Мадаминова Гўзал Ибрагимовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Онадаги тажрибавий гипотиреоз шароитида туғилган авлодда уруғдоннинг постнатал ривожланишини структур хусусиятлари» 14.00.02 – Морфология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.2.PhD/Tib831.
Илмий раҳбар: Азизова Феруза Хусановна, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси DSc.04/30.12.2019.Tib.30.03.
Расмий оппонентлар: Орипов Фирдавс Суръатович, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Рахматова Муқаддас Холтаевна, тиббиёт фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат тиббиёт институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: онадаги тажрибавий гипотиреоз шароитида туғилган авлодда уруғдонларнинг постнатал ривожланишини структур хусусиятларини баҳолашни такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
урғочи каламушларда чақирилган тажрибавий гипотиреоз улардан туғилган авлоднинг постнатал даврда физиологик ривожланиши, гипофиз-қалқонсимон без-тестикуляр тизим гормонлари ва уруғдонларнинг структур-функционал шаклланишига салбий таъсир этиши исботланган;
урғочи каламушларда чақирилган тажрибавий гипотиреоз вояга етган авлод уруғдонларида эгри-бугри найларнинг сони ва диаметри, сперматогенез индекси камайиши, сперматоген эпителийнинг миқдор ва сифат таркиби ўзгариши билан намон бўладиган сперматогенез жараёнининг сезиларли бузилишига олиб келиши исботланган;
оналар гипотиреоидизми шароитида туғилган авлодда уруғдон ҳужайраларининг пролиферацияси ва апоптоз жараёнлари ўртасидаги мувозанатнинг бузилиши исботланган;
ҳужайра пролиферацияси ва апоптоз жараёнлари ўртасидаги номутаносиблик тажрибавий гипотиреоидизм шароитида туғилган етук авлод уруғдонларининг генератив ва эндокрин фаолиятини бузилишининг асосий сабаби эканлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Онадаги тажрибавий гипотиреоз шароитида туғилган авлодда уруғдоннинг постнатал ривожланишини структур хусусиятларини баҳолаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
тажрибавий гипотиреоз шароитида туғилган авлодлар уруғдонларидаги морфологик ва морфометрик ўзгаришлар ҳамда гипофиз-қалқонсимон без-уруғдон тизими гормонлари кўрсаткичларини баҳолаш бўйича тадқиқотнинг илмий натижалари асосида ишлаб чиқилган «Гестацион гипотиреозли оналардан туғилган авлод уруғдонларининг постнатал ривожланишини морфологик кўрсаткичлари» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2022 йил 10 октябрдаги 8н-з/539-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома гипотиреозли урғочи каламушлардан туғилган авлодда постнатал ривожланиш даврида уруғдонларда юзага келадиган морфологик, морфометрик ва иммуногистокимёвий ўзгаришлар ва гипофиз-қалқонсимон без-уруғдон тизимидаги мувозанатнинг бузилишини  баҳолаш имконини берган;
онадаги тажрибавий гипотиреоз шароитида туғилган авлодда уруғдоннинг постнатал ривожланишини структур хусусиятларини баҳолаш бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Хоразм вилояти Урганч шаҳар 3-сон шаҳар оилавий поликлиникаси ва Тошкент тиббиёт академияси Урганч филиалининг клиник амалиётига жорий қилинган (Соғлиқни  сақлаш  вазирлигининг 2023 йил 2 февралдаги 08-02410-сон маълумотномаси). Олинган натижаларнинг амалиётга жорий этилиши гипотиреозли оналардан туғилган авлодда бирламчи гипотиреозни эрта ташхислаш ва даволаш, туғилгандан кейинги узоқ даврда ривожланадиган эркаклар бепуштлигини олдини олиш имконини берган. 

Yangiliklarga obuna bo‘lish