Arashov Rustam Ruzimuratovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Jigar bo‘shliqli hosilalarining murakkab anatomik, parenxima ichi joylashuvida jarrohlik taktikasini takomillashtirish», 14.00.27 – Xirurgiya (tibbiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.1.PhD/Tib2530.
Ilmiy rahbar: Bafoev Baqodir Barnoevich, tibbiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro davlat tibbiyot instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Buxoro davlat tibbiyot instituti, DSc.04/30.04.2022.Tib.93.01.
Rasmiy opponentlar: Gulyamov Olim Mirzaxitovich, tibbiyot fanlari doktori; Xakimov Murod Shavkatovich, tibbiyot fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: «Abuali Ibni Sino nomidagi Tojikiston davlat tibbiyot universiteti»
Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: jigarda anatomik murakkab, intraparenximatoz joylashgan bo‘shliqli hosilalari bilan kasallangan bemorlarni takomillashtirilgan maxsus troakar – fiksatorni qo‘llash yo‘li bilan davolash natijalarini yaxshilashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
jigarda anatomik jihatdan murakkab, intraparenxematoz joylashgan kichik hajmli hosilalarni va jigarning exinokokk kistalarini intraoperativ drenajlash uchun maxsus qurilma ishlab chiqilgan;
jigarda anatomik jihatdan murakkab, intraparenxematoz joylashgan kichik hajmli hosilalarni va jigarning exinokokk kistalarini intraoperativ drenajlash uchun ishlab chiqilgan “Troakar – fiksator” qurilmasini qo‘llash usuli aniqlangan;
anatomik jihatdan murakkab intraparenximatoz joylashgan jigar bo‘shliqli hosilalarini davolash uchun optimal jarrohlik taktikasi ishlab chiqilgan;
jigarda anatomik jihatdan murakkab intraparenximatoz joylashgan jigar bo‘shliqli hosilalarini “troakar - fiksator” uskunasini interoperatsion qo‘llab davolash samaradorligi isbotlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Buxoro davlat tibbiyot instituti ekspert kengashining 2023 yil 16 iyundagi №23-z/037 son xulosasiga ko‘ra:
biz tomonimizdan takomillashtirilgan maxsus “Troakar – fiksator” uskunasi jigarda anatomik jihatdan murakkab, intraparenximatoz joylashgan kichik hajmli hosilalarni intraoperatsion ul`tratovush nazorati ostida punksiya qilish va drenajlash hamda jarrohlik amaliyoti paytida, shuningdek jarrohlik amaliyotidan keyingi asoratlarni kamaytirish imkonini bergan. Ilmiy yangilikning amaliyotga joriy qilinishi: Olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Buxoro shahar tibbiyot birlashmasi bo‘yicha buyruq (12.12.2022 y.; №7/2) hamda Buxoro – 1 Temir yo‘l kasalxonasi bo‘yicha buyruq (14.12.2022 y.; №5/2) bilan amaliyotiga joriy etilgan. Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagilardan iborat: tadqiqotning maqsad va vazifalarini bajarish anatomik jihatdan murakkab joylashgan jigar bo‘shliqli hosilalari bo‘lgan bemorlarni davolashning yanada samarali usulini ishlab chiqishga olib keldi, operatsiya ichidagi va operatsiyadan keyingi asoratlarni kamaytirishga yordam bergan, bu esa bemorlarda residivlar bo‘lishi, asoratlar rivojlanishining oldini oldi. Bu bemor salomatligini saqlab uning mehnatga layoqatini oshirdi. Bu xolat masalaning ijtimoiy ahamiyatini ta’minlaydi. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagilardan iborat: ilk bor takomillashtirilgan maxsus “Troakar – fiksator” uskunasi orqali jigarda anatomik jihatdan murakkab, intraparenximatoz joylashgan kichik hajmli hosilalarni intraoperatsion davolash samaradorligini oshirishi, operatsiya davomiyligini qisqartirish, shu bilan birga bemorlar yotoq kunlarini qisqarishi hisobiga iqtisod qilishga imkoniyat bergan. Xulosa: anatomik jihatdan murakkab joylashgan jigar bo‘shliqli hosilalari bo‘lgan bemorlarni davolashning yangi taklif qilinayotgan usuli hisobiga 1 nafar bemor hisobiga byudjet mablag‘larini 330 000 so‘mga va byudjetdan tashqari mablag‘larni 470 000 so‘mga iqtisod qilish imkonini bergan. Ilmiy yangilikdan kengaytirilgan holda foydalanishi: «Jigar bo‘shliqli hosilalarining murakkab anatomik, intraparenximatoz joylashuvida jarrohlik taktikasini takomillashtirish» mavzusida ilmiy yangilikni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Buxoro davlat tibbiyot instituti Ekspert Kengashiga institut rektori tomonidan 2023 yil 15 martdagi 04/1597-son xat yuborilgan.
“Troakar – fiksator” qurilmasini qo‘llash usuli jigarda anatomik jihatdan murakkab, intraparenxematoz joylashgan kichik hajmli hosilalarni va jigarning exinokokk kistalari bilan bemorlarni tashxisotida va kasallik yakuni istiqbolini belgilashda foydalanish imkonini bergan. Ilmiy yangilikning amaliyotga joriy qilinishi: Olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Buxoro shahar tibbiyot birlashmasi bo‘yicha buyruq (12.12.2022 y.; №7/2) hamda Buxoro – 1 Temir yo‘l kasalxonasi bo‘yicha buyruq (14.12.2022 y.; №5/2) bilan amaliyotiga joriy etilgan. Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi quyidagilardan iborat: anatomik jihatdan murakkab joylashgan jigar bo‘shliqli hosilalari bo‘lgan bemorlarni davolashning yanada samarali usulini ishlab chiqishga olib keladi, operatsiya ichidagi va operatsiyadan keyingi asoratlarni kamaytirishga yordam bergan, bu esa bemorlarda residivlar bo‘lishi, asoratlar rivojlanishining oldini oldi. Bu bemor salomatligini saqlab uning mehnatga layoqatini oshirishga xizmat qilgan. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagilardan iborat: “Troakar – fiksator” qurilmasini qo‘llash usuli orqali jigarda anatomik jihatdan murakkab, intraparenximatoz joylashgan kichik hajmli hosilalarni intraoperatsion davolash samaradorligini oshirishi, operatsiya davomiyligini qisqartirish, shu bilan birga bemorlar yotoq kunlarini qisqarishi hisobiga iqtisod qilishga erishilgan. Xulosa: “Troakar – fiksator” qurilmasini qo‘llash usuli orqali jigarda anatomik jihatdan murakkab, intraparenximatoz joylashgan kichik hajmli hosilalarni davolash bemorlarning yaxshi davolash natijalarini oshirish, qoniqarsiz davolash natijalarini kamaytirish va kasallikning hayotga xavf tug‘diradigan asoratlarining rivojlanishini oldini olish imkonini bergan. Ilmiy yangilikdan kengaytirilgan holda foydalanishi: «Jigar bo‘shliqli hosilalarining murakkab anatomik, intraparenximatoz joylashuvida jarrohlik taktikasini takomillashtirish» mavzusida ilmiy yangilikni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Buxoro davlat tibbiyot instituti Ekspert Kengashiga institut rektori tomonidan 2023 yil 15 martdagi 04/1597-son xat yuborilgan.
ushbu anatomik jihatdan murakkab intraparenximatoz joyqlashgan jigar bo‘shliqli hosilalarini davolash uchun optimal jarrohlik taktikasi jigarning yatrogen zararlanishini keskin kamaytirish, jigardan qon ketish muammosini batamom hal etish, jarrohlik amaliyotidan keyingi churralarni keskin kamaytirish imkonini bergan. Ilmiy yangilikning amaliyotga joriy qilinishi: Olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Buxoro shahar tibbiyot birlashmasi bo‘yicha buyruq (12.12.2022 y.; №7/2) hamda Buxoro – 1 Temir yo‘l kasalxonasi bo‘yicha buyruq (14.12.2022 y.; №5/2) bilan amaliyotiga joriy etilgan. Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi anatomik jihatdan murakkab joylashgan jigar bo‘shliqli hosilalari bo‘lgan bemorlarni davolashning yanada samarali usulini ishlab chiqishga olib keladi, operatsiya vaqtida va operatsiyadan keyingi davrdagi asoratlarni kamaytirishga yordam berib, residivlar oldini olishni ta’minlaydi. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagilardan iborat: 1) bemorning shifoxonada qolish muddatini o‘rtacha 3,0 kunga qisqartirtirib, shifoxonada qolish to‘lov miqdori 330 ming so‘mgacha kamaytirgan (Buxoro 1 bekati temir yo‘l kasalxonasining preyskurantiga ko‘ra shifoxonada 1 kun qolish 110.000 so‘mni tashkil qiladi); shifoxonada bo‘lish davrining bir necha kunga qisqartirilishi hisobiga dori-darmon kam talab etilgan (1 kunga o‘rtacha 157 000 so‘m dori vositalari sarflanadi); 2) bemorning shifoxonadan tashqaridagi davolanish davri uchun (boshqa tibbiy muassasalarda davolanishi, masalan poliklinikada) bir necha kunga qisqartirilishi hisobiga dori-darmon kam talab etilgan. Xulosa: anatomik jihatdan murakkab intraparenximatoz joylashgan jigar bo‘shliqli hosilalarini davolashda optimal jarrohlik taktikasini qo‘llash hisobiga 1 nafar bemor hisobiga byudjet mablag‘larini 330 000 so‘mga va byudjetdan tashqari mablag‘larni 470 000 so‘mga iqtisod qilish imkonini bergan. Ilmiy yangilikdan kengaytirilgan holda foydalanishi: «Jigar bo‘shliqli hosilalarining murakkab anatomik, intraparenximatoz joylashuvida jarrohlik taktikasini takomillashtirish» mavzusida ilmiy yangilikni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Buxoro davlat tibbiyot instituti Ekspert Kengashiga institut rektori tomonidan 2023 yil 15 martdagi 04/1597-son xat yuborilgan.
jigarning anatomik jihatdan murakkab intraparenximatoz joylashgan jigar bo‘shliqli hosilalarini “troakar - fiksator” uskunasini interoperatsion qo‘llab davolashning smaradorligini baholash, davolanish jarayonida yatrogen jigar zararlanishini keskin kamaytirish, jigardan qon ketish muammosini batamom hal etish, jarrohlik amaliyotidan keyingi churralarni keskin kamaytirish imkonini bergan. Ilmiy yangilikning amaliyotga joriy qilinishi: Olingan ilmiy-amaliy ma’lumotlar Buxoro shahar tibbiyot birlashmasi bo‘yicha buyruq (12.12.2022 y.; №7/2) hamda Buxoro – 1 Temir yo‘l kasalxonasi bo‘yicha buyruq (14.12.2022 y.; №5/2) bilan amaliyotiga joriy etilgan. Ilmiy yangilikning ijtimoiy samaradorligi anatomik jihatdan murakkab joylashgan jigar bo‘shliqli hosilalari bo‘lgan bemorlarni davolashning yanada samarali usulini ishlab chiqishga olib keladi, operatsiya vaqtida va operatsiyadan keyingi davrdagi asoratlarni kamaytirishga yordam berib, residivlar oldini olishni ta’minlaydi. Ilmiy yangilikning iqtisodiy samaradorligi quyidagilardan iborat: 1) bemorning shifoxonada qolish muddatini o‘rtacha 3,0 kunga qisqartirtirib, shifoxonada qolish to‘lov miqdori 330 ming so‘mgacha kamaytirgan (Buxoro 1 bekati temir yo‘l kasalxonasining preyskurantiga ko‘ra shifoxonada 1 kun qolish 110.000 so‘mni tashkil qiladi); shifoxonada bo‘lish davrining bir necha kunga qisqartirilishi hisobiga dori-darmon kam talab etilgan (1 kunga o‘rtacha 157 000 so‘m dori vositalari sarflanadi); 2) bemorning shifoxonadan tashqaridagi davolanish davri uchun (boshqa tibbiy muassasalarda davolanishi, masalan poliklinikada) bir necha kunga qisqartirilishi hisobiga dori-darmon kam talab etilgan. Xulosa: anatomik jihatdan murakkab intraparenximatoz joylashgan jigar bo‘shliqli hosilalarini davolashda optimal jarrohlik taktikasini qo‘llash hisobiga 1 nafar bemor hisobiga byudjet mablag‘larini 330 000 so‘mga va byudjetdan tashqari mablag‘larni 470 000 so‘mga iqtisod qilish imkonini bergan. Ilmiy yangilikdan kengaytirilgan holda foydalanishi: «Jigar bo‘shliqli hosilalarining murakkab anatomik, intraparenximatoz joylashuvida jarrohlik taktikasini takomillashtirish» mavzusida ilmiy yangilikni boshqa sog‘liqni saqlash muassasalariga joriy etish bo‘yicha Buxoro davlat tibbiyot instituti Ekspert Kengashiga institut rektori tomonidan 2023 yil 15 martdagi 04/1597-son xat yuborilgan.
