Хамдамова Наргиза Турсунбайевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): «Aмир Хусрав Деҳлавий ва мусиқа», 17.00.02–Мусиқа санъати (санъацҳунослик фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.1.PhD/San42.
Илмий раҳбар: Бегматов Сойибжон Маҳмудович, санъацҳунослик фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат консерваторияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат консерваторияси, PhD.03/30.12.2021.San.54.01
Расмий оппонентлар: Aбдуллайев Рустамбек Самигович, санъацҳунослик фанлари доктори, профессор; Aбдували Aбдурашидов, санъацҳунослик фанлари номзоди, доцент.
Йетакчи ташкилот: Юнус Ражабий номидаги Ўзбек миллий мусиқа санъати институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади Aмир Хусрав Деҳлавийнинг мусиқий меросини, мусиқа санъати ривожига қўшган назарий ва амалий ишларини очиб беришдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ҳинд мусиқа ижрочилик амалиётида қўлланилиб келинаётган пушту таал, зумра таал, чаутал таал усуллари Деҳлавий томонидан табла чолғуси учун яратилганлиги “Еъжози Хусрав” рисоласидаги маълумотлар асосланган;
рисоладаги қаввали, хаял, тарана каби мусиқий шакллар, бастакорлар ижодиёти ва улар билан боғлиқ ҳинд мумтоз асарларнинг муҳим шакли сифатида ижро етилиши, сетор чолғусига тор қўшилиши билан қайта шаклланганлиги, табла чолғуси еса янги соз сифатида яратилганлиги, “Еъжози Хусрав” рисоласида мусиқа назариясига доир маълумотлар мавжудлиги билан исботланган;
Aмир Хусрав Деҳлавий томонидан такомиллаштирилган (сетор) ва яратилган (табла) чолғулар ҳамда қаввали, хаял, тарана жанрлари ҳинд мумтоз мусиқасининг йетакчиси бўлган рагалар асосида яратилганлиги далилланган;
мусиқий намуналарнинг тузилиш тартиби ва ижро услуби билан ажралиб турувчи қаввали, хаял, тарана жанрларидаги “сулфакта”, “зумра таал” каби усуллар Aмир Хусрав Деҳлавий томонидан яратилганлиги аниқланган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. “Aмир Хусрав Деҳлавий ва мусиқа” тадқиқоти бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ҳинд мусиқа ижрочилик амалиётида қўлланилиб келинаётган пушту таал, зумра таал, чаутал таал усуллари Деҳлавий томонидан табла чолғуси учун яратилганлиги “Еъжози Хусрав” рисоласидаги маълумотлар “Ўзбек миллий мақом санъати маркази” томонидан 2018 йил 6-10 сентябр кунлари Шахрисабз шаҳрида бўлиб ўтган “Мақом мусиқа санъати ва унинг жаҳон цивилизациясида тутган ўрни” мавзусида Халқаро илмий-амалий конференция дастурида фойдаланилган (“Ўзбек миллий мақом санъати маркази”нинг 2022 йил 3 июндаги 100-сон маълумотномаси). Натижада конференция иштирокчиларининг Aмир Хусрав Деҳлаввий илмий ва амалий мероси ҳақида янги илмий маълумотларга ега бўлишларига еришилган;
рисоладаги қаввали, хаял, тарана каби мусиқий шакллар, бастакорлар ижодиёти ва улар билан боғлиқ ҳинд мумтоз асарларнинг муҳим шакли сифатида ижро етилиши, сетор чолғусига тор қўшилиши билан қайта шаклланганлиги, табла чолғуси еса янги соз сифатида яратилганлиги ҳақида олинган натижалар “Маҳалла” радиоканали орқали ефирга узатилган “Aдабиёт гулшани” туркум ешиттириши сценарийсида фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Маҳалла” телерадиоканали давлат муассасасиининг 2022 йил 13 июн 765-сон маълумотномаси). Пировардида радиотингловчилар шу асосда Aмир Хусрав Деҳлавий ижоди ҳақидаги маълумотлар юзасидан муайян тасаввурга ега бўлганлар;
Aмир Хусрав Деҳлавий томонидан такомиллаштирилган (сетор) ва яратилган (табла) чолғулар ҳамда қаввали, хаял, тарана жанрлари ҳинд мумтоз мусиқасининг йетакчиси бўлган рагалар асосида яратилганлиги Ўзбекистон композиторлари ва бастакорлари уюшмасида фаолият юритаётган бастакорлар ва мусиқашунослар шўба мажлисларида миллий мақомшуносликнинг жанр ва ашулалари, маҳаллий услублар шаклланишига асосланган ҳолда фойдаланилган (Ўзбекистон композиторлари ва бастакорлари уюшмасининг 2022 йил 14 июн 01-04/63-120-сон маълумотномаси). Пировардида ёш бастакорлар ва мусиқашунослар Aмир хусрав Деҳлавий ва унинг ижоди, адабиёт, мусиқа соҳаларида амалга оширган ишлари хусусида қизиқарли маълумотларга ва муайян тасаввурларга ега бўлдилар;
мусиқий намуналарнинг тузилиш тартиби ва ижро услуби билан ажралиб турувчи қаввали, хаял, тарана жанрларидаги “сулфакта”, “зумра таал” каби усуллар Aмир Хусрав Деҳлавий томонидан яратилганлиги ҳақида олинган натижалар “Маҳалла” радиоканали орқали ефирга узатилган “Aдабиёт гулшани” туркум ешиттириши сценарийсида фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Маҳалла” телерадиоканали давлат муассасасиининг 2022 йил 13 июн 765-сон маълумотномаси). Пировардида радиотингловчилар шу асосда Aмир Хусрав Деҳлавий ижоди ҳақидаги маълумотлар юзасидан муайян тасаввурга ега бўлганлар.