Тайлакова Шахноза Норбековнанинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўқувчи-ёшлар маънавиятини оммавий ахборот воситалари асосида такомиллаштириш (телекўрсатувлар, радиоэшиттиришлар ва интернет хабарлари мисолида)», 13.00.01–Педагогика назарияси. Педагогика таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.1.PhD/Рed38.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Педагогика фанлари илмий- тадқиқот институти.

Илмий раҳбар: Қуронов Муҳаммаджон, педагогика фанлари доктори, профессор.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.27.06.2017.Ped.26.01.

Расмий оппонентлар: Раҳимов Бахтиёр Худойбердиевич, педагогика фанлари доктори, доцент; Халилова Шаҳноза Турғуновна, педагогика фанлари доктори, доцент.

Етакчи ташкилот: Андижон давлат университети.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: ўқувчи-ёшлар маънавиятини оммавий ахборот воситалари асосида такомиллаштиришдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

телекўрсатувларнинг ўқувчи-ёшлар маънавиятини такомиллаштиришга хизмат қилувчи (огоҳлантирувчи, маълумот берувчи, интегратив, рефлексив, ижтимоий педагогик, маданий-рекреатив) ташкилий-педагогик функциялари аниқлаштирилган;

ОАВда ўқувчилар маънавиятини ривожлантиришга қаратилган мавзулар самарадорлигини ошириш жараёни ўқувчиларнинг медиасаводхонлигини ривожлантириш, контентнинг ёш хусусиятлари ва маънавий эҳтиёжларга мослиги, тарбиявий ишлар мазмунига уйғунлиги каби медиапедагогик талаблар асосида такомиллаштирилган;

ўқувчи-ёшлар маънавиятини ривожлантиришга қаратилган телекўрсатув ва радиоэшиттиришларнинг мазмунидан тарбиявий жараёнларда фойдаланиш методлари (суҳбат, давра суҳбати, видеолекторий, медиаҳафталиклар) оптимал медиапедагогик ресурслар асосида такомиллаштирилган;

таълим муассасалари, ўқувчилар ва ота-оналар билан медиамулоқотлар воситасида ўқувчи-ёшлар маънавиятига таҳдид солаётган зарарли медиамаҳсулотлар таъсирига қарши курашишга йўналтирилган педагогик жараён модели ишлаб чиқилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Ўқувчи-ёшлар маънавиятини оммавий ахборот воситалари асосида ривожлантириш юзасидан ишлаб чиқилган илмий-амалий таклифлар асосида:

2016 йил 14 сентябрдаги «Ёшларга оид давлат сиёсати тўғрисида»ги ЎРҚ-406-сонли Қонуни доирасида тайёрланган таълим муассасаси, оила ва маҳалла фаолиятини ҳамкорлиги асосида ўқувчи-ёшлар маънавиятини оммавий ахборот воситалари асосида ривожлантиришга доир таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими вазирлигининг «Ёшларга оид давлат сиёсатини рўёбга чиқаришда оммавий ахборот воситаларининг иштирок этишишларга оид давлат сиёсатини рўёбга чиқаришда оммавий ахборот воситаларининг иштирок этиши», шу жумладан , шу жумладан «Ёшларнинг жамият ҳаётидаги роли ва фаоллигини оширишга қаратилганЁшларнинг жамият ҳаётидаги роли ва фаоллигини оширишга қаратилган чора-тадбирлар режаси»ни ишлаб чиқишда фойдаланилган. (Халқ таълими вазирлигининг 2016 йил 27 декабрдаги 01-02/1-7-383-сон маълумотномаси). Мазкур таклифларнинг жорий қилиниши таълим муассасаларида, маҳаллаларда, оилаларда ёшларга оид давлат сиёсатини амалга оширишга хизмат қилган;

Тадқиқот доирасида ишлаб чиқилган «Баркамол авлод келажагимиз таянчи» номли мультмедиали электрон тренинг қўлланмаси қатор таълим муассасаларида оммалаштирилган ҳамда маънавий-ахлоқий тарбия жараёнларида ўқувчи-ёшлар маънавиятини оммавий ахборот воситалари асосида шакллантириш, умумий ўрта таълим мактабларида маънавий-маърифий ишлар самарадорлигини оширишда фойдаланилган (Халқ таълими вазирлигининг 2016 йил 7 июлдаги 01-02/1-3-213-сон маълумотномаси). Мазкур таклифлар мактаб ўқитувчилари касбий фаолияти самарадорлигини ошириш, таълим муассасаларида маънавий-ахлоқий, тарбиявий ишларини ривожлантириш имконини берган;

ўқувчи-ёшлар маънавиятини оммавий ахборот воситалари асосида юксалтиришда маданий-маърифий тадбирлар самарадорлигини оширишга доир таклифлардан таълим муассасаларида қатор маънавий-маърифий тадбирларни ташкил этишда фойдаланилган. (Ўзбекистон «Камолот» ёшлар ижтимоий ҳаракати (ҳозирги Ўзбекистон Ёшлар иттифоқи) Марказий Кенгашининг 2016 йил 17 ноябрдаги 12-13/2491-сон ва Халқ таълими вазирлигининг 2016 йил 7 июлдаги 01-02/1-3-213-сон маълумотномалари). Таклифларнинг жорий қилиниши таълим муассасаларида ўқувчи-ёшлар ўртасида олиб бориладиган маънавий-ахлоқий, тарбиявий ишларни янада такомиллашириш имконини берган;

ўқувчилар маънавиятини ривожлантиришга қаратилган мавзулар самарадорлигини ва телекўрсатувларнинг педагогик функцияларини ошириш, ёшлар маънавиятини ривожлантириш, ёшлар орасида ахборот хавфсизлигини таъминлашга доир таклифлардан Ўз МТРК тасарруфидаги «Ўзбекистон» телеканалининг «Биз учун муҳим», «Бу ҳам муҳим», «Нигоҳ» кўрсатувлари ҳамда «Озод юрт тўлқинлари» МЧЖ тасарруфидаги «Менинг юртим» телеканали орқали эфирга узатилган «Эркин фикр» ток-шоусининг (1, 2, 6, 8, 11, 12, 18, 23-сонлари) тайёрланишида фойдаланилган (Халқ таълими вазирлигининг 2016 йил 7 июлдаги 01-02/1-3-213-сон, «Ўзбекистон» телерадиоканали давлат унитар корхонасининг 2016 йил 17 ноябрдаги 13-13/1487-сон ва «Озод юрт тўлқинлари» МЧЖ тасарруфидаги «Менинг юртим» телеканалининг 2016 йил 10 ноябрдаги 24-сон маълумотномалари).Таклифларнинг жорий қилиниши ўқувчи-ёшлар маънавиятини ОАВ асосида ривожлантириш механизмларини амалда қўллаш имконини берган.