишга хизмат қилган.
Эркин чегара билан беқарор фильтрация масаласини ҳисоблашнинг рақамли усуллари дренажлар, пойдеворларни лойиҳалашда ва АЖ “КОНЦЕРН ТИТАН-2“(Санкт-Петербург ш.) котлованларни қуритиш бўйича ишларни олиб боришдаги амалиётига жорий этилди (“КОНЦЕРН ТИТАН-2“Акционерлик жамиятининг 2022 йил 60-01-32-сон маълумотномаси). Натижада, депрессия эгри чизиғининг бир лаҳзали ва барқарор ҳолат шаклларини, чегара шароитларининг ўзгариши оралиғи учун сизма оралиғининг баландлиги қийматларини аниқлашга ва назоратланадиган кўрсаткичларнинг ўзгаришини башорат қилиш имконияти яратилган, бу эса қурилиш ишлари ҳажмини ва уларни амалга ошириш харажатларини баҳолашга хизмат қилган.
