Sayt test rejimida ishlamoqda

Назаров Абдуқодир Мухаммадиевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон


I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Хурмо навларини агробиологик баҳолаш ва уни турли усулларда қуритиш технологиясини такомиллаштириш”, 06.01.11 – Қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини сақлаш ва қайта ишлаш (Қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2.PhD/Qx589.
Илмий раҳбар: Исламов Сохиб Яхшибекович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, DSc.05/29.04.2022.Qx.13.04.
Расмий оппонентлар: Эгамбердиев Нуман Бобоевич, техника фанлари доктори, профессор; Шамшиев Жаъфар Абдусаломович, қишлоқ хўжалиги фанлари фалсафа доктори.
Йетакчи ташкилот: Академик М.Мирзаев номидаги боғдорчилик,     узумчилик ва виночилик илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Хурмони турли хил қуритишбоп навларини танлаш, турли қуритиш усулларини такомиллаштириш ва маҳсулот сифатили қуритиш усулларига ўзаро боғлиқлигини илмий асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор маҳаллий шароитда етиштирилган хурмонинг қуритишбоп Хиакуме, Зенджи-мару ва Фую навларининг агробиологик хусусиятлари аниқланган;
хурмо мевасини электр қуриткич ускунасида бутун, паррак ва тилим шаклда 600С да 8 соат, ҳароратда қуритиш параметрлари аниқланган;
хурмонинг қуритишбоп Хиакуме (назорат) - 30,5%, Зенджи-мару-31,3%, Фую-24,8% навларининг технологик хусусиятлари аниқланган;
хурмо мевасини қуритишдан олдин унинг таркибидаги 20% қуруқ модда, 80% сув, 0,05-0,20% кислоталик миқдори, 18-20% глюкоза ва фруктоза шаклида қанд борлиги аниқланган;
хурмо мевасини қуритишдан кейинги жараёнлардаги биокимёвий ўзгаришлар таҳлил қилинганда 0,01-0,05% кислоталик миқдори, 22-60% глюкоза ва фруктоза шаклида қанд борлиги исботланган;
хурмо мевасини қуритишнинг инфрақизил ва конвектив қуритиш мақбул усуллари ва технологиясининг илмий асослари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Хурмо навларини агробилогияси ва уни турли усулларда қуритиш технологияси бўйича олиб борилган тадқиқотлар натижалари асосида: 
Хурмо меваларини етиштириш ва қуритишга ихтисослашган фермер ва тадбиркорлар учун “Хурмони турли усулларда қуритиш технологияси” номли тавсиянома ишлаб чиқилган ва тасдиқланган. (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2022 йил 13 апрелдаги № 07/33-04/2243 - сонли маълумотномаси). Натижада ушбу тавсиянома хурмо навларини танлаш ва турли усулларда қуритиш ишларини ташкил этишда қўлланма сифатида хизмат қилиш билан бир қаторда, ушбу йўналишда фаолият олиб бораётган фермер, деҳқон хўжаликлари, агрокластерлар, илмий тадқиқотчилар ҳамда таҳсил олаётган талабалар учун фойдали услубий қўлланма сифатида хизмат қилмоқда;
Тошкент вилояти Бўстонлиқ тумани “Дилшод Холмурод” фермер хўжалигида 2,0 гектар майдонда етиштирилган хурмо меваларини қуриш бўйича тажриба натижалари жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2022 йил 13 апрелдаги № 07/33-04/2243 - сонли маълумотномаси). Натижада хурмо меваларидан 600 кг мева қуритилиб шундан 150 кг соф маҳсулот олинган. Маҳсулот 40 минг сўм/кг нархида реализация қилинганда 6 млн 400 минг сўм даромад олишга эришилган.
Сирдарё вилояти Гулистон тумани “Боғимни боғбониман” фермер хўжалигида 4,0 гектар майдонда етиштирилган хурмо меваларини қуритиш бўйича тажриба натижалари жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2022 йил 13 апрелдаги № 07/33-04/2243 - сонли маълумотномаси). Натижада 700 кг мевалар қуритилиб шундан 160 кг соф маҳсулот олинган. Фермер хўжалиги ушбу қуритилган маҳсулотни 50 минг сўм/кг нархидан реализация қилганида 8 млн сўм даромад олишга эришилган.
Наманган вилояти Янгиқўрғон тумани фермер хўжаликларини 6,0 гектар майдонда етиштирилган хурмо меваларини “VALLEY FRUITS” COOPERATIVE корхонасида қуритиш печларида қуритиш бўйича тажриба натижалари жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2022 йил 13 апрелдаги № 07/33-04/2243 - сонли маълумотномаси). Натижада 5 тоннагача хурмо меваси қуритилган ва 1 тонна соф маҳсулот олинган. Корхонада ушбу қуритилган маҳсулотни 40 минг сўм/кг нархида реализация қилиш натижасида 40 млн сўм даромад олинган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish