Айымбетова Замира Максетбай қызы нинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: «И.Юсупов шеъриятида фольклоризм: эволюция, ўзлаштириш типлари», 10.00.12 – «Қорақалпоқ адабиёти» (филология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.2.PhD/Fil1914.
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Нуржанов Пердебай Ержанович, филология фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қорақалпоқ давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қорақалпоқ давлат университети, DSc.03/30.04.2021.Fil.20.01.
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Керуенов Турганбай Аразмедович, филология фанлари доктори, доцент; Сайимбетов Шарафатдин Уракбаевич, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Ўзбек тили, адабиёти ва фольклори институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади И.Юсупов шеъриятида фольклоризмлар, уларнинг эволюцияси ва ўзлаштириш типларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:    
И.Юсупов ижодининг фольклор анъаналарига ижодий ва янгича муносабати, фольклор поэтикаси билан услубий алоқаси, нақл-мақоллар, фразеологизмлар ва халқ поэтик лексикаси содда фольклоризмни ҳосил қилганлиги, ривоят, афсона, достон ва айтимларнинг элементлари эпизодли аналитик фольклоризмни, фольклор материалларини асарнинг сюжетига бадиий сингдириш синтезлашган фольклоризмни, халқ тарихини, этнографиясини, санъатини тасвирлаш асосида фольклор мотив, образ ва жанрлари орқали стилизациялашган фольклоризмларни юзага келтиргани аниқланган;
И.Юсуповнинг фольклордаги йўқлов, эртак, кулдирги сўзлар ва айтиш жанрлари асосида яратган ёзма адабиётдаги марсия, айтиш, анекдот ва адабий эртак сингари жанрлар билан қорақалпоқ ёзма адабиётининг жанрлар тизимини бойитгани исботланган;
шоир поэмаларидаги фольклоризмлар қаҳрамонлар характерини яратишнинг ўзига хослигини таъминлаш, асар тилининг эмоционал-экспрессивлигини орттириш, тасвирланган воқеаликнинг этномаданий контекстини яратиш ва даврнинг ижтимоий-сиёсий мазмунини ёритишдаги муҳим бадиий-эстетик фактор эканлиги қиёсий-типологик ва бадиий-эстетик таҳлиллар орқали асосланган;
шоир шеъриятида хусусий ижод наъмуналарининг фольклорга айланиш ҳодисаси мавжуд эканлиги асар ғоясига миллий рухни сингдириш, халқчилликни орттириш учун хизмат қилган «бул жер еле зор болады», «кеўил кеўилден суў ишер», «кеўил кеўилге қонақдур» ва бошқа афоризмлари асосида исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. И.Юсупов шеъриятидаги фольклоризмлар, уларнинг эволюцияси ва ўзлаштириш типлари бўйича олинган илмий ва амалий натижалар қуйидаги ташкилотларда жорий қилинди:
И.Юсупов ижодининг фольклор анъаналарига ижодий ва янгича муносабати, фольклор поэтикаси билан услубий алоқаси, нақл-мақоллар, фразеологизмлар ва халқ поэтик лексикаси содда фольклоризмни ҳосил қилганлиги, ривоят, афсона, достон ва айтимларнинг элементлари эпизодли аналитик фольклоризмни, фольклор материалларини асарнинг сюжетига бадиий сингдириш синтезлашган фольклоризмни, халқ тарихини, этнографиясини, санъатини тасвирлаш асосида фольклор мотив, образ ва жанрлари орқали стилизациялашган фольклоризмларни юзага келтирганлиги  ҳамда шоирнинг фольклордаги йўқлов, эртак, кулдирги сўзлар ва айтиш жанрлари асосида яратган ёзма адабиётдаги  марсия, айтиш, анекдот ва адабий эртак сингари жанрлар билан қорақалпоқ ёзма адабиётининг жанрлар тизимини бойитганлиги бўйича илмий хулосаларидан Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтида бажарилган ФА-Ф01-005 «Қорақалпоқ фольклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш» мавзусидаги фундаментал тадқиқот лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтининг 2022 йил 14 октябрдаги 397/1-сон маълумотномаси). Натижада, қорақалпоқ адабиётида фольклоризмларнинг эволюцияси ва типологияси бўйича илмий қарашлар янада чуқурлаштирилган.
И.Юсупов поэмаларидаги фольклоризмлар қаҳрамонлар характерини яратишнинг ўзига хослигини таъминлаш, асар тилининг эмоционал-экспрессивлигини орттириш, тасвирланган воқеаликнинг этномаданий контекстини яратиш ва даврнинг ижтимоий-сиёсий мазмунини ёритишдаги муҳим бадиий-эстетик фактор эканлиги қиёсий-типологик ва бадиий-эстетик таҳлиллар орқали асосланган ҳамда шоир шеъриятида хусусий ижод наъмуналарининг фольклорга айланиш ҳодисаси мавжуд эканлиги асар ғоясига миллий рухни сингдириш, халқчилликни орттириш учун хизмат қилган «бул жер еле зор болады», «кеўил кеўилден суў ишер», «кеўил кеўилге қонақдур» ва бошқа афоризмлари асосида исботланган илмий хулосаларидан Қорақалпоғистон Республикаси телерадиокомпаниясида И.Юсупов ҳаёти ва ижодига бағишланган «Айқулақ» телекўрсатуви, «Аязий» рубрикаси учун сценарийларни тайёрлашда фойдаланилган (Қорақалпоғистон Республикаси телерадиокомпаниясининг 2022 йил 31 октябрдаги 05-22/630-сон маълумотномаси). Натижада, телетомошабинларнинг шеъриятга, хусусан И.Юсупов шеъриятига қизиқиши орттиришда ва қарашларини бойитишда хизмат қилган.