Sayt test rejimida ishlamoqda

Порубай Игор Феликсовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ахборот технологиялари дискурси ва унинг ҳозирги давр тил манзарасидаги ўрни” 10.00.11 – Тил назарияси. Амалий ва компьютер лингвистикаси (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.1PhD/Fil2344. 
Илмий раҳбар: Ибрагимова Эхтиётхон Исмаиловна, филология фанлари номзоди, доцент. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02.
Расмий оппонентлар: Набиева Дилора Абдулҳамидовна, филология фанлари доктори, профессор; Якубов Жамолиддин Абдувалиевич, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Қўқон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади АТ соҳаси нутқининг ўзига хос хусусиятларини турли кўринишларда аниқлаш ҳамда АТ дискурсининг алоқа тилига таъсирини очиб беришдан иборат. 
Ш.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
АТ дискурси лингвистик, экстралингвистик, прагматик омиллардан иборат, лингвистик тафаккурда кенг тарқалган тил ва тафакурнинг ўзаро боғлиқлигидаги мураккаб тизим эканлиги, тармоқдаги ахборотнинг лисоний бирликларда ифодаланиши каби когнитив жиҳатларига доир стилистик, синтактик, функционал хоссалари яхлит ҳолда аниқланган;         
АТ дискурси тушунчасига таъриф берилиб, мулоқотни амалга ошириш учун зарур бўлган ўз-ўзини бошқариш, қулайлик, психологик алоқа, ўзаро тушуниш, мулоқотдан қониқиш каби мезонлар аниқланиб, замонавий шароитда “интернет-дискурс”, “компютер воситачилигидаги нутқ”, “блоггерлик соҳаси тили” каби тушунчаларнинг асосий мазмуни очиб берилган; 
АТ нутқининг диалог ва полилог шаклларида эмоционал-экспрессив, аксеологик лексика, такрор, инверсия, ҳаракат, ҳолат феъллари, тўлиқсиз гаплар хослиги, унинг лексик таркибидаги замонавий ифода шакллари аниқланиб, лексик-семантик жиҳатдан гуруҳланган, АТ нутқига хос креолизатив матнларнинг услубий ҳамда прагматик жиҳатлари очиб берилган;
АТ нутқининг виртуал олам лисоний манзарасига, хусусан, инглиз ва русийзабон тил бирликлари муҳитига таъсири неологизмлар, атамалар ва жаргонларнинг пайдо бўлишида намоён бўлиши исботланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Ахборот технологиялари дискурси  ва унинг ҳозирги давр тил манзарасидаги ўрнини тадқиқ этиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
АТ дискурси лингвистик, экстралингвистик, прагматик омиллардан иборат, лингвистик тафаккурда кенг тарқалган тил ва тафакурнинг ўзаро боғлиқлигидаги мураккаб тизим эканлиги, тармоқдаги ахборотнинг лисоний бирликларда ифодаланиши каби когнитив жиҳатларига доир стилистик, синтактик, функционал хоссаларига доир илмий хулоса ҳамда тавсиялардан «Матн тилшунослиги» номли дарсликни тайёрлашда фойдаланилган (Oлий вa ўртa мaхсус тaълим вaзирлигининг 2021 йил 31 майдаги 237-сoнли буйруғига асосан 237-317 рақамли рухсатнома). Натижада АТ дискурси таҳлилига оид фикр-мулоҳазалар дарслик материалларининг илмий далиллар билан бойишига хизмат қилган;
АТ нутқининг диалог ва полилог шаклларида эмоционал-экспрессив, аксеологик лексика, такрор, инверсия, ҳаракат, ҳолат феъллари, тўлиқсиз гаплар хослиги, унинг лексик таркибидаги замонавий ифода шакллари аниқланиб, лексик-семантик жиҳатдан гуруҳланган, АТ нутқига хос креолизатив матнларнинг услубий ҳамда прагматик жиҳатлари хусусидаги назарий қарашлардан «Прагмалингвистика асослари» номли дарслик материалларини тайёрлашда фойдаланилган (Oлий вa ўртa мaхсус тaълим вaзирлигининг 2020 йил 14 августдаги 418-сoнли буйруғига асосан 418-045 рақамли рухсатнома). Натижада мазкур дарсликнинг «Тилшуносликнинг қиёсий-тарихий, систем-структур ва антропоцентрик илмий парадигмалари», «Лексопрагматика», «Прагматика, семантика, стилистика» мавзулари назарий жиҳатдан такомиллашган;  
АТ дискурси тушунчасига таъриф берилиб, мулоқотни амалга ошириш учун зарур бўлган ўз-ўзини бошқариш, қулайлик, психологик алоқа, ўзаро тушуниш, мулоқотдан қониқиш каби мезонлар аниқланиб, замонавий шароитда “интернет-дискурс”, “компютер воситачилигидаги нутқ”, “блоггерлик соҳаси тили” каби тушунчаларнинг асосий мазмунига доир хулосалардан Фарғона вилояти телерадиокомпаниясининг 2022 йил 25 январь куни эфирга узатилган  “Ахборот технологиялари дискурси ва унинг ҳозирги давр манзарасидаги ўрни” дастури сценарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Фарғона вилояти телерадиокомпаниясининг 2022 йил 4 февралдаги 25-сон маълумотномаси). Натижада мазкур кўрсатув юртдошларимиз, хусусан, ёш авлоднинг ахборот технологиялари соҳасидаги илмий билимларини оширишга хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish