Sayt test rejimida ishlamoqda

Мавлянов Зафар Искандаровичнинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

 

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Спортчи соматотипи ва унинг спорт генлари билан боғлиқлиги»,

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.1.PhD/Tib155.

Илмий раҳбар: Аширметов Абдурашид Хамидович, тиббиёт фанлари доктори.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика спорт тиббиёти илмий-амалий маркази.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси, DSc.27.06.2017.Tib.30.02.

Расмий оппонентлар: Комилова Роза Талановна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Саидов Аълонур Бахтинурович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.

Етакчи ташкилот: Тошкент педиатрия тиббиёт институти.

Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: спортчи-футболчиларнинг морфологик ва генетик хусусиятларини ва уларни жамоавий ўйин самарадорлиги билан ўзаро ассоциатив боғлиқлигини аниқлашдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

илк бор миллий футбол жамоалари футболчиларида ACTN3, HIF1A ваAMPD1 генлари полиморфизми алель ва генотип вариантлари билан таъминланганлик даражаси исботланган;

спорт генлари алель ва генотип вариантлари билан қатор антропометрия ва композицион кўрсаткичлар ҳамда футболчиларнинг техник-тактик фаоллиги даражаси орасидаги узвий боғлиқлик аниқланган;

ACTN3 генининг R аллель вариантига эга футболчилар ХХ генотипга эга футболчилардан фарқли қисқа давомли ўйин жараёнида юқори тактик-техник фаолликни намоён этиши ва бу фаоллик узоқ муддатли ўйин мобайнида сақланмаслиги аниқланган;

ACTN3 генининг R аллель ва RR генотип вариантларини учраши туб аҳолига мансуб бўлган футболчиларга нисбатан туб аҳолига мансуб бўлмаган футбочиларда, ярим ҳимоячиларга нисбатан ҳужумчиларда юқори бўлиши аниқланган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:

футболчилар фаолияти самарадорлиги ва футбол жамоалари ўйинлари натижадорлигини оширишга қаратилган “Спортчи-футболчилар соматотипи ва унинг спорт генотипи боғлиқлиги” услубий тавсияномаси ишлаб чиқилган ва тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2017 йил 16 августдаги 8Н-Д/110-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома футболчиларни соматотип кўрсаткичлари билан улардаги спорт генлари генотип вариантлари орасидаги боғлиқликни ҳисобга олган ҳолда тактик-техник ҳаракатлар самарадорлигини ошириш имконини яратган;

жамоавий ўйинларда спорт самарадорлигини таъминлашга олиб келувчи жисмоний хусусиятларнинг намоён бўлишида зарур бўлган оптимал антопометрия ва соматотип кўрсаткичлари бўйича олинган натижалар спорт тиббиёти амалиётига, жумладан “Mashal” ПФК ва “Арал Самалы” ПФК спорт тиббиёти шифокорлари фаолиятига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2017 йил 23 февралдаги 8н-з/21-сон маълумотномаси). Натижаларнинг жорий этилиши машқ ўйинлари ва ўртоқлик учрашувларида футболчилар тактик-техник фаолликларини 1,4-1,9 баробарга ошириш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish