Рабиева Моҳидил Ғайратовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Кинодискурс таржимасида эвфемизация, дисфемизация ва ортофемизация воқеланишининг контекстуал-ситуатив ва социокоммуникатив тамойиллари», 10.00.06 - Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.2.PhD/Fil2601.
Илмий раҳбар: Қосимова Нафиса Фарҳодовна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/04.06.2021.Fil.72.03.
Расмий оппонентлар: Жўраева Малоҳат Муҳаммедовна, филология фанлари доктори, профессор; Ходжаева Дилафрўз Изатиллоевна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика институти.    
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади кинодискурс таржимасида эвфемизация,  ортофемизация ва дисфемизация воқеланишининг контекстуал-ситуатив ҳамда социокоммуникатив тамойилларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
мулоқот жараёнида эвфемизмлар ва дисфемизмлар инсон когнитив тажрибасининг ажралмас қисми эканлиги, улар фақатгина ижобий ва салбий коннотациялардан иборат семантик структура эмаслиги, аксинча, баҳолаш ва қайта баҳолаш мезонлари таъсирида ўз табиатини ўзгартира олиши далилланган;
инглиз бадиий фильмлари дискурсининг лингвокультурологик хусусиятлари ва  лексик-семантик моҳияти  ҳар иккала халқ тилининг миллий-лисоний, номинацион-мотивацион, уларнинг яшаш табиий-иқлим шароити, тил ва нутқ маданияти, миллий менталитети, дунёқараши, руҳияти, эътиқодий тушунчалари, ўзига хос урф-одат ва маросимлари, тафаккури каби омиллар интеграцияси негизида шаклланганлиги асосланган;
эвфемизм, ортофемизм ёки дисфемизмни қўллаш зарурати мулоқот иштирокчиларининг коммуникатив интенцияси, руҳий ҳолати, фундаментал билими, нутқий вазиятга бевосита боғлиқ эканлиги ва мазкур жиҳатлар муайян экспериенциал контекстда намоён бўлиши исботланган;
икс-фемик бирликлар таржимасида тасвирий ва тушириб қолдириш усулларида намоён бўладиган контекстул тамойилнинг устуворлиги,  калькалаш,  қўшиш,  аниқлаштириш,  умумлаштириш усулларининг иккиламчи характери эвфемия ва дисфемиянинг бир чизиқли бўлмай, ўзгарувчан метакоммуникатив ҳодисалиги, воқелик контекстининг спонтан табиатга эгалиги каби омиллар билан шартланиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиззабон бадиий кинодискурсида воқеланган эвфемик, ортофемик ва дисфемик  бирликларни ўзбек тилига таржима қилишнинг контекстуал-ситуатив ҳамда социокоммуникатив тамойилларини белгилаш асосида:
эвфемизм, ортофемизм ёки дисфемизмни қўллаш зарурати мулоқот иштирокчиларининг коммуникатив интенцияси, руҳий ҳолати, фундаментал билими  ва нутқий вазиятга бевосита боғлиқ эканлиги ва мазкур жиҳатлар муайян экспериенциал контекстда намоён бўлишига доир хулосалардан Навоий давлат педагогика институтининг Ф1-ХТ-19919 – “Ўзбек мифологияси ва унинг бадиий тафаккур тараққиётидаги тутган ўрни” мавзусида фундаментал лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Навоий давлат педагогика институтининг 2022 йил 24 июндаги 88-87-2384/04-сон маълумотномаси). Натижада нутқ иштирокчиларининг прагматик ва экспериенциал фаолияти мулоқотнинг муваффақиятига ёки аксинча унинг таназзулига сабаб бўлишини асослашга хизмат қилган;
инглиз бадиий фильмлари дискурсининг лингвокультурологик хусусиятлари ва  лексик-семантик моҳияти  ҳар иккала халқ тилининг миллий-лисоний, номинацион-мотивацион, уларнинг яшаш табиий-иқлим шароити, тил ва нутқ маданияти, миллий менталитети, дунёқараши, руҳияти, эътиқодий тушунчалари, ўзига хос урф-одат ва маросимлари, тафаккури каби омиллар интеграцияси негизида шаклланганлиги билан боғлиқ хулосалардан Бухоро давлат университетида Европа Комиссиясининг Эрасмус+ дастури доирасида амалга оширилаётган “TALENT – Establishing Master Programmes in Human Resource Management and Talent Development in Central Asia” мавзуидаги халқаро лойиҳада фойдаланилган (Бухоро давлат университетининг 2022 йил 28 июндаги №05-01-0965 сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа иштирокчилари ва мутахассисларининг инглиз ва ўзбек тилларида ишлатиладиган коммуникатив-лисоний бирликлар хусусиятлари ҳақидаги билимлар базасини янада кенгайтиришга асос бўлиб хизмат қилган;
икс-фемик бирликлар таржимасида тасвирий ва тушириб қолдириш усулларида намоён бўладиган контекстул тамойилнинг устуворлиги,  калькалаш,  қўшиш,  аниқлаштириш,  умумлаштириш усулларининг иккиламчи характери эвфемия ва дисфемиянинг бир чизиқли бўлмаганлиги, ўзгарувчан метакоммуникатив ҳодиса эканлиги, воқелик контекстининг спонтан табиатига доир хулосалардан “Бухоро” телеканалининг “Менга сўз беринг”, “Ассалом, Бухоро”, “Жаҳон тамаддуни дурдоналари”, “Асрларнинг асраганлари” телекўрсатувлари, “Бухоро” радиосининг  “Мулоқот ва мунозара”, “Қадриятлар қадим бешиги” радиоэшиттиришлари сценарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси Бухоро вилоят телерадиокомпаниясининг 2022 йил 15 июндаги 1/161-сон маълумотномаси). Натижада ушбу телекўрсатувлар учун тайёрланган материалларнинг мазмуни мукаммаллаштирилиб, илмий далилларга бой бўлишига эришилган ва кўрсатувнинг илмий-оммабоплиги таъминланган.