Xasanov Usmon Umarovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiya himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): «Yong‘in xavfsizligini ta’minlashning noravshan mantiqiy model va algoritmlari», 
05.01.03 – Informatikaning nazariy asoslari (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro’yxatga olingan raqam: B2022.4.PhD/T3278
Ilmiy rahbar: Muxamediyeva Dilnoz Tulkunovna, texnika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Raqamli texnologiyalar va sun’iy intellektni rivojlantirish ilmiy-tadqiqot instituti.
Ilmiy kengash faoliyat ko’rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, Ilmiy kengash raqami: Raqamli texnologiyalar va sun’iy intellektni rivojlantirish ilmiy-tadqiqot instituti, DSc.13/30.12.2021.T.142.01.
Rasmiy opponentlar: Raximov Nodir Odilovich, texnika fanlari doktori, dotsent; 
Bekmuratov Qosim Allaberdiyevich, texnika fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Namangan davlat universiteti.
Dissertatsiya yo’nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi intellektual yondashuv asosida yong‘in xavfsizligini ta’minlashning noravshan mantiqiy model va algoritmlari hamda dasturiy majmuasini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
sust shakllangan jarayonlarning ko’p mezonli optimallashtirish masalasini noravshan mantiqiy model qurish asosida yechish algoritmi ishlab chiqilgan;
noravshan mantiqning matrisali ko’rinishi asosida sust shakllangan jarayonlarni sinflashtirish Mamdani va Sugeno noravshan modelini qurish algoritmi takomillashtirilgan;
matrisali ifodalash asosida sust shakllangan jarayonlarni sinflashtirishning noravshan mantiqiy model parametrlarini sozlash algoritmi takomillashtirilgan;
noravshan mantiqning matrisali ko’rinishi asosida yong‘in o’chog‘ini aniqlash jarayonini noravshan va neyronoravshan mantiqiy modeli qurilgan.
Iv. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi:
Sust shakllangan jarayonlarni sinflashtirish masalasini yechish bilan bog‘liq bo’lgan mavjud hamda taklif etilgan model va algoritmlar yordamida ishlab chiqilgan dasturiy majmua:
noravshan mantiqning matrisali ko’rinishi asosida sust shakllangan jarayonlarni sinflashtirish Mamdani neyronoravshan modelini qurish algoritmi Xorazm viloyati Favqulodda vaziyatlar boshqarmasi Yangiariq tumani Favqulodda vaziyatlar bo’limiga joriy qilingan (Xorazm viloyati hokimligining 2022 yil 15 dekabrdagi 02-7/1717-son ma’lumotnomasi). Natijda yong‘in o’chog‘ini aniqlashda to’g‘ri qarorlar qabul qilish va xulosa chiqarish samaradorligini o’rtacha 
3-5% gacha oshirgan. Sodir bo’lgan yong‘inlarni hisobga olish, ularni elektron ma’lumotlar bazasini shakllantirish va ekspertiza bayonnomasini shakllantirish kabi jarayonlar vaqtini o’rtacha 12-14% ga qisqartirish imkonini bergan;
sust shakllangan jarayonlarning ko’p mezonli optimallashtirish masalasini noravshan mantiqiy model qurish asosida yechish algoritmi Xorazm viloyatidagi «Ramzbek quruvchi» MChJ faoliyatiga qo’llanilgan (Xorazim viloyati hokimligining 2022 yil 15 dekabrdagi 02-7/1717-son ma’lumotnomasi). Natijada binolarda yong‘in xavfsizligini baholash uchun ketadigan vaqtni o’rtacha 10% ga qisqartirish va binolarga yong‘indan xabar beruvchi signalizatsiya qurilmalarini taqsimlash uchun ketadigan vaqtni o’rtacha 8% ga qisqartirish imkonini bergan.