Эргашева Матлуба Бурхоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Ривожлантирувчи таълим асосида бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари тайёргарлигини такомиллаштириш», 13.00.01-Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.4.DSc/Ped407.
Илмий раҳбар: Абдуллаева Барно Сайфутдиновна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Ҳакимова Муҳаббат Файзиевна, педагогика фанлари доктори, профессор; Усмонова Умида Айбековна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ривожлантирувчи таълим асосида бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари тайёргарлигини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ривожлантирувчи таълим асосида бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари тайёргарлигини такомиллаштириш имкониятлари назарий фикрлаш билан боғлиқ ўқув дидактик маълумотларнинг талабалар томонидан ўзлаштирилишини таъминлашга қаратилган мустақил-ташаббусли ва рефлексив -инновацион фаолият жараёнида юзага келадиган педагогик-психологик тўсиқларни бартараф этишнинг дидактоген хусусиятлари ва эмпириклик даражасини ҳисобга олиш ва ижодий фаолликни ривожлантиришга қаратилган машқлар жамланмасини ишлаб чиқиш асосида такомиллаштирилган;
ривожлантирувчи таълим асосида бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари тайёргарлигини такомиллаштириш самарадорлиги таълимнинг психологик-педагогик ва дидактик-ривожлантирувчи имкониятларини мотиватсион-қадриятли муносабат тамойилларига узлюксиз мослаштириш ҳамда уларни мустақил ва ижодий қўллашга қобилиятини ўз ичига қамраб олувчи махсус касбий тайёргарликка доминант устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
ривожлантирувчи таълим асосида бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари тайёргарлигини такомиллаштириш модели таълимни амалга оширишга тайёрлашнинг дидактик жараёни мантиқий тузилмасига махсус топшириқларни киритиш ҳамда тайёргарликнинг барча босқичлари учун ўқув фаолиятининг етакчи турини танлаб олиш алгоритмини босқичма-босқич ишлаб чиқиш асосида такомиллаштирилган;
ривожлантирувчи таълим асосида бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари тайёргарлигини такомиллаштириш мезонлари ривожлантирувчи таълимга мотиватсион-қадриятли муносабатни шакллантиришнинг дидактик таъминотини такомиллаштиришга қаратилган вертикал ва горизонтал таълим траекториялари мазмунини бойитиб бориш механизми интенсивлигини фронтал таъминлаш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ривожлантирувчи таълим асосида бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари тайёргарлигини такомиллаштиришга доир тадқиқот натижалари асосида:
ривожлантирувчи таълим асосида бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари тайёргарлигини такомиллаштириш имкониятлари назарий фикрлаш билан боғлиқ ўқув дидактик маълумотларнинг талабалар томонидан ўзлаштирилишини таъминлашга қаратилган мустақил-ташаббусли ва рефлексив -инновацион фаолият жараёнида юзага келадиган педагогик-психологик тўсиқларни бартараф этишнинг дидактоген хусусиятлари ва эмпириклик даражасини ҳисобга олиш ва ижодий фаолликни ривожлантиришга қаратилган машқлар жамланмасини ишлаб чиқиш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар ПЗ-2017927124 рақамли “Таълим муассасаларида ҳамкорлик педагогикаси асосида педагогик фаолиятни ривожлантириш” номли амалий лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 21-июндаги 02-07-2384/04-сон далолатномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини ривожлантирувчи таълимни амалга оширишга тайёрлашнинг психологик-педагогик имкониятларини таҳлил қилиш имкони яратилган;
ривожлантирувчи таълим асосида бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари тайёргарлигини такомиллаштириш самарадорлиги таълимнинг психологик-педагогик ва дидактик-рииожлантирувчи имкониятларини мотиватсион-қадриятли муносабат тамойилларига узлюксиз мослаштириш ҳамда уларни мустақил ва ижодий қўллашга қобилиятини ўз ичига қамраб олувчи махсус касбий тайёргарликка доминант устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар ПЗ-20170923121 рақамли “Шахс тарбиясида миллий хусусиятларни тадқиқ этишнинг методологик асосларини такомиллаштириш” номли грант доирасида белгиланган вазифаларни амалда бажаришда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 21-июндаги 02-07-2384/04 сонли далолатномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари тайёргарлигини ривожлантириш моделини такомиллаштиришга шароит яратилган;
ривожлантирувчи таълим асосида бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари тайёргарлигини такомиллаштириш модели таълимни амалга оширишга тайёрлашнинг дидактик жараёни мантиқий тузилмасига махсус топшириқларни киритиш ҳамда тайёргарликнинг барча босқичлари учун ўқув фаолиятининг етакчи турини танлаб олиш алгоритмини босқичма-босқич ишлаб чиқиш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар ПЗ-2017927124 рақамли “Таълим муассасаларида ҳамкорлик педагогикаси асосида педагогик фаолиятни ривожлантириш” номли амалий лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 21-июндаги 02-07-2384/04 сонли далолатномаси). Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини ривожлантирувчи таълимни амалга оширишга тайёрлашнинг дидактик жиҳатларини такомиллаштириш имконияти кенгайтирилган;
ривожлантирувчи таълим асосида бўлажак бошланғич синф ўқитувчилари тайёргарлигини такомиллаштириш мезонлари ривожлантирувчи таълимга мотиватсион-қадриятли муносабатни шакллантиришнинг дидактик таъминотини такомиллаштиришга қаратилган вертикал ва горизонтал таълим траекториялари мазмунини бойитиб бориш механизми интенсивлигини фронтал таъминлаш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар ПЗ-20170923121 рақамли “Шахс тарбиясида миллий хусусиятларни тадқиқ этишнинг методологик асосларини такомиллаштириш” номли грант доирасида белгиланган вазифаларни амалда бажаришда фойдаланилган (Тошкент давлат педагогика университетининг 2023-йил 21-июндаги 02-07-2384/04 сонли далолатномаси). Натижада бошланғич таълим йўналиши талабаларида ривожлантирувчи таълимга мотиватсион-қадриятли муносабатни шакллантиришнинг дидактик таъминотини такомиллаштириш самарадорлигини оширишга эришилган.