Sayt test rejimida ishlamoqda

Мамаджанова Гулмира Мусиновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон


I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Даврий нашрларда лингвокультурологик бирликларнинг қўлланилиши”, 10.00.11 – Тил назарияси. Амалий ва компьютер лингвистикаси (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.1.PhD/Fil750.
Илмий раҳбар: Искандарова Шарифа Мадалиевна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Қўқон давлат педагогика институти, PhD.03/04.06.2021.Fil.132.01.
Расмий оппонентлар: Зияев Авазхон Ихтиёрович, филология фанлари доктори (DSc), доцент; Гафиятова Эльзара Василевна, филология фанлари доктори, доцент (Қозон Федерал университети).
Етакчи ташкилот: Андижон давлат чет тиллари институти.  
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади турли манбаларда фаолият юритувчи лингвокультурологик бирликларнинг илмий жиҳатдан идентификациялаш (аниқлаш, мосланиш) жараёнларини ва улардаги умуминсоний ва миллий компонентнинг ифодаланиш даражасини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
"дунёнинг миллий лисоний манзараси", "лингвокультурологик бирликлар", "концепт", "фрейм", "лингвокультурема”, “логоэпистема”, “константа"  тушунчаларининг  аниқлигини акс эттириш, уларнинг илмий ҳамжамиятда қабул қилинган “тил - маданият - этнос” триадасининг ўзаро боғлиқлиги, мазмуний-таркибий занжирининг илмий-назарий асослари очиб берилган; 
"концепт" атамасини талқин қилишда унинг эмпирик ва экстралингвистик хусусиятини акс эттирувчи турли хил ёндашувлар: тил белгисининг маъноси (лингвистик ва маданий йўналишлар) ва менталитет (когнитив йўналиш) орқали тақдим этилган белгининг этник-маданий ва маданиятлараро шаклланиш воситаси сифатида талқин қилиш зарурлиги очиб берилган;
лингвокультурема, константа, логоэпистема каби лингвомаданий бирликларни таққослашда уларнинг ифода ва мазмун хусусиятига оид фразема, мақол ва маталлар таркибида қўлланилган  лингвокультурологик бирликларнинг ўзига хослиги очиб берилиб, уларнинг халқлар, этнослар маданиятидаги ўрни аниқланган; 
миллий-маданий компонентли гештальт, фреймнинг ҳар бири ўз миллий концептига ҳамда дунё лисоний манзарасининг фундаментал бирлиги, мазмуни ва семантикасига халқ маданиятининг таъсири очиб берилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Даврий нашрларда лингвокультурологик бирликларнинг қўлланилишига доир хулосалардан:
"концепт" атамасини талқин қилишда унинг эмпирик ва экстралингвистик хусусиятини акс эттирувчи турли хил ёндашувлар: тил белгисининг маъноси (лингвистик ва маданий йўналишлар) ва менталитет (когнитив йўналиш) орқали тақдим этилган белгининг этник-маданий ва маданиятлараро шаклланиш воситаси сифатида талқин қилишга ҳамда "дунёнинг миллий лисоний манзараси", "лингвокультурологик бирликлар", "концепт", "фрейм", "лингвокультурема”, “логоэпистема”, “константа"  тушунчаларининг  аниқлигини акс эттириш, уларнинг илмий ҳамжамиятда қабул қилинган “тил - маданият - этнос” триадасининг ўзаро боғлиқлиги, мазмуний-таркибий занжирининг илмий-назарий асослари очиб бериш тўғрисидаги хулосалардан Фарғона давлат университети ҳамкорлигида 2019-2021 йилларга мўлжалланган “EMI (English as a Medium of Instruction)” халқаро лойиҳа доирасида фойдаланилган (Фарғона давлат университетининг 2021 йил 2 декабрдаги 01-3850-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа доирасида яратилган луғат структурасининг назарий асосига ҳисса қўшилган;
лингвокультурема, константа, логоэпистема каби лингвомаданий бирликларни таққослашда уларнинг ифода ва мазмун хусусиятига оид фразема, мақол ва маталлар таркибида қўлланилган  лингвокультурологик бирликларнинг ўзига хослиги очиб берилган, уларнинг халқлар, этнослар маданиятидаги ўрни ҳақидаги хулосалардан «Фарғона вилояти телеканали»нинг “Ассалом, Фарғона”, “Тилга эътибор – элга эътибор”, “Нутқ ва сўзлашиш маданияти” саҳифалари сценарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Фарғона вилояти телерадиокомпаниясининг 2021 йил 21 декабрдаги  389-сон маълумотномаси). Натижада мазкур телекўрсатув учун тайёрланган материалларнинг миллий-маданий хусусиятлари, илмий оммабоплиги, таъсирчанлиги таъминланган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish