Мардонов Баҳодир Бахроновичнинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Хизмат кўрсатиш соҳасида аҳоли бандлигини ошириш”, 08.00.05–Хизмат кўрсатиш тармоқлари иқтисодиёти (иқтисодиёт фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.1.PhD/Iqt24.

Илмий раҳбар: Мухаммедов Мурод Мухаммедович, иқтисодиёт фанлари доктори профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ахборот технологиялари университети Самарқанд филиали.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти, DSс.27.06.2017.I.18.01.

Расмий оппонентлар: Эргашев Рахматулла Хидирович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Ҳамидов Обиджон Ҳафизович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.

Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистон миллий иқтисодиётида хизмат кўрсатиш соҳасини жадал ривожлантириш асосида аҳоли бандлигини ошириш бўйича илмий-услубий тавсиялар ва амалий таклифлар ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

хизмат кўрсатиш соҳасининг ҳар бир ходимига тўғри келадиган аҳоли сони кўрсаткичларини қўллаш асосида соҳада аҳоли бандлигини таъминлаш имкониятларини аниқлаш усули такомиллаштирилган;

хизмат кўрсатиш соҳасида иш ўринлари сонини режалаштиришда аҳолининг хизматларга бўлган эҳтиёжини ҳисоблаш тартиби ишлаб чиқилган;

минтақада маҳаллалар кесимида хизмат кўрсатиш корхоналарини жойлаштириш йўллари асослаб берилган, соғлиқни сақлаш тармоғи мисолида аҳолининг хизматлар билан таъминланганлик даражасининг меъёри ишлаб чиқилган;

хизмат кўрсатиш корхоналарида аҳоли бандлигини таъминлашнинг  муҳим йўналиши сифатида кадрлар қўнимсизлик даражасини пасайтириш йўллари ишлаб чиқилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Хизмат кўрсатиш соҳасида аҳоли бандлигини ошириш юзасидан олинган илмий тавсиялар асосида:

соҳанинг ҳар бир ходимига тўғри келадиган аҳоли сони кўрсаткичларини қўллаш асосида аҳолини хизматлар билан таъминланганлик даражасини баҳолашнинг такомиллаштирилган усули Самарқанд вилояти Бандлик бош бошқармаси томонидан «Иш ўринларини ташкил этиш ва аҳоли бандлигини таъминлаш» дастурини ишлаб чиқишда қўлланилган (Самарқанд вилояти Бандлик бош бошқармасининг 2018 йил 17 январдаги 6-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида Жомбой туманида 40 та, Иштихон туманида 42 та, Булунғур туманида 36 та янги иш ўринлари яратиш лозимлиги асослаб берилган ва шунча иш ўринларини яратиш вазифаси туманларнинг «Иш ўринларини ташкил этиш ва аҳоли бандлигини таъминлаш» дастурига киритилган;

хизмат кўрсатиш соҳасида иш ўринлари сонини режалаштиришда аҳолининг хизматларга бўлган эҳтиёжини ҳисоблаш тартиби Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги томонидан вилоятларда ҳудудий бандлик дастурларини ишлаб чиқишда фойдаланишлари тавсия этилган (Самарқанд вилояти Бандлик бош бошқармасининг 2018 йил 30 январдаги 02-06/488-сон маълумотномаси). Ушбу тартибдан Самарқанд вилояти бандлик бош бошқармаси томонидан «Иш ўринларини ташкил этиш ва аҳоли бандлигини таъминлаш» дастурини ишлаб чиқишда қўлланилган. Бунинг натижасида Самарқанд шаҳридаги соғлиқни сақлаш муассасаларида 245 нафар олий маълумотли шифокорларга, 113 нафар ўрта маълумотли мутахассисларга, ҳаммаси бўлиб 358 нафар тиббий ходимларга қўшимча эҳтиёж борлиги аниқланган;

минтақада маҳаллалар кесимида хизмат кўрсатиш корхоналарини жойлаштириш бўйича хизматлар билан таъминланганлик даражасининг ишлаб чиқилган меъёри Ўзбекистон Республикаси Самарқанд вилояти Иқтисодиёт ва ҳудудларни комплекс ривожлантириш бош бошқармасида  «Халқ билан мулоқот ва инсон манфаатлари йили» ҳудудий дастурида шаҳар ва туманларда маиший хизмат комплексларни ташкил этишда фойдаланилган (Самарқанд вилояти иқтисодиёт ва ҳудудларни комплекс ривожлантириш бош бошқармасининг 2017 йил 14 декабрь 6-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида маҳалла ҳудудларида хизмат кўрсатиш корхоналари ташкил этилган ва уларда 105 та янги иш ўринлари яратилган;

хизмат кўрсатиш корхоналарида аҳоли бандлигини таъминлашнинг муҳим йўналиши сифатида кадрлар қўнимсизлиги даражасини пасайтириш бўйича ишлаб чиқилган тавсиядан Самарқанд вилояти Касаба уюшмалари ташкилотлари бирлашмасида фойдаланилган (Самарқанд вилояти касаба уюшмалари ташкилотлари бирлашмасининг 2017 йил 22 февраль 3-сон маълумотномаси). Илмий тавсиядан фойдаланиш натижасида 2016 йилда 2015 йилга нисбатан кадрлар қўнимсизлик даражаси Агросаноат мажмуи ходимлари, касаба уюшма тизимига қарашли бўлган корхоналарда 2 фоизга, Соғлиқни сақлаш ходимлари касаба уюшмаси тизимидаги корхоналарда 1,5 фоизга, Таълим, фан ва маданият ходимлари касаба уюшма тизимидаги корхоналарда эса 3 фоизга пасайган. Шунингдек, ушбу тармоқ касаба уюшмалари тизимидаги корхоналарда ишдан сабабсиз бўшаш ҳолатлари 2016 йилда 2015 йилга нисбатан ўртача қарийб 3 фоизга камайган.