Sayt test rejimida ishlamoqda

Зоирова Азиза Ибрагимовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Француз феминист адибалар асарлари таржимасининг гинокритик тадқиқи (Жорж Санд ва Жермена де Сталь асарлари таржимаси мисолида)», 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.2.PhD/Fil1886.
Илмий раҳбар: Ширинова Раима Ҳакимовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/04.06.2021.Fil.72.03.
Расмий оппонентлар: Қаршибаева Улжан Давировна, филология фанлари доктори, доцент; Якубов Жамолиддин Абдувалиевич, филология  фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети.    
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади француз феминист адибалар асарлари ва уларнинг таржималарини гинокритик аспектда ифодаланиш тамойилларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
феминизм аёллар муаммолари билан боғлиқ феномен, гендер, икки жинс (аёл/эркак) муносабатларини қамраб олувчи мазмун чегараси тилни ишлатувчи миллат маданияти, мафкураси билан шартланганлиги мазкур лисоний бирликларни ўрганишнинг тарихий-фалсафий асослари метраморфика амалиёти адибаларнинг бадиий услубидаги метаморфоза ва метафоранинг ўзига хос кўринишлари орқали ифодаланиши исботланган;
гендер йўналишидаги тадқиқотларнинг психоаналитик таҳлили натижасида феминист аёллар руҳиятидаги “мен мавжудман”, “устунлик эмас тенглик”, қувват манбаи илм” каби ғоявий-бадиий, фалсафий-ахлоқий ҳамда композицион, яъни сюжет қурилишидаги бадиий вазифалари далилланган;
феминист адибалар асарларида қаҳрамоннинг ташқи кўриниши, характери, ички дунёси, руҳиятини бадиий деталь орқали очиб бериш ва таржимада қайта тиклаш жараёнининг баён этиш гинокритик таҳлилнинг биологик, лингвистик, психоаналитик ва маданий модели “аёл-ёзувчи, аёл-қаҳрамон, аёл-таржимон” триадаси асосида намоён бўлиши аниқланган;
феминитив дискурс таржимаси таҳлили асосида аёл-таржимонларда образлаштириш, мослаштириш ва транскреатив услуб, эркак-таржимонларда умумлаштириш, соддалаштириш ва конкретлаштириш каби таржима услубларининг устуворлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Француз феминист адибалар асарлари таржимасининг гинокритик тадқиқи жараёнида олинган илмий натижа ва хулосалар асосида:
феминизм аёллар муаммолари билан боғлиқ феномен, гендер икки жинс (аёл/эркак) муносабатларини қамраб олувчи мазмун чегараси тилни ишлатувчи миллат маданияти, мафкураси билан шартланганлиги мазкур лисоний бирликларни ўрганишнинг тарихий-фалсафий асослари адибалар асарларининг метраморфик таҳлили устуворлиги орқали белгиланиши билан боғлиқ илмий хулосаларидан Ўзбекистон Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институтида 2017-2020 йилларда бажарилган ФА-Ф-1-005 “Қорақалпоқ фольклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал илмий лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2022 йил 17 январдаги  194-сон маълумотномаси). Натижада феминитив матнлар таҳлили, услубий яқинлик, транскреатив услубнинг адабиётшуносликдаги ўрнини аниқлашга қаратилган мавзуларнинг мазмунини илмий жиҳатдан бойитишга хизмат қилган;
гендер йўналишидаги тадқиқотларнинг психоаналитик таҳлили натижасида феминист аёллар руҳиятидаги “мен мавжудман”, “устунлик эмас тенглик”, қувват манбаи илм” каби ғоявий-бадиий, фалсафий-ахлоқий ҳамда композицион, яъни сюжет қурилишидаги бадиий вазифалари тўғрисидаги илмий хулосалардан халқаро Тошкент Француз Альянси нодавлат нотижорат ташкилотининг халқаро экспертлар иштирокида ўтказилган коллоквиумда фойдаланилган (Тошкент Француз Альянси халқаро нодавлат нотижорат ташкилотининг 2022 йил 26 мартдаги  15-сон маълумотномаси). Натижада мазкур ташкилотнинг халқаро семинар ва ўқув клуби машғулоти материаллари ҳамда ташкилот томонидан ўтказилган халқаро адабий ва лингвистик тадбирлар дастури мазмунини бойитишга эришилган;
феминист адибалар асарларида қаҳрамоннинг ташқи кўриниши, характери, ички дунёси, руҳиятини бадиий деталь орқали очиб бериш ва таржимада қайта тиклаш жараёнининг баён этиш воситаларини сақлаш гинокритик таҳлил устиворлиги “аёл-ёзувчи, аёл-қаҳрамон, аёл-таржимон” триадаси асосида намоён бўлиши борасидаги илмий хулоса ва тавсиялардан  Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси ҳузуридаги нодавлат нотижорат ташкилотларни ва фуқаролик жамияти бошқа институтларини қўллаб-қувватлаш жамоат фонди Ўзбекистон-Франция дўстлик жамиятида 56-01/10 “Тарихий ёдгорликлар тарғиботида Ўзбекистон зиёратгоҳлари (беш тиллик) инновацион имкониятлари” дастури доирасида “Les lieux de pelerinage de l’Ouzbekistan” каталогининг французча вариантини таржима қилиш асосида инновацион лойиҳасини бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон-Франция дўстлик жамиятининг 2022 йил 18 январдаги 85/1-сон маълумотномаси). Натижада бадиий асарлар таржимасида, хусусан, француз адибалари асарлари таржимасида кузатиладиган айрим таржима услубларини тўғри белгилаб олишга эришилган;
феминизм аёллар муаммолари билан боғлиқ феномен, гендер икки жинс (аёл/эркак) муносабатларини қамраб олувчи мазмун чегараси тилни ишлатувчи миллат маданияти, мафкураси билан шартланганлиги мазкур лисоний бирликларни ўрганишнинг тарихий-фалсафий асослари адибалар асарларининг метраморфик таҳлили устуворлиги орқали белгиланиши билан боғлиқ хулосалардан Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий университетида Эрасмус+585845-EPP-1-2017-1-ES-EPPKA2-CBHT-JP “Developpement of interdisciplinary master program on Computational Linguistics at Cental Asian Universities: CLASS” халқаро лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий университетининг 2022 йил 25 мартдаги  04/11-1663-сон маълумотномаси). Натижада мазкур ташкилотнинг халқаро семинар ва ўқув клуби машғулоти материаллари ҳамда ташкилот томонидан ўтказилган халқаро адабий ва лингвистик тадбирлар мазмунини бойитишга эришилган; 
феминитив дискурс таржимаси таҳлили аёл-таржимон образлаштириш, мослаштириш ва транскреатив услуб, эркак-таржимон умумлаштириш, соддалаштириш ва конкретлаштириш таржима услубларининг бирламчи қиймат касб этиши тўғрисидаги илмий-фактик хулосалардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг “Ўзбекистон тарихи” телеканалида “Ҳамма учун” кўрсатувининг  сценарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг 2022 йил 17 мартдаги  06-31-606-сон маълумотномаси). Натижада бадиий асарлар таржимаси, хусусан феминист ёзувчилар асарлари таржимасида таржима услублари, таржима тавсиялари “Ҳамма учун” кўрсатуви сценарийсини шакллантиришда ҳамда унинг маънавий-маърифий мазмунини бойитишга эришилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish