Sayt test rejimida ishlamoqda

Мирзайев Уктам Нуритдиновичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертасия мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Самарқанд вилоятида айрим сабзавот екинларининг паразит фитонематодалари ва уларга қарши кураш», 03.00.06 – Зоология (биология фанлари).
Диссертасия мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2019.3.ПҳД/Б362.
Илмий раҳбар: Мавлянов Очил, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертасия бажарилган муассасалар номи: Самарқанд давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, ПҳД.03/30.12.2019.Б.02.08.
Расмий оппонентлар: Баймурадов Хусниддин Тошболтайевич, биология фанлари доктори, профессор; Хуррамов Aлишер Шукурович, биология фанлари доктори, профессор. 
Йетакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертасия йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади: Самарқанд вилоятида шароитида йетиштириладиган сабзавот екинлари ризосфераси нематодофаунасини аниқлаш ҳамда кенг тарқалган паразит фитонематодаларга қарши курашнинг профилактик чора-тадбирларини ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Самарқанд вилояти сабзавот екинлари фитонематодаларининг фаунистик таркиби аниқланган; 
Самарқанд вилояти сабзавот екинлари нематодафаунасининг таксономияси ва биоекологик хусусиятлари очиб берилган; 
сабзавот екинларида паразитлик қилувчи Мелоидогйне авлодига мансуб 3 тур, М. аренариа, М. инcогнита ва М. жаваниcа тадқиқот ҳудудлари учун янги турлиги аниқланган; 
Самарқанд вилоятида сабзавот екинлари фаунистик комплексларининг ўзаро ўхшашлиги сабаблари ва уларнинг шаклланиш йўллари очиб берилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Самарқанд вилоятида айрим сабзавот екинларининг паразит фитонематодалари ва уларга қарши кураш юзасидан олинган илмий натижалар асосида:
раразит нематодаларга қарши профилактик тадбирларда органик чириндилардан тайёрланган мулчалаш усули Самарқанд вилояти Паяриқ тумани “Ўтаб тўқайзори”, “Саифназар Ўлмасжон пахта даласи”, “Шавкат Назаров Aгросервис” фермер хўжаликларида ҳамда Оқдарё тумани “Мехнатобод” фермер хўжаликлари амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси ўсимликлар карантини ва ҳимоя агентлигининг 2023 йил 27 февралдаги 2-39/486-сонли маълумотномаси). Натижада, очиқ грунтли шароитларда помидор ўсимлигининг бўртма нематодаси билан зарарланиши 57 % камайишига еришилган. 
сабзавот екинлари фаунасида аниқланган бўртма нематодалари турларининг рибосомал ДНК 18С, ИТС1 ва 28С гени соҳалари нуклеотидлар кетма-кетлиги бўйича маълумотлар Биотехнологик ахборотлар миллий маркази Генбанк базасига жойлаштирилган (Биотехнологик ахборотлар миллий марказининг 2022 йил 5 апрелдаги маълумотномаси, НCБИ). Натижада, ОН150871- М. жаваниcа, ОН197188 - М. инcогнита турларининг идентификасия рақамлари олинган ва турларни молекуляр таксономик ва филогенетик ўрнини асослаш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish