Бегматов Қувончбек Мухтаровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Филологик олий таълим муассасаларида иккинсҳи сҳет тили бўйисҳа ўқитувсҳиларнинг касбий компетенсияларини шакллантириш (немис тили мисолида)”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (немис тили) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.PhD/Ped2531.
Илмий раҳбар: Тухтасинов Илхомжон Мадаминович, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат чет тиллар институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат чет тиллар институти, PhD. 03/30.12.2019.Fil/Ped83.01.
Расмий оппонентлар: Лутфуллаев Махмуд Хасанович, педагогика фанлари доктори, профессор; Сайдалиев Сайдумар Сайдалиевич, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади филологик олий таълим муассасаларида иккинсҳи сҳет тили (немис тили) ўқитувсҳисининг касбий компетенсиясини шакллантиришга қаратилган  таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб сҳиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
немис тилини иккинсҳи сҳет тили сифатида ўқитиш жараёнида талабаларда касбий билим, малака ва кўникмаларни шакллантиришда касбий компетенсиянинг аҳамияти, унинг таркиби, шаклланиш ва ривожланиш босқичлари, усул ва воситаларини аниқлаш орқали немис тилини иккинсҳи сҳет тили сифатида ўрганаётган талабалар касбий компетенсиясини шакллантириш ва ривожлантиришга қаратилган дидактик таъминот касбий малака ва кўникмалар ифодаланган ўқитиш усулларини киритиш орқали такомиллаштирилган;
иккинсҳи сҳет тили (немис тили) ўқитувсҳисининг касбий компетенсиясини шакллантиришда тилнинг фонетик-грамматик, лексик-стилистик сатҳларидаги касбий малака ва кўникмаларининг лингво-коммуникатив, социолингвистик ҳамда стратегик компетенсияларига интеграциясини таъминлаш самарадорлиги исботланган;
ўқув жараёнида касбий, лексик-грамматик, таржима ҳамда мустақил таълим кўникмаларини ривожлантиришда тил материалларини тил, нутқ ва дискурсни назарда тутувсҳи кўп омилли интегратив бутунлик сифатида ўқитиш зарурати исботланган;
иккинсҳи сҳет тили (немис тили)ни СЕФР талаблари асосида ўқитиш жараёнида ўқитувсҳининг  касбий ахборот коммуникацион компетенсиясини ривожлантиришда ахборот-методик таъминотни виртуал ресурслар орқали такомиллаштириш зарурати асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Филологик олий таълим муассасалари иккинсҳи сҳет тили (немис тили) ўқитувсҳилари касбий компетенсиясини шакллантириш ва ривожлантириш бўйисҳа ишлаб сҳиқилган илмий натижалар ва амалий таклифлар асосида:
немис тилини иккинсҳи сҳет тили сифатида касбий компетенсия асосида ўқитиш жараёнида талабаларда касбий билим, малака ва кўникмаларни шакллантиришда касбий компетенсиянинг аҳамияти, унинг таркиби, шаклланиш ва ривожланиш босқичлари, метод ва воситалари ҳамда усулларини аниқлаш орқали немис тилини иккинсҳи сҳет тили сифатида ўрганаётган талабалар касбий компетенсиясини шакллантириш ва ривожлантиришга қаратилган дидактик таъминот касбий малака ва кўникмалар ифодаланган ўқитиш усулларини киритиш орқали такомиллаштирилга оид илмий натижаларидан И-204-4-5- рақамли “Инглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-коммуникацион технологиялари асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнига жорий етиш” мавзусидаги инновацион тадқиқот лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Самарқанд давлат сҳет тиллар институтининг 2023-йил 09-январдаги 40/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада инновацион тадқиқот лойиҳаси доирасида фанлардан ахборот-коммуникацион технологиялари ёрдамида виртуал ресурслар яратишда иккинсҳи сҳет тили (немис тили) ўқитувсҳиларнинг касбий компетенсияларини шакллантиришни ҳамда ўқитувсҳининг касбий маҳорати ва талабалар билимини бойитишга хизмат қилган;
иккинсҳи сҳет тили (немис тили) ўқитувсҳисининг касбий компетенсиясини шакллантиришда тилнинг фонетик-грамматик, лексик-стилистик сатҳларидаги касбий малака ва кўникмаларининг лингво-коммуникатив, социолингвистик ҳамда стратегик компетенсияларига интеграциясини таъминлаш самарадорлигига оид илмий хулосаларидан Йевропа Иттифоқининг Ерасмус+ 585845 ЕПП-1-2017-ЕС-ЕППКА2-БҲйе-ЖП  “СЛАСС: Девелопмент оф тҳе интердисиплинарй мастер програм он cомпутатионал Лингуистиcс ат Cентрал Асиан университиес” (ЛАСС: “Марказий Осиё Университетларида компютер лингвистикаси бўйисҳа магистратура дастурини ишлаб сҳиқиш”) номли инновацион лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Самарқанд давлат сҳет тиллар институтининг 2023-йил 09-январдаги 40/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада ушбу инновацион лойиҳада мазкур тадқиқот материалларидан фойдаланган ҳолда ўқитувсҳи ва талабаларнинг “Иккинсҳи сҳет тили (немис тили)” фанини ўқитишда касбий, лингвистик компетенсияларини шакллантириш ва ривожлантиришнинг амалий йесҳимига қаратилган ва аниқ мақсадга йўналтирилган дастурлар, шунингдек, лексик грамматик машқлар мажмуасини тайёрлаш, електрон ўқув қўлланмалар яратишда янги ёндашув сифатида назарий манба сифатида хизмат қилган;
ўқув жараёнида касбий, лексик-грамматик, таржима ҳамда мустақил таълим кўникмаларини ривожлантиришда тил материалларини тил, нутқ ва дискурсни назарда тутувсҳи кўп омилли интегратив бутунлик сифатида ўқитиш заруратига оид синов натижаларидан А-1-057-рақамли “Олий таълим муассасалари талабаларини модулли оʻқитишда педагогларни компететнтли тайёрлашнинг психологик-педагогик асослари” мавзусидаги амалий давлат грантида фойдаланилган (Тошкент ахборот технологиялари уноверситетининг 2023 йил 6 февралдаги 47/01-01-сон маълумотномаси ). Натижада филологик олий таълим муассасаларида иккинсҳи иккинсҳи сҳет тили (немис тили) бўйисҳа ўқитувсҳиларнинг касбий компетенсияларини шакллантириш асосида юзага келаётган хулосалар орқали ўқитувсҳиларнинг касбий компетенсиялари тўғрисида мавжуд бўлган назарияни бойитиш, тўлдириш ва янги изланишлар усҳун текшириш обйектини яратиш имкониятига ега бўлиш, ўқитувсҳининг касбий маҳорати ва талабаларнинг касбий малака ва кўникмаларини оширишга доир материаллар филологик олий таълим муассасаларида педагогик тажриба-синов ишлари, сўровномалар ва тестлар ўтказиш имконини берган.
иккинсҳи сҳет тили (немис тили)ни СЕФР талаблари асосида ўқитиш жараёнида ўқитувсҳининг  касбий ахборот коммуникацион компетенсиясини ривожлантиришда ахборот-методик таъминотни виртуал ресурслар орқали такомиллаштиришга оид хулосалардан Самарқанд вилоят телерадиокомпаниясининг бир қатор телекўрсатувларида, хусусан, 2023-йил 06-феврал куни ефирга узатилган “Ассалом Самарқанд“ кўрсатувида фойдаланилган (Самарқанд вилояти телерадиокомпаниясининг 2023 йил 8 февралдаги 01-07/33-сон маълумотномаси). Натижада иккинсҳи сҳет тили (немис тили) ўқитувсҳининг касбий маҳорати ва талабаларнинг касбий малака ва кўникмаларини шакллантириш ва ривожлантириш бўйисҳа илмий-маърифий аҳамиятга ега бўлган тавсиялар ҳақида керакли маълумотлар берилган ва кейинги кўрсатувларда ҳам фойдаланиш кўзда тутилган.