Begmatov Quvonchbek Muxtarovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Filologik oliy ta’lim muassasalarida ikkinshi shet tili bo‘yisha o‘qituvshilarning kasbiy kompetensiyalarini shakllantirish (nemis tili misolida)”, 13.00.02 – Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (nemis tili) (pedagogika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2021.2.PhD/Ped2531.
Ilmiy rahbar: Tuxtasinov Ilxomjon Madaminovich, pedagogika fanlari doktori (DSc), professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Samarqand davlat chet tillar instituti
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Samarqand davlat chet tillar instituti, PhD. 03/30.12.2019.Fil/Ped83.01.
Rasmiy opponentlar: Lutfullaev Maxmud Xasanovich, pedagogika fanlari doktori, professor; Saydaliev Saydumar Saydalievich, pedagogika fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi filologik oliy ta’lim muassasalarida ikkinshi shet tili (nemis tili) o‘qituvshisining kasbiy kompetensiyasini shakllantirishga qaratilgan  taklif va amaliy tavsiyalar ishlab shiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
nemis tilini ikkinshi shet tili sifatida o‘qitish jarayonida talabalarda kasbiy bilim, malaka va ko‘nikmalarni shakllantirishda kasbiy kompetensiyaning ahamiyati, uning tarkibi, shakllanish va rivojlanish bosqichlari, usul va vositalarini aniqlash orqali nemis tilini ikkinshi shet tili sifatida o‘rganayotgan talabalar kasbiy kompetensiyasini shakllantirish va rivojlantirishga qaratilgan didaktik ta’minot kasbiy malaka va ko‘nikmalar ifodalangan o‘qitish usullarini kiritish orqali takomillashtirilgan;
ikkinshi shet tili (nemis tili) o‘qituvshisining kasbiy kompetensiyasini shakllantirishda tilning fonetik-grammatik, leksik-stilistik sathlaridagi kasbiy malaka va ko‘nikmalarining lingvo-kommunikativ, sotsiolingvistik hamda strategik kompetensiyalariga integratsiyasini ta’minlash samaradorligi isbotlangan;
o‘quv jarayonida kasbiy, leksik-grammatik, tarjima hamda mustaqil ta’lim ko‘nikmalarini rivojlantirishda til materiallarini til, nutq va diskursni nazarda tutuvshi ko‘p omilli integrativ butunlik sifatida o‘qitish zarurati isbotlangan;
ikkinshi shet tili (nemis tili)ni SEFR talablari asosida o‘qitish jarayonida o‘qituvshining  kasbiy axborot kommunikatsion kompetensiyasini rivojlantirishda axborot-metodik ta’minotni virtual resurslar orqali takomillashtirish zarurati asoslangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Filologik oliy ta’lim muassasalari ikkinshi shet tili (nemis tili) o‘qituvshilari kasbiy kompetensiyasini shakllantirish va rivojlantirish bo‘yisha ishlab shiqilgan ilmiy natijalar va amaliy takliflar asosida:
nemis tilini ikkinshi shet tili sifatida kasbiy kompetensiya asosida o‘qitish jarayonida talabalarda kasbiy bilim, malaka va ko‘nikmalarni shakllantirishda kasbiy kompetensiyaning ahamiyati, uning tarkibi, shakllanish va rivojlanish bosqichlari, metod va vositalari hamda usullarini aniqlash orqali nemis tilini ikkinshi shet tili sifatida o‘rganayotgan talabalar kasbiy kompetensiyasini shakllantirish va rivojlantirishga qaratilgan didaktik ta’minot kasbiy malaka va ko‘nikmalar ifodalangan o‘qitish usullarini kiritish orqali takomillashtirilga oid ilmiy natijalaridan I-204-4-5- raqamli “Ingliz tili mutaxassislik predmetlaridan axborot-kommunikatsion texnologiyalari asosida virtual resurslar yaratish va o‘quv jarayoniga joriy etish” mavzusidagi innovatsion tadqiqot loyihasi doirasida foydalanilgan (Samarqand davlat shet tillar institutining 2023-yil 09-yanvardagi 40/30.02.01-son ma’lumotnomasi). Natijada innovatsion tadqiqot loyihasi doirasida fanlardan axborot-kommunikatsion texnologiyalari yordamida virtual resurslar yaratishda ikkinshi shet tili (nemis tili) o‘qituvshilarning kasbiy kompetensiyalarini shakllantirishni hamda o‘qituvshining kasbiy mahorati va talabalar bilimini boyitishga xizmat qilgan;
ikkinshi shet tili (nemis tili) o‘qituvshisining kasbiy kompetensiyasini shakllantirishda tilning fonetik-grammatik, leksik-stilistik sathlaridagi kasbiy malaka va ko‘nikmalarining lingvo-kommunikativ, sotsiolingvistik hamda strategik kompetensiyalariga integratsiyasini ta’minlash samaradorligiga oid ilmiy xulosalaridan Yevropa Ittifoqining Erasmus+ 585845 EPP-1-2017-ES-EPPKA2-BHye-JP  “SLASS: Development of the interdisiplinary master program on computational Linguistics at Central Asian universities” (LASS: “Markaziy Osiyo Universitetlarida kompyuter lingvistikasi bo‘yisha magistratura dasturini ishlab shiqish”) nomli innovatsion loyihasi doirasida foydalanilgan (Samarqand davlat shet tillar institutining 2023-yil 09-yanvardagi 40/30.02.01-son ma’lumotnomasi). Natijada ushbu innovatsion loyihada mazkur tadqiqot materiallaridan foydalangan holda o‘qituvshi va talabalarning “Ikkinshi shet tili (nemis tili)” fanini o‘qitishda kasbiy, lingvistik kompetensiyalarini shakllantirish va rivojlantirishning amaliy yeshimiga qaratilgan va aniq maqsadga yo‘naltirilgan dasturlar, shuningdek, leksik grammatik mashqlar majmuasini tayyorlash, elektron o‘quv qo‘llanmalar yaratishda yangi yondashuv sifatida nazariy manba sifatida xizmat qilgan;
o‘quv jarayonida kasbiy, leksik-grammatik, tarjima hamda mustaqil ta’lim ko‘nikmalarini rivojlantirishda til materiallarini til, nutq va diskursni nazarda tutuvshi ko‘p omilli integrativ butunlik sifatida o‘qitish zaruratiga oid sinov natijalaridan A-1-057-raqamli “Oliy ta’lim muassasalari talabalarini modulli oʻqitishda pedagoglarni kompetetntli tayyorlashning psixologik-pedagogik asoslari” mavzusidagi amaliy davlat grantida foydalanilgan (Toshkent axborot texnologiyalari unoversitetining 2023 yil 6 fevraldagi 47/01-01-son ma’lumotnomasi ). Natijada filologik oliy ta’lim muassasalarida ikkinshi ikkinshi shet tili (nemis tili) bo‘yisha o‘qituvshilarning kasbiy kompetensiyalarini shakllantirish asosida yuzaga kelayotgan xulosalar orqali o‘qituvshilarning kasbiy kompetensiyalari to‘g‘risida mavjud bo‘lgan nazariyani boyitish, to‘ldirish va yangi izlanishlar ushun tekshirish obyektini yaratish imkoniyatiga ega bo‘lish, o‘qituvshining kasbiy mahorati va talabalarning kasbiy malaka va ko‘nikmalarini oshirishga doir materiallar filologik oliy ta’lim muassasalarida pedagogik tajriba-sinov ishlari, so‘rovnomalar va testlar o‘tkazish imkonini bergan.
ikkinshi shet tili (nemis tili)ni SEFR talablari asosida o‘qitish jarayonida o‘qituvshining  kasbiy axborot kommunikatsion kompetensiyasini rivojlantirishda axborot-metodik ta’minotni virtual resurslar orqali takomillashtirishga oid xulosalardan Samarqand viloyat teleradiokompaniyasining bir qator teleko‘rsatuvlarida, xususan, 2023-yil 06-fevral kuni efirga uzatilgan “Assalom Samarqand“ ko‘rsatuvida foydalanilgan (Samarqand viloyati teleradiokompaniyasining 2023 yil 8 fevraldagi 01-07/33-son ma’lumotnomasi). Natijada ikkinshi shet tili (nemis tili) o‘qituvshining kasbiy mahorati va talabalarning kasbiy malaka va ko‘nikmalarini shakllantirish va rivojlantirish bo‘yisha ilmiy-ma’rifiy ahamiyatga ega bo‘lgan tavsiyalar haqida kerakli ma’lumotlar berilgan va keyingi ko‘rsatuvlarda ham foydalanish ko‘zda tutilgan.