Доноқулов Нодирбек Холмуродович
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Товарларни масофадан расмийлаштиришда ахборот алмашиш жараёнлари алгоритмлари ва моделлари», 05.01.10 – Aхборот олиш тизимлари ва жараёнлари (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.3.PhD/Т3097
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Саидов Aбдусобир Aбдураҳмонович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети, DSc.13/30.12.2019.Т.07.01.
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони:
Султанов Жамшид Баходирович, техника фанлари доктори, доцент; Aсқаралийев Одилбек Улуғбек ўғли, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Йетакчи ташкилот номи: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
ИИ. Тадқиқотнинг мақсади: товарларни електрон божхона расмийлаштируви жараёнларини бошқариш ва масофадан декларациялашда божхона маълумотларининг ишончлилигини назорат қилиш модел, алгоритмларини ва дастурий воситасини ишлаб чиқишдан иборат.
ИИИ. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
товарларни масофадан декларация қилишда божхона маълумотлари ишончлилигини назорат қилиш ва божхона постлари фаолиятини баҳолаш мезонлари ишлаб чиқилган;
кўп босқичли божхона юк декларацияларини расмийлаштириш жараёнларини бошқаришнинг математик модели ҳамда катта ҳажмдаги маълумотларга онлайн режимда ишлов бериш орқали божхона хавфларини бошқариш тизимининг ахборот моделлари ишлаб чиқилган;
електрон декларациялашнинг ахборот алмашиш тизимларида ахборот ишончлилигини кафолатли таъминлашнинг каррали назорат алгоритми ишлаб чиқилган;
експорт операцияларини божхона расмийлаштирувидан ўтказишда муддати ўтган дебитор қарздорлик мавжудлигини назорат қилиш алгоритми ишлаб чиқилган.
ИВ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Товарларни масофадан декларациялаш жараёнида божхона ахбороти ишончлилигини назорат қилиш, божхона постлари фаолияти самарадорлигини баҳолаш мезонлари ва «ЕБР» (електрон божхона расмийлаштируви) AAТ (автоматлаширилган ахборот тизими) алгоритмлари ҳамда дастурий воситалари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
божхона органлари фаолиятини рақамлаштириш ҳамда товарларни електрон божхона расмийлаштируви жараёнини бошқариш мақсадида 10 та функсионал блоклардан иборат «ЕБР» AAТ бошқарув алгортимлари ҳамда дастурий мажмуаси ишлаб чиқилган ва амалиётга жорий етилган (Давлат божхона қўмитасининг 2022 йил 28 ноябрдаги 6/05-22-00388-сон маълумотномаси). Мазкур дастурий мажмуанинг амалиётга жорий етилиши орқали юк тўғрисидаги маълумотларнинг тўлиқлиги ҳамда ишончлилигини таъминлаш оқибатида кунлик расмийлаштириш учун божхона органларига тақдим етилган БЮДларнинг (божхона юк декларацияси) 27 фоизи хато расмийлаштирилишининг олди олинган; бугунги кунга келиб експорт режимидаги БЮДларнинг 47,92 фоизи импорт режимидаги БЮДларнинг 35,56 фоизи инсон омилисиз, тизим томонидан автоматик расмийлаштирилишига еришилган; божхона расмийлаштируви жараёнида БЮДларни божхона ходимларига автоматик тақсимлаш натижасида уларнинг тадбиркорлар билан бевосита мулоқоти чекланиши,
ва оқибатда тизимда учраши мумкин бўлган коррупсия елементлари олди олинишига еришилган;
дастурий мажмуа Давлат божхона қўмитасининг марказий аппарат, барча ҳудудий божхона бошқармалари ҳамда барча «Ташқи иқтисодий фаолият» божхона постлари ва «Масофавий електрон декларациялаш» божхона постларида амалиётга жорий етилган (Давлат божхона қўмитасининг Божхона назорати ва расмийлаштирувини ташкил етиш бош бошқармасининг 2022 йил 5 ноябрдаги 6/7-22-036 - сонли далолатномаси). Дастурий мажмуа амалиётга жорий етилиши натижасида божхона юк декларацияларини масофадан туриб расмийлаштириш имкони яратилган ҳамда мазкур фаолият учун сарфланадиган вақт 36,15 соатдан 7,55 соатга қисқарган, ёки 4,78 марта самарадорликка еришилганлигини кўрсатди.
