Гопиров Махмуджон Одилжановичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Асака автомобил заводи: ҳудудий ва тармоқ ривожланиши хусусиятлари, Фарғона минтақаси иқтисодиёти ва саноатининг трансформациясига таъсири», 11.00.02 - Иқтисодий ва ижтимоий география (география фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.4.PhD/Gr219.
Илмий раҳбар: Мамажонов Мўминжон Мамажонович, география фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, DSc.03/30.12.2021.Gr.02.07.
Расмий оппонентлар: Турдимамбетов Изимбет Рахметович, география фанлари доктори, профессор; Усманов Закир Каримович, география фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистоннинг Фарғона минтақасида Асака автомобил заводининг иқтисодиётни ташкил этишдаги ўзгаришларга ва саноатнинг трансформациясига таъсирини иқтисодий-географик хусусиятларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор автомобил заводи фаолиятининг минтақа саноатининг ҳудудий ва тармоқ тузилмасини ривожлантиришга ва Фарғона минтақасидаги ижтимоий-иқтисодий вазиятнинг ўзгаришига таъсирини комплекс иқтисодий-географик хусусиятлари аниқланган;
минтақада автомобилсозлик саноатининг ривожланишининг асосий омилларини таҳлил қилиш натижасида, унинг минтақавий иқтисодиётни трансформациясидаги мултипликатив эффекти аниқланган;
Фарғона минтақаси вилояларидаги иқтисодий вазиятни қиёсий географик таҳлил қилиш натижасида минтақа саноати ва иқтисодиётини модернизациялашга мақбул кластери назарий жиҳатдан асосланган;
ArcGIS дастури ёрдамида илк бор 1:250000 масштабдаги Фарғона минтақасининг автомобилсозлик соҳасига оид кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик соҳалари жойлашуви хариталари яратилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Асака автомобил заводи: ҳудудий ва тармоқ ривожланиши хусусиятлари, Фарғона минтақаси иқтисодиёти ва саноатининг трансформациясига таъсири бўйича олинган илмий натижалар асосида:
автомобил заводи фаолиятининг минтақа саноатининг ҳудудий ва тармоқ тузилмасини ривожлантиришга ва Фарғона минтақасидаги ижтимоий-иқтисодий вазиятнинг ўзгаришига таъсирини аниқловчи комплекс иқтисодий-географик таклифлардан «UzAuto Motors» АЖ амалиётида фойдаланилган («UzAuto Motors» акциядорлик жамиятининг 2023 йил 30 мартдаги 17/17-25-0407-сон маълумотномаси). Натижада, Асака автомобил заводининг Фарғона минтақаси бўйича саноат ишлаб чиқаришга, иқтисодиётга, саноат таркибий тузилишига ва аҳолини иш билан таъминлаш масалаларига таъсир этишини аниқлаш имконини берган;
Фарғона минтақасида автомобилсозлик саноатининг ривожланишининг аниқланган минтақавий иқтисодиётни трансформациясидаги мултипликатив эффектидан «UzAuto Motors» АЖ амалиётида фойдаланилган («UzAuto Motors» акциядорлик жамиятининг 2023 йил 30 мартдаги 17/17-25-0407-сон маълумотномаси). Натижада, бутловчи буюмлар ва узеллар ишлаб чиқаришни маҳаллийлаштиришни чуқурлаштириш, автомобилсозликни ривожлантириш учун зарур бўлган базавий хом ашё ва материаллар ишлаб чиқариш ҳажмини кўпайтириш бўйича тармоқлараро коопрерация алоқаларини кенгайтириш ҳисобига импортнинг улушини қисқартириш ва маҳсулот таннархини пасайтириш имконини берган;
Фарғона минтақасидаги мавжуд иқтисодий вазиятни қиёсий географик ўрганиш ва саноатини модернизация қилишнинг стратегик жиҳатдан мақбул ривожлантириш кластери «UzAuto Motors» АЖ амалиётига жорий этилган («UzAuto Motors» акциядорлик жамиятининг 2023 йил 30 мартдаги 17/17-25-0407-сон маълумотномаси). Натижада, Фарғона иқтисодий райони саноатини самарали ривожлантиртишнинг истиқболли йўналишларига доир илмий-амалий таклифлар ишлаб чиқиш имконини берган;
Фарғона минтақасининг автомобилсозлик соҳасига тегишли кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик йўналишлари жойлашувини ифодаловчи 1:250 000 масштабли туркум карталари «UzAuto Motors» АЖ амалиётига жорий этилган («UzAuto Motors» акциядорлик жамиятининг 2023 йил 30 мартдаги 17/17-25-0407-сон маълумотномаси). Натижада, Андижон вилояти маъмурий туманларига тегишли иқтисодий-ижтиоий маълумотларни кенгайтириш ва ахборотлар базасини янгилаш имконини берган.