Ergashev Rustam Raximovichning

fan doktori (DSc) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.

Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Sug‘orish tizimlari nasos stansiyalarining gidromexanik jihozlari ishonchliligini ta’minlash», 05.09.06–Gidrotexnika va melioratsiya qurilishi (texnika fanlari).

Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2017.1.DSc/T65.

Ilmiy rahbar: Glovatskiy Oleg Yakovlevich, texnika  fanlari doktori, professor.

Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti.

IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti, DSc.27.06.2017.T.10.02.

Rasmiy opponentlar: Bazarov Dilshod Raimovich, texnika fanlari doktori, professor; Kamalov Tolyagan Sirojiddinovich, texnika fanlari doktori, professor; Shokirov Anvar Adilovich, texnika fanlari doktori, professor.

Yetakchi tashkilot: Toshkent davlat texnika universiteti.

Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.

II. Tadqiqotning maqsadi: sug‘orish tizimi nasos stansiyalaridagi  gidromexanik jihozlarining texnik holatini baholash va ularning ishonchli ishlashini ta’minlash uchun suvning tarkibidagi oqiziqlarni to‘liq tozalab oladigan, ish unumdorligi yuqori bo‘lgan qurilmani ishlab chiqishdan iborat.

III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:

nasos stansiyalaridagi  gidromexanik jihozlarning ishdan chiqish sabablarini aniqlash usuli yangi strukturali funksional sxema asosida takomillashtirilgan;

sug‘orish tizimi nasos stansiyalari gidromexanik jihozlarining ehtimollik holatlarini aniqlash usullari Kolmogorov-Chepman tenglamalari asosida dinamik matrisali o‘tishlar orqali takomillashtirilgan;

sug‘orish tizimidagi nasos agregatlari tarkibidagi qismlarning  buzilish ehtimolligi Isikava sxemasi va Pareto diagrammasi bo‘yicha asoslangan;

panjaralar oldida tutib qolingan oqiziqlarni tozalash qurilmasining konstruksiyasi yaratilgan va  tozalash texnologiyasi  ishlab chiqilgan;

oqiziqlarni tozalash qurilmasining tishlari va oqiziqlarning o‘zaro ta’sirlashish jarayonlarini ifodalovchi analitik bog‘lanishlar asosida ish organlarining maqbul parametrlari aniqlangan;

oqiziqlarni tozalash qurilmasining ekspluatatsion ishonchliligini baholash usuli avariya ssenariyasi asosida takomillashtirilgan.

IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.

Sug‘orish tizimi nasos stansiyalaridagi gidromexanik jihozlarini ishonchli ishlash usullarini   takomillashtirish asosida:

Isikava sxemasi va Pareto diagrammasi asosida sug‘orish tizimidagi nasos agregatlari qismlarining buzilish ehtimolligini aniqlash usuli  Qishloq va suv xo‘jaligi  vazirligi tasarrufiga kiruvchi viloyatlararo Amu-Buxoro mashina kanali tarkibidagi nasos stansiyalariga joriy etilgan ( Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligining 2018 yil 12 fevraldagi 02/09-102-son ma’lumotnomasi). Nasos agregatlarini buzilish ehtimolligini oldindan aniqlab, bartaraf etish hisobiga nasos stansiyasining suv etkazib berishini 12% gacha ortishini aniqlash imkonini bergan;

nasos stansiyasiga berilayotgan suvdagi oqiziqlarni tutib qolish va tozalash ta’minlaydigan texnologiya Qishloq va suv xo‘jaligi  vazirligi tasarrufiga kiruvchi viloyatlararo Amu-Buxoro mashina kanali tarkibidagi nasos stansiyalariga joriy etilgan (Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligining  2018 yil 12 fevraldagi 02/09-102-son ma’lumotnomasi). Natijada daryoda suv bilan birga oqib kelayotgan yirik oqiziqlarning nasos stansiyasiga suv olinadigan kanalga kirib kelishi 35-40% ga kamaytirish imkoni yanatilgan;

avankamera oldiga o‘rnatilgan panjaralarda tutib qolingan oqiziqlarni tozalab olib tashlash qurilmasi ishlab chiqilgan va viloyatlararo Amu-Buxoro mashina kanali tarkibidagi Amu-Buxoro-2 nasos stansiyasiga joriy qilingan (Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligining 2018 yil 12 fevraldagi 02/09-102-son ma’lumotnomasi). Natijada suvning dimlanib qolishini bartaraf etish, avankamerada suv sathini me’yorida bo‘lishiga erishish,  nasos qurilmalarining kavitatsion rejimda ishlashining oldini olish va ishlash muddati  1,2-1,3 baravariga oshirish  imkoni yaratilgan;

sug‘orish tizimi nasos stansiyalari gidromexanik jihozlarining ishonchliligini ta’minlovchi texnik qurilmalar va  texnologiyalar  Qishloq va suv xo‘jaligi  vazirligi tasarrufiga kiruvchi viloyatlararo Amu-Buxoro mashina kanali tarkibidagi nasos stansiyalariga joriy etilgan (Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligining 2018 yil 12 fevraldagi 02/09-102-son ma’lumotnomasi). Ilmiy tadqiqot natijasida nasos stansiyasiga oqib kelayotgan suvning tarkibidagi oqiziqlarni tutib qolish va tozalash jarayonini takomillashtirish hisobiga mehnat sarfini 30,6% ga kamaytirish va foydalanish samaradorligini 27,5% ga oshirish imkoni yaratilgan.