Амирджанова Ситора Суннат қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Барқарор иқтисодий ўсиш шартотида аҳоли бандлигининг макроиқтисодий жиҳатлари», 08.00.02 – Макроиқтисодиёт (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.2.PhD/Iqt2088
Илмий раҳбар: Абдураҳмонова Гулнора Қаландаровна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03.30.01.2021.I.16.03.
Расмий оппонентлар: Насирходжаева Дилафруз Сабитхановна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Габзалилова Винера Турсуновна, иқтисодиёт фанлари номзоди, дотсент.
Етакчи ташкилот: Тошкент молия институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади миллий иқтисодиётнинг барқарор ўсиши шароитида аҳоли бандлигини таъминлашнинг макроиқтисодий йўналишини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
макроиқтисодий даражада меҳнат бозорида талаб ва таклифга таъсир кўрсатувчи омиллар комплексини э'тиборга олган ҳолда меҳнат ресурслари, иқтисодий фаол аҳоли ва аҳоли бандлик кўрсаткичларининг 2027 йилгача бўлган прогноз кўрсаткичлари асосланган;
иқтисодий ўсиш шароитида норасмий бандликни оптималлаштириш, самарали бандлик ва ички имкониятлардан фойдаланиш самарадорлигига кўра оилавий корхоналарни стсенарийли-модели ривожланишига кўра опти-маллаштирилган ривожланиш моделининг 2027 йилгача бўлган даврдаги прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган;
иқтисодиётнинг барқарор ўсиши ва аҳолининг демографик ортиб бориши шароитида самарали бандликни таъминлаш, малакали кадрларга бўлган талаб ва таклиф мутаносиблигини мувофиқлаштириш, норасмий банд-ликни камайтириш борасида маҳаллаларда норасмий бандликни камайтириш бўйича бирмарталик бандликка кўра давлат-хусусий шериклик марказларини ташкил этиш асосланган;
малакали касблар етишмаслигига меҳнат бозори адаптатсиясини мазкур жараённи устувор даражада ҳудуддаги иқтисодий ва меҳнат бозори ҳолати даражасида татқиқ этиш ҳисобига чуқурлаштирган ҳолда натижаларидан маҳаллий ҳокимят органлари бошқаруви ва молиялаштиришда устувор даражада фойдаланишнинг мувофиқлиги асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Миллий иқтисодиёт-нинг барқарор ўсиши шароитида аҳоли бандлигини таъминлашнинг макроиқтисодий йўналишини ткомиллаштириш бўйича олинган натижалар асосида:
макроиқтисодий даражада меҳнат бозорида талаб ва таклифга таъсир кўрсатувчи омиллар комплексини э'тиборга олган ҳолда меҳнат ресурслари, иқтисодий фаол аҳоли ва аҳоли бандлик каби кўрсаткичларнинг 2027 йилгача бўлган прогноз кўрсаткичлари бўйича таклифлар Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги томонидан “Янги иш ўрниларини яратиш бўйича ҳудудий дастурлар”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Бандлик ва камбағалликни қисқартириш вазирлигининг 2023 йил 16 мартдаги 01/00-04/10-1583-сонли -сонли маълумотномаси). Мазкур таклифлар бандликка таъсир кўрсатувчи омилларни тўлароқ қамраб олиш, мутахассисларга йиллик қўшимча эҳтиёжнинг статистик таъминотини такомиллаштириш, меҳнат бозорида янги иш ўринларини яратиш имкониятларини кенгайтиришга хизмат қилган;
иқтисодий ўсиш шароитида норасмий бандликни оптималлаштириш, самарали бандлик ва ички имкониятлардан фойдаланиш самарадорлигига кўра оилавий корхоналарни стсенарийли-модели ривожланишига кўра опитмаллаштирилган ривожланиш моделининг 2027 йилгача бўлган даврдаги прогноз кўрсаткичлари бўйича таклифлар Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги томонидан аҳолини меҳнат билан бандлиги даражасини ошииш стратегияси, шунингдек, аҳоли тадбиркорлигини қўллаб-қувватлашга оид ижтимоий дастурларни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Бандлик ва камбағалликни қисқартириш вазирлигининг 2023 йил 16 мартдаги 01/00-04/10-1583-сонли маълумотномаси). Мазкур таклифнинг татбиқ этилиши, янги иш ўринларини оилавий корхоналарни ривожлантириш ва хотин-қизларнинг иш билан бандлигини ижтимоий масалаалар билан уйғунлигига кўра таъминлаш даражасини оширишга муайян даражада хизмат қилган;
иқтисодиётнинг барқарор ўсиши ва аҳолининг демографик ортиб бориши шароитида самарали бандликни таъминлаш, малакали кадрларга бўлган талаб ва таклиф мутаносиблигини мувофиқлаштириш, норасмий банд-ликни камайтириш борасида маҳаллаларда норасмий бандликни камайтириш бўйича ҳамкорлик асосида давлат-хусусий шериклик марказларини ташкил этиш каби таклифлар Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги томонидан “Янги иш ўрниларини яратиш бўйича ҳудудий дастурлар”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Бандлик ва камба-ғалликни қисқартириш вазирлигиинг 2023 йил 16 мартдаги 01/00-04/10-1583-сонли маълумотномаси). Таклифлар янги иш ўрниларини яратиш, жойларда хотин-қизлар ўртасида ишсизликни камайтириш ва малакали кадрларни ишга жойлаштириш имкониятларини янада кенгайтиришга хизмат қилган;
малакали касблар етишмаслигига меҳнат бозори адаптатсиясини мазкур жараённи устувор даражада ҳудуддаги иқтисодий ва меҳнат бозори ҳолати даражасида татқиқ этиш ҳисобига чуқурлаштирган ҳолда натижаларидан маҳаллий ҳокимят органлари бошқаруви ва молиялаштиришда устувор даражада фойдаланишнинг мувофиқлиги бўйича таклиф Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги томонидан “Янги иш ўрниларини яратиш бўйича ҳудудий дастурлар”ни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Бандлик ва камбағалликни қисқартириш вазирлигиинг 2023 йил 16 мартдаги 01/00-04/10-1583-сонли маълумотномаси). Таклифлардан амалиётда фойдаланиш ҳудудларда кадрлар тайёрлаш жараёнини самарали ташкил қилиш, меҳнат бозорини малакали касбларга бўлган талабини тўлароқ қондириш имкониятларини кенгайтиришга хизмат қилган.