Sayt test rejimida ishlamoqda

Юсупов Куанишбай Балтабайевич
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Театр санъатининг қорақалпоқ миллий маданиятини шакллантиришдаги роли”, 09.00.02 – Онг, маданият ва амалиёт шакллари фалсафаси (Маданият фалсафаси ва маданияцҳунослик) (фалсафа фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2020.1.ПҳД/Фал404.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қорақалпоқ давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети, ДСc.03/30.12.2019.Ф.02.02
Илмий раҳбар: Бердимуратова Aлима Карлибайевна, фалсафа фанлари доктори, профессор. 
Расмий оппонентлар: Aбдуллайева Насиба Бўроновна, фалсафа фанлари доктори (ДСc), доцент; Турсункулова Шахноза Туйчийевна, фалсафа фанлари бўйича фалсафа доктори (ПҳД), доцент.
Йетакчи ташкилот: Самарқанд давлат чет тиллари институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади театр санъатининг қорақалпоқ миллий маданиятини шакллантиришдаги ўрнини назарий, услубий ва емпирик жиҳатдан асослаш ҳамда соҳани ривожлантиришга доир таклиф-тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
театрнинг социомаданий ҳодиса сифатидаги замонавий феноменологик, герменевтик ва посцтруктуралистик моделлари синтези ғояларни бадиий образларда ифода қилиш орқали ушбу образлар билан жонли мулоқотга тушира олиши маънаваий-маърифий соҳадаги фаолиятни такомиллаштириш механизмларининг бири сифатида ҳизмат қилиши исботланган;
театрнинг бошқа санъат турларининг имкониятларини бирлаштира олиш хусусиятлари қорақалпоқ миллий маданиятининг шакилланишида таъсирчан омил еканлиги ва замонавий шахс характерини белгиловчи праксеологик, инновацион ва коммуникатив восита сифатидаги миллий онгни шакллантиришдаги роли фалсафий асосланган;
саҳна асари ўзининг иммерсив хусусиятлари билан замонавий ижтимоий онгнинг таркибий қисми сифатида ёшлар маънавиятига конструктив таъсир қилувчи ўзига хос елемент еканлиги мантиқий далилланган;
театрдаги жонли мулоқот ва ҳар бир ижронинг уникаллик хусусияти орқали бериладиган бадиий образларнинг томошабинларга ҳиссий-емоционал таъсирчанлиги миллийлик ва умуминсонийликни бирлаштира олиши исботлаб берилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Театр санаътининг қорақалпоқ миллий маданиятини шакллаштиришдаги ўрни бўйича берилган таклифлар асосида:
театрнинг социомаданий ҳодиса сифатидаги замонавий феноменологик, герменевтик ва посцтруктуралистик моделлари синтези ғояларни бадиий образларда ифода қилиш орқали ушбу образлар билан жонли мулоқотга тушира олиши маънаваий-маърифий соҳадаги фаолиятни такомиллаштириш механизмларининг бири сифатида ҳизмат қилишига оид таклиф-тавсиялардан Қорақалпоғистон Республикаси Маънавият ва маърифат Кенгашининг 2022 йил 28 февралдаги 01-113-сонли 2022 йилда маънавий-маърифий ишлар самарадорлигини ошириш ва соҳани ривожлантириш бўйича “Йўл харита”сидаги “ВИИИ. Маданият, адабиёт, кино, театр, мусиқа ва санъат, ноширлик-матбаа йўналишидаги ташкилотлар билан ҳамкорликни кучайтириш, маънавий-ахлоқий, миллий ва умуминсоний қадриятлар устуворлигига еришиш, китобхонлик маданиятини ривожлантириш” бўлимида белгиланган вазифаларни бажаришда фойдаланилган (Республика Маънавият ва маърифат маркази Қорақалпоғистон бўлимининг 2022 йил 1 декабрдаги 01-13/244/1-сон маълумотномаси). Натижада Марказ томонидан олиб борилган тарғибот-ташвиқот ишларида ёшларнинг театр ҳақидаги тушунчаларни аниқлаштиришга хизмат қилган;
театрнинг бошқа санъат турларининг имкониятларини бирлаштира олиш хусусиятлари қорақалпоқ миллий маданиятининг шакилланишида таъсирчан омил еканлиги ва замонавий шахс характерини белгиловчи праксеологик, инновацион ва коммуникатив восита сифатидаги миллий онгни шакллантиришдаги ролига оид таклиф-тавсиялардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими, Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институти томонидан 2017-2020 йилларда бажарилган “Қорақалпоқ фолклори ва адабиёти жанрларининг назарий масалаларини тадбиқ етиш” мавзусидаги ФA-Ф1-ГОО2 рақамли амалий лойиҳа ижросини таъминлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Aкадемияси Қорақалпоғистон бўлими, Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтининг 2022 йил 28 ноябрдаги 484/1-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа ижроси билан боғлиқ қорақалпоқ театр санъатида етномаданий аънаналарни фалсафий, маданий ва тарихий жиҳатдан мазмунини бойитишга асос бўлиб хизмат қилган;
саҳна асари ўзининг иммерсив хусусиятлари билан замонавий ижтимоий онгнинг таркибий қисми сифатида ёшлар маънавиятига конструктив таъсир қилувчи ўзига хос елемент еканлигига оид илмий хулосалар ва таклиф-тафсиялардан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2021 йил 8 майдаги 291-сонли «Қорақалпоғистон Республикасида маданият ва санъат соҳасини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарорининг И банди 2-қисмидаги: музейлар, театрлар ва ижодий жамоалар фаолиятини янада ривожлантириш бўйича белгиланган вазифалар ижросини бажаришда фойдаланилган (Қорақалпоғистон Республикаси Маданият вазирлигининг 2022 йил 30 ноябрдаги 2-04/1666-сон маълумотномаси). Натижада, ҳозирги глобаллашув шароитида ёшларнинг миллий ўзлигини шакллантиришда, “оммавий маданият”нинг ёшлар онгига салбий таъсирини олдини олишда асосий восита бўлиб хизмат қилган;
театрдаги жонли мулоқот ва ҳар бир ижронинг уникаллик хусусияти орқали бериладиган бадиий образларнинг томошабинларга ҳиссий-емоционал таъсирчанлиги миллийлик ва умуминсонийликни бирлаштира олишига оид таклиф ва тавсиялардан Қорақалпоғистон телерадиокомпанияси томонидан 2022 йилда ефирга узатилган «Кино+театр» дастури ссенарийсини таёрлашда фойдаланилган (Қорақалпоғистон Республикаси телерадиокомпаниясининг 2022 йил 1 декабрдаги 05-22/694-сон маълумотномаси). Натижада, томашабинларнинг бадиий савиясини юксалтиришда, дунёни образли хис етишида ҳамда ёшларда миллий ифтиҳор, ватанга муҳаббат туйғуларини шакллантиришда муҳим манба сифатида хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish