Ro‘ziev Nodir Qayumovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): «O‘zbek xalq afsona va rivoyatlarining ingliz tiliga tarjimasida milliylikning ifodalanishi», 10.00.06 - Qiyosiy adabiyotshunoslik, chog‘ishtirma tilshunoslik va tarjimashunoslik (filologiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2021.4.PhD/Fil2122.
Ilmiy rahbar: Rajabov Dilshod Zaripovich, filologiya fanlari doktori, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro davlat universiteti. 
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Buxoro davlat universiteti, DSc.03/04.06.2021.Fil.72.03.
Rasmiy opponentlar: Axmedov Oybek Saparbaevich, filologiya fanlari doktori, professor; Sattorov Ulug‘bek Fayzullaevich, filologiya  fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD).
Etakchi tashkilot: Samarkand  davlat  universiteti.    
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi o‘zbek xalq afsona va rivoyatlarida milliylikni ifodalovchi etnolingvistik, lingvokul`turologik birliklar, lingvostilistik vositalarning ingliz tiliga tarjima usullarini aniqlashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi: 
ingliz va o‘zbek xalqlari fol`klorida afsona hamda rivoyatlarning qadimiy, an’anaviy janrlar qatorida tavsiflanishi, vujudga kelishi jarayonida va ularning tabiatini belgilashda tarixiy-fol`kloriy, badiiy-estetik asoslarning birlamchi, afsona va rivoyatlarning umumfol`klordagi  o‘rni, mifologik, tarixiy, toponimik, maishiy turlarining tipologik xususiyatlari, vazifalari, konseptual motivlari esa ikkilamchi  xarakterda ekanligi isbotlangan;
o‘zbek afsona va rivoyatlarining xorijlik sayyohlar, olimlar tomonidan yozib olinishi, o‘rganilishi, tarjima qilinishi, nashr etilishi tarixi davriy nuqtai nazardan yoritish orqali tarjimada qayta tiklash jarayonining bayon etish vositalarini saqlash, muallif va mutarjim ovozining yaxlitligi, umuminsoniy jihatlarning ustuvorligi kabi tamoyillar asosida kechishi dalillangan;
qiyoslanayotgan tillardagi afsonalarining mavzuiy guruxlari o‘rtasidagi mushtaraklik mifologik, toponimik, tarixiy, maishiy, tabiat va taqvim bilan bog‘liq afsonalar misolida namoyon bo‘lishi va ular o‘rtasidagi tafovutning tarixiy shartlanish sabablari aniqlangan;
o‘zbek xalq afsona va rivoyatlarining inglizcha tarjimasida etnografik realiyalar kompensatsiya, eksplikatsiya, generalizatsiya, leksik-semantik almashtirish kabi leksik, to‘liq muvofiqlik, qisman muvofiqlik va nomuvofiqlik kabi morfologik, permutatsiya, substitusiya, addisiya, tushirib qoldirish kabi sintaktik transformatsiya usullarining funksionallik samaradorligi  asoslangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. O‘zbek xalq afsona va rivoyatlarining ingliz tiliga tarjimasida milliylikning ifodalanishini aniqlash jarayonida erishilgan ilmiy natijalar asosida:
ingliz va o‘zbek xalqlari fol`klorida afsona hamda rivoyatlarning qadimiy, an’anaviy janrlar qatorida tavsiflanishi, vujudga kelishi jarayoni va ularning tabiatini belgilash bilan bog‘liq xulosalaradan Navoiy davlat pedagogika institutida 2012-2016 yillarda bajarilgan F1-XT-0-19919A “O‘zbek mifologiyasi va uning badiiy tafakkur taraqqiyotida tutgan o‘rni” mavzusidagi fundamental loyihani bajarishda foydalanilgan (Navoiy davlat pedagogika institutining 2021 yil 13 dekabrdagi 88-87-3778/04-son ma’lumotnomasi). Natijada tarixiy-fol`kloriy, badiiy-estetik asoslarning birlamchi, afsona va rivoyatlarning umumfol`klordagi  o‘rni, mifologik, tarixiy, toponimik, maishiy turlarini tipologik xususiyatlari, vazifalari, konseptual motivlari esa ikkilamchi  xarakterda ekanligi yuzasidan ilmiy xulosalar kelib chiqishiga asos bo‘lgan;
qiyoslanayotgan tillardagi afsonalarining mavzuiy turlari o‘rtasidagi mushtaraklik mifologik, toponimik, tarixiy, maishiy, tabiat va taqvim bilan bog‘liq afsonalar misolida namoyon bo‘lishi va ular o‘rtasidagi tafovutning tarixiy shartlanish sabablari ustivorligiga doir xulosalardan O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Qoraqalpog‘iston bo‘limi Qoraqalpoq gumanitar fanlar ilmiy tadqiqot institutida 2017-2020 yillarda bajarilgan FA-F-1-005 “Qoraqalpoq fol`klorshunosligi va adabiyotshunoslik tarixini tadqiq qilish” mavzusidagi fundamental loyihani bajarishda foydalanilgan (O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Qoraqalpog‘iston bo‘limining 2021 yil 16 dekabrdagi 389/1-son ma’lumotnomasi). Tadqiqotning mifologik, toponimik, tarixiy mavzudagi hamda tabiat va taqvim bilan bog‘liq o‘zbek va ingliz afsonalari o‘rtasidagi o‘xshashliklar, ularni tarjimada berishda linvokul`turologik xususiyatlarni e’tiborga olishning ahamiyati haqidagi xulosalaridan foydalanish natijasida Qoraqalpoq fol`klorshunosligida ham afsona va rivoyatlarning o‘rni, jahon xalqlari og‘zaki ijodidagi shunday janrlar bilan mushtarak tomonlariga aloqador ilmiy-nazariy xulosalar chiqarishga erishilgan;
o‘zbek afsona va rivoyatlarining xorijlik sayyohlar, olimlar tomonidan yozib olinishi, o‘rganilishi, tarjima qilinishi, nashr etilishi tarixi davriy nuqtai nazardan yoritilishi bilan bog‘liq natijalardan Buxoro viloyat teleradiokompaniyasida “Assalom, Buxoro”, “Sakkizinchi mo‘’jiza” ko‘rsatuvlari ssenariysini tayyorlashda foydalanilgan (Buxoro viloyati teleradiokompaniyasining 2021 yil 2 dekabrdagi 1/327 - son ma’lumotnomasi). Natijada tadqiqotchi tomonidan o‘zbek afsona va rivoyatlarining xorijliklar tomonidan yozib olinishi hamda o‘rganilishi tarixi, o‘zbek va ingliz afsonalarining mifologik, toponimik, tarixiy, tabiat va taqvim bilan bog‘liq mavzuiy turlari o‘rtasidagi o‘xshashliklar, ularning inglizcha tarjimasida milliylikni aks ettirish omillari, so‘z qo‘llash bilan bog‘liq murakkabliklar, milliy obraz va tasvir vositalarining saqlanish darajasi borasida tavsiyalar shakllantirilgan; Tadqiqot ma’lumotlari asosida ushbu teleko‘rsatuv uchun tayyorlangan materiallarning mazmuni ilmiy dalillar bilan boyitilib, ko‘rsatuvning ilmiy-ommaboplik xususiyati orttirilgan.