Sayt test rejimida ishlamoqda

Зойирова Гўзал Нематовнанинг  
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Самандар Воҳидов шеърияти поэтикаси»,  10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.3.PhD/Fil1951.
Илмий раҳбар: Ахмедова Шоира Неъматовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети. DSc.03/04.06.2021.Fil.72.09.
Расмий оппонентлар: Қаюмов Олим Садриддинович, филология фанлари доктори, профессор; Улуғбек Ҳамдамов, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тaдқиқoтнинг мaқсaди шоир С.Воҳидов шеърияти поэтикаси (образлар олами, жанрлар ва шакллар)ни  очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
С.Воҳидов ижодининг шаклланиши ва уларни юзага келтирувчи, бадиий маҳоратини ривожлантирувчи омиллар, шакл ва мазмун уйғунлиги, мисраларнинг ҳиссий оҳанг мувофиқлигидаги ўрни, образлар олами (тун, тонг, дарахт, варрак, қайиқ, шалола), бу образларнинг бадиий талқини асосида уларга юкланган рамзий маънолар очиб берилган; 
шоир асарларининг жанрий таркиби ва бу борадаги индивидуаллиги бағишлов, қасида, достон жанрлари, ижодига фольклорнинг таъсири масаласи достон, ривоят-достонлари ва достон-марсия жанрлари орқали асосланган;
лирикадаги кичик шеърий шакллар - тўртлик, саккизликларда фалсафий умумлашма фикрларни образлар орқали ифода эта олиш, шеърий туркумлар яратишдаги индивидуаллиги очиб берилган;
шоир асарларининг композицион қурилиши, эпиграф, сарлавҳа, сўз қўллаш билан боғлиқ маҳорати, поэтик тил хусусиятлари далилланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Самандар Воҳидов шеърияти поэтикаси тадқиқи юзасидан олинган илмий натижалар асосида:
ўзбек адабиётида шеърият поэтикаси муаммоларини Бухоро адабий муҳити вакили С.Воҳидов ижоди мисолида ўрганиш, шоир услубига халқ тили ва фольклор жанрларининг таъсири, бадиий маҳоратнинг шаклланиши, шоир шеърий мероси таҳлили асосида шеър поэтикаси, воқеабандлик ва лирик кечинма тасвиридаги ўзига хослик, бармоқ вазнидаги шеърлари ва достонларида шакл ва мазмун уйғунлиги, ижодий индивидуаллик, услуб ва маҳорат масаласини тадқиқ этиш, шоир ижодида кичик шеърий шакллар, жанрлар ва туркумлилик масалаларини ёритиш; образлар олами: тун, тонг, дарахт тимсолларининг талқин этилиши, тил хусусиятларидаги ўзига хосликни очиб бериш, хусусан, бадиий-композицион қирралар, сўз қўллаш маҳорати каби масалаларга доир назарий хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар Aкадемияси Қорақалпоғистон бўлимининг Ф1-ФА-0-43429, ФА-Ф1, ГОО2 «Қорақалпоқ фольклори ва адабиёти жанрларининг назарий масалаларини тадқиқ этиш» (2012-2016 йй.) мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Aкадемияси Қорақалпоғистон бўлимининг 17.01/128-сон маълумотномаси), шунингдек С.Воҳидов шеъриятининг поэтик хусусиятлари, анъанавийлик ва новаторлик жиҳатларини ёритишда Ўзбекистон Республикаси Фанлар Aкадемияси Қорақалпоғистон бўлимининг ФА-Ф1-ОО5 «Қорақалпоқ фольклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш» (2017-2020 йй.) мавзусидаги фундаментал илмий лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Aкадемияси Қорақалпоғистон бўлимининг 17.01/128-сон маълумотномаси). Натижада ушбу фундаментал лойиҳа диссертация материаллари орқали бойитилган ва адабиётшуносликда шоир ижодининг шаклланиши, ижодий индивидуаллик масаласини образлар, шеърий шакллар, тил хусусиятларида намоён бўлишини тадқиқ қилиш бўйича хулосалар чиқариш имконини берган;
шоир ижодининг поэтик тадқиқи орқали унинг индивидуал услуби, поэтик тафаккур олами имкониятларини намоён этишдаги ўзига хос жиҳатлари умумлаштирилган хулосалардан С.Воҳидов фаолият кўрсатган Бухоро вилояти телерадиокомпаниясининг «Менга сўз беринг», «Aссалом, Бухоро», «Саккизинчи мўъжиза», «Меҳмон туйғулар»  радиоэшиттиришлари сценарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси Бухоро вилоят телерадиокомпаниясининг 2022 йил 5 августдаги 1/191-сон маълумотномаси). Натижада тингловчиларнинг бадиий ижод, шеърият, шоир С.Воҳидов ва бухоролик кўплаб ижодкорларнинг замонавий ўзбек адабиётида тутган ўрни, ўзига хос услуби, индивидуал маҳорати бўйича тасаввур-тушунчаларини бойитишга эришилган, шунингдек, ёш авлод тарбиясида адабиётнинг ўрни ва роли илмий-оммабоп кўринишда тарғиб этилиб, бу радиоэшиттиришларнинг таъсирчанлиги оширилган. Бунинг натижасида эса ушбу эшиттиришлар учун тайёрланган материалларнинг мазмуни мукаммаллаштирилиб, илмий далилларга бой бўлишига, оммабоплигини таъминлашга эришилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish