Ибрагимова Наргиза Сайфутдиновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Коморбид патология шароитида тери қичишининг кечиши, даволаш ва уни олдини олишнинг клиник-патогенетик хусусиятлари», 14.00.11–Дерматология ва венерология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.2.PhD/Tib167.
Илмий рахбар: Садиков Абдушукур Абдужамилевич, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент педиатрия тиббиёт институти, DSc.27.06.2017.Tib.29.01.
Расмий оппонентлар: Хаитов Кахрамон Наджмитдинович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Хажиметов Абдагафур Ахатович, биология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Россия ҳалқлар дўстлиги университети.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади:ёш билан боғлиқ, метаболик ва биргаликда кечувчи касалликларни ҳисобга олган ҳолда кекса ёшдаги беморлардаги тери қичишишини даволаш усулларини ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
кекса ва қари ёшдаги шахсларда тери қичишишининг ривожланиши симпатик, парасимпатик нерв тизими мувозанатининг бузилиши, вегетатив адаптация ва вегетатив реактивликнинг ўзгариши хамда симпатик-адренал фаолликнинг сусайиши билан боғлиқлиги асосланган;
тери қичишиши мавжуд бўлган беморларда ацетилланишнинг тезкор фенотипини белгиловчи NAT2*5, NAT2*12 ва NAT2*13 ацетилланган генотипларнинг кўпайиши билан бирга NAT2*7нинг камайиши аниқланган;
ацетилланишнинг фенотиплари билан нерв системаси типларининг ўзаро боғлиқлигини ҳисобга олган ҳолда, нерв тизимининг кучли типида тезкор фенотип, нерв тизимининг кучсиз типида ацетилланишнинг секин фенотипи ва оралиқ фенотипда эса нерв тизимининг фақат ўрта типи эга бўлган беморларда учраши аниқланган;
зарарланган терининг физик-кимёвий хусусиятларини ўзгариши (дегидратация, ксероз, тери ёғи гипосекрецияси ва тери рНи) билан қичишнинг кучайиши ва теридаги иккиламчи эффлоресценциялар ўртасида ўзаро боғлиқлик мавжудлиги очиб берилган;
кекса ва қари ёшдаги шахсларда мелатонин экскрециясининг меъёрдан кўп пасайиши ва уни қичишиш пайдо бўлганида кучайиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Коморбид патология шароитида тери қичишининг кечиши, даволаш ва олдини олишнинг клиник-патогенетик хусусиятларини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
«Тери қичишиши мавжуд бўлган кекса ва қари ёшдаги шахслар ҳаёт сифатини аниқлаш усуллари» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2015 йил 2 декабрдаги 8Н-g/621-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома ремиссия муддатини узайтиради ва касалхонага ётувчи беморлар сонини камайтиради, бу эса ўз навбатида ҳаёт сифатини яхшилаш имконини берган;
тери қичишишининг даволаш ва реабилитация чора-тадбирлари схемасини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалари соғлиқни сақлаш тизимига, жумладан, Тошкент вилояти ва Марғилон шаҳри тери-таносил диспансерида амалиётга жорий қилинган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2016 йил 12 февралдаги 8н-g/6-сон маълумотномаси). Жорий қилинган натижалар даволашнинг такрорий курсини ўтадиган беморлар сонининг 27,7 фоизга камайишига, тери қичишиши мавжуд бўлган беморларда стационарда даволаниш кунлари 3,2 кунга камайтиришга ҳамда шифокорларга мурожаат қилишини 2 маротабага камайтириб, стационар ва амбулатор даволаниш харажатларини камайишига, уларнинг хаёт кечириш сифатини 1,5 маротаба оширишига имкон яратган.
