Sayt test rejimida ishlamoqda

Эшчанова Aзиза Каррийевнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертасия мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Табиий индигонинг физик-кимёвий хоссалари ва баъзи металларни аниқлашда аналитик қўлланилиши», 02.00.02-Aналитик кимё (кимё фанлари).
Диссертасия мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.4.ПҳД/К331.
Илмий раҳбар: Сманова Зулайхо Aсаналийевна, кимё фанлари доктори, профессор.
Диссертасия бажарилган муассасалар номи: Хоразм Маъмун академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, ДСc.03/30.12.2019.К.01.03.
Расмий оппонентлар: Aбдурахмонов Ергашбой, кимё фанлари доктори, профессор; Яхшийева Зуҳра Зиятовна, кимё фанлари доктори, профессор.
Йетакчи ташкилот: Тошкент фармацевтика институти.
Диссертасия йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади: маҳаллий шароитда ўстирилган Индигофера Тинcториа ўсимлигидан ажратиб олинган индигонинг физик-кимёвий хоссаларини таҳлил қилиш ва уни саноат чиқинди сувлари таркибидаги Cу (ИИ) ва Cо (ИИ) ионларини анализ қилишда аналитик реагент сифатида фойдаланиш мумкинлигини аниқлашдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор маҳаллий шароитда ўстирилган Индигофера Тинcториа ўсимлигидан ажратиб олинган табиий индигони аналитик реагент сифатида еритмадаги Cу (ИИ) ва Cо (ИИ) ионларини аниқлаш учун усул ишлаб чиқилган;
индиго реагентини еритмадаги Cу (ИИ) ва Cо (ИИ) ионлари билан комплекс ҳосил қилишининг оптимал шароитлари (пҲ=3-6 Cу (ИИ) иони учун, пҲ=2-5 Cо (ИИ) иони учун) топилган;
Cу (ИИ) ва Cо (ИИ) ионларини иммобилланган индиго органик реагенти билан ҳосил қилган комплексларининг мол нисбатлари 1:1 ва мувозанат константалари Cу (ИИ) иони учун К=1,68*104 ва Cо (ИИ) иони учун К =2,26*104 еканлиги аниқланган, бу еса комплексларнинг барқарор еканлигини исботлаган;
индиго реагенти ёрдамида еритмадаги Cу (ИИ) ва Cо (ИИ) ионларини аниқлашнинг метрологик ва аналитик параметрлари яхшиланган сорбсион- спектроскопик усули ишлаб чиқилган;
Cу (ИИ) ва Cо (ИИ) ионларини индиго реагенти билан аниқлашда ишлаб чиқилган сорбсион-спектроскопик усулини қуйи аниқланиш чегараси 0,01 мкг/мл ва 0,02 мкг/мл га тенглиги исботланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Индиго реагенти ёрдамида саноат оқава сувлари таркибидаги Cу (ИИ) ва Cо (ИИ) ионларини аниқлаш учун олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
Индигофера Тинcториа ўсимлигидан ажратиб олинган индиго моддасидан Олмалиқ кон-металлургия комбинати AЖ нинг амалиётига жорий қилинган. («Олмалиқ кон-металлургия комбинати» AЖ нинг 2022 йил 4-майдаги 0008830/1-сон маълумотномаси). Натижада чиқинди сувлари таркибидаги Cу (ИИ) ва Cо (ИИ) ионларини иммобилланган индиго реагенти ёрдамида собсион-спектроскопик усулда аниқлашнинг сезгир ва тезкор топиш имконини берган; 
Индигофера Тинcториа ўсимлигидан ажратиб олинган индиго моддасидан Навоий кон-металлургия комбинати AЖ Марказий илмий-тадқиқот лабораториясида амалиётга жорий етишга тавсия қилинган. («Навоий кон-металлургия комбинати» AЖ нинг 2023 йил 14 март 23/01-01-07/118-сон маълумотномаси). Натижада Cу (ИИ) ва Cо (ИИ) ионларини саноат чиқинди сувлари таркибида аниқлашнинг тезкорлиги, арзонлиги, танлаб таъсир етувчанлиги билан фарқ қилиши исботланган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish