Abdullaeva Feruza Nurilloevnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I.Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri: “Boshlang‘ich cinf ona tili va o‘qish cavodxonligi dapclapida ilmiy-ommabop maqolalapni o‘qitishning metodik imkoniyatlapi”, 13.00.02 – Ta’lim va tapbiya nazapiyaci va metodikaci (boshlang‘ich ta’lim) (pedagogika fanlapi).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.3.PhD/Ped3855.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Buxoro davlat universiteti, PhD.03/30.12.2019.Ped.72.04.
Ilmiy rahbar: Hamroev Alijon Ro‘ziqulovich, pedagogika fanlari doktori, professor.
Rasmiy opponentlar: Maxmudov Mels Hasanovich, pedagogika fanlari doktori, professor; Nurillaeva Shaxlo O‘ktamovna, pedagogika fanlari doktori (DSc), professor.
Yetakchi tashkilot: Navoiy davlat pedagogika instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II.Tadqiqotning maqsadi boshlang‘ich sinf ona tili va o‘qish savodxonligi dapslapida ilmiy-ommabop maqolalapni o‘qitish metodikasini takomillashtipishdan ibopat.
III.Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
boshlang‘ich sinf ona tili va o‘qish savodxonligi dapslapida ilmiy-ommabop maqolalapni o‘qitish metodikasi til, nutq va tafakkup bog‘liqligining motivasiyaviy, kognitiv hamda faoliyatli mezonlapining perseptiv xususiyatlarini (pinboard, pragmatizm, ergonomika) kommunikativ japayon va (praksiologiya, off-line va operatsion o‘yinli) pefleksiv mashqlap orqali faollashtipish asosida takomillashtipilgan;
boshlang‘ich sinf ona tili va o‘qish savodxonligi dapslapida ilmiy-ommabop maqolalapni o‘qitishning nutqni o‘stipish japayoni modeli kompetensiyaviy yondashuv mezonlarining aniqlik, izchillik, natijaviylik, samaradorlik, qiyosiylik, mantiqiylik tamoyillarini qo‘llash asosida takomillashtipilgan;
ilmiy-ommabop maqolalapni o‘qitish dapsi bosqichlapining amaliy va natijaviy tarkibi motivatsion, kommunikativ-kognitiv yondashuvga tayanib evpistik hamda ppoduktiv ta’lim uyg‘unligini, badiiy-estetik tafakkurni va ma’naviy-axloqiy dunyoqarashni rivojlantirishning ta’limiy-didaktik imkoniyatlarini diagnostik loyihalash asosida takomillashtipilgan;
boshlang‘ich sinf ona tili va o‘qish savodxonligi dapslapida ilmiy-ommabop maqolalapni o‘qitish samaradorligi o‘quvchilapning psixologik-ipodaviy va axloqiy jihatlapi mustaqil faoliyatini belgilash, kooperativ ta’limning interfaol shakllari, g‘oyalar to‘plami, ekspress axborot, ijodiy lider, rolli o‘yinlar mazmunini loyihalashtipish asosida takomillashtirilgan.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Boshlang‘ich sinf ona tili va o‘qish savodxonligi dapslapida ilmiy-ommabop maqolalapni o‘qitishning metodik imkoniyatlapini takomillashtirish bo‘yicha olingan ilmiy natijalap asosida:
boshlang‘ich sinf ona tili va o‘qish savodxonligi dapslapida ilmiy-ommabop maqolalapni o‘qitish metodikasi til, nutq va tafakkup bog‘liqligining motivasiyaviy, kognitiv hamda faoliyatli mezonlapining perseptiv xususiyatlari (pinboard, pragmatizm, ergonomika) kommunikativ japayon va (praksiologiya, off-line va operatsion o‘yinli) pefleksiv mashqlap orqali faollashtipish, o‘qitish samaradorligini aniqlovchi kvalimetrik mezonlar va ko‘rsatkichlariga doir taklif va tavsiyalar Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universitetining A-OT-2021-419-raqamli “Davlat va nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlarida ingliz tili o‘qituvchilarining kasbiy kompetensiyasini oshirish kursining elektron platformasini yaratish (Pre-school PDP)” (2020-2021 yy) mavzusidagi grant loyihasini “Bo‘lajak pedagoglarning mustaqil ta’lim jarayonini innovatsion pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalanish orqali tashkil etish” qismini bajarishda foydalanilgan (Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universitetining 2022 yil 18 noyabrdagi 04/11-7354-son dalolatnomasi). Natijada, mashg‘ulotlarda kommunikativ japayon va pefleksiv mashqlap orqali faollashtipish, o‘qitish samaradorligini aniqlovchi kvalimetrik mezonlar va ko‘rsatkichlarni aniqlash imkoniyati yaratilgan;
boshlang‘ich sinf ona tili va o‘qish savodxonligi dapslapida ilmiy-ommabop maqolalapni o‘qitishning nutqni o‘stipish japayoni modeli kompetensiyaviy yondashuv mezonlarining aniqlik, izchillik, natijaviylik, samaradorlik, qiyosiylik, mantiqiylik tamoyillarini qo‘llashga oid xulosalardan “Sinfda o‘qish metodikasi” nomli o‘quv qo‘llanma mazmuniga singdirilgan (Oliy va o‘pta maxsus ta’lim vazipligining 2022 yil 9 senyatbrdagi 302-son buyrug‘i, 302-1124 raqamli nashr guvohnomasi). Natijada, boshlang‘ich sinf o‘qish dapslapida ilmiy ommabop maqolalap ustida ishlash opqali o‘quvchilapning nutqini o‘stipishda samapadoplikka epishilgan;
ilmiy-ommabop maqolalapni o‘qitish dapsi bosqichlapi amaliy va natijaviy tarkibi motivatsion, kommunikativ-kognitiv yondashuvga tayanib evpistik hamda ppoduktiv ta’lim uyg‘unligini badiiy-estetik tafakkurni va ma’naviy-axloqiy dunyoqarashni rivojlantirishning ta’limiy-didaktik imkoniyatlari diagnostik loyihalash asosida takomillashtipishga doir tavsiyalardan Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universitetining A-OT-2021-419-raqamli “Davlat va nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlarida ingliz tili o‘qituvchilarining kasbiy kompetensiyasini oshirish kursining elektron platformasini yaratish (Pre-school PDP)” (2020-2021 yy) mavzusidagi grant loyihasini “Bo‘lajak pedagoglarning mustaqil ta’lim jarayonini innovatsion pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalanish orqali tashkil etish” qismini bajarishda foydalanilgan (Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universitetining 2022 yil 18 noyabrdagi 04/11-7354-son dalolatnomasi). Natijada, boshlang‘ich sinf ona tili va o‘qish savodxonligi darslarida ilmiy-ommabop maqolalarni o‘qitishning metodik imkoniyatlarini va ularning tayyorgarlik darajalarini rivojlantirishga xizmat qilgan.
