Султанов Пулат Каримовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Кататравмада қўшма жароҳатларни ташхислаш ва жарроҳлик даволаш усулларини такомиллаштириш», 14.00.27–Хирургия (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.2.PhD/Tib255.
Илмий раҳбар: Хаджибаев Абдухаким Муминович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Академик В.Воҳидов номидаги Республика ихтисослаштирилган хирургия илмий-амалий тиббиёт маркази ва Тошкент тиббиёт академияси, DSc.27.06.2017.Tib.49.01.
Расмий оппонентлар: Миннуллин Ильдар Пулатович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Хакимов Мурад Шавкатович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: И.И.Джанелидзе номли Санкт-Петербург тез ёрдам илмий-текшириш институти давлат бюджет муассасаси (Россия Федерацияси).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ишлаб чиқилган шошилинч тиббий ёрдам кўрсатиш алгоритмлари асосида ташхислаш ва даволаш тактикасини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
кататравма механогенези ҳақидаги тушунчалар, аъзо ва тананинг турли анатомик соҳаларидаги баландликдан қулаш натижасида олинган шикастларнинг хавф омиллари кенгайтирилган;
аъзога механик таъсир кучини миқдорий баҳолаш ва ёпиқ жароҳатда морфофункционал ўзгаришлар динамикасини кузатиш имконини берадиган, жигар шикастининг эксперимент моделлаштириш усули ишлаб чиқилган;
травматик касалликнинг кечиши ҳамда унинг жиддийлигига боғлиқ пировард оқибати ўрганилган ва турли анатомик соҳаларида ISS шкаласи бўйича шикастнинг жиддийлигини ҳисобга олган ҳолда оператив амалиётларнинг муддати ва кетма-кетлигини аниқлаб, жарроҳлик тактикасини танлаш мақсадга мувофиқлиги асосланган;
кататравма билан шикастланган беморларни олиб боришда мультидисциплинар ёндашув самарадорлиги ва бир онда тезкор камшикаст оператив амалиётларга кўрсатмаларни кенгайтириш исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Кататравманинг қўшма шикастларини даволаш натижаларини яхшилашга бағишланган тадқиқот бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ишлаб чиқилган «Жигарда механик шикастни моделларштириш усули»га Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога патенти олинган (IAP 05236-сон, 2016 йил). Натижада жароҳатлар даражасини стандартлашга имкон берган, уни бажариш осон ва иқтисодий жиҳатдан камхарж ҳисобланади. Ушбу усул қорин бўшлиғида ёпиқ қўшма жароҳат олган беморларда жигар шикастининг мавжудлигини аниқлашга имкон берган ва унинг даволаниши кататравма билан шикастланганларнинг тузалиш даврини қисқартирган;
«Жигар шикастини экспериментда моделлаш усули» ва «Қўшма кататравмада жарроҳлик даволаш алгоритми» услубий қўлланмалари ишлаб чиқилган ҳамда тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2017 йил 7 декабрдаги 8н-д/63-сон маълумотномаси). Турли анатомик соҳаларининг қўшма шикастлари, уларнинг бир-бирига ўзаро жиддийлаштириш таъсирини ҳамда шикастнинг жиддийлигини ҳисобга олган ҳолда қўшма кататравмани, ишлаб чиқилган жарроҳлик даволаш тавсиялари оператив амалиётлар усулини танлаш ва кетма-кетлигини аниқлаб берган;
кататравма билан жароҳатланган беморларни ташхислаш ва жарроҳлик даволаш сифатини яхшилаш бўйича бажарилган диссертация ишининг олинган илмий натижалари соғлиқни сақлаш амалий фаолиятига, хусусан, Тошкент тиббиёт академияси II клиникаси ва Республика ихтисослаштириган травматология ва ортопедия илмий-амалий тиббиёт маркази амалий фаолиятига (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2017 йил 7 декабрдаги 8н-д/63-сон маълумотномаси) татбиқ этилган. Қўшма кататравма учун тақдим қилинган жарроҳлик даволаш алгоритмини қўллаш оғир асоратлар частотасини 9,4% дан 5,9% гача, ўлим кўрсаткичини 12,1% дан 7,1% гача ва ўрин-кунларни 1,2 га камайтириш имконини берган.
