Sayt test rejimida ishlamoqda

Саидназаров Улуғбек Ахмеджановичнинг
фалсафа дoктoри (PhD) диссeртацияси ҳимoяси ҳақида эълoн

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Жисмоний маданиятнинг ижтимоий ва фалсафий-антропологик хусусиятлари”, 09.00.04 – Ижтимоий фалсафа (фалсафа фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.1.PhD/Fal696.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Урганч давлат университети
Илмий раҳбар: Хажиева Мақсуда Султановна, фалсафа фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, РhD.03/27.02.2020.F.72.08. 
Расмий оппонентлар: Саломова Хакима Юсуповна, фалсафа фанлари доктори, профессор; Джўрақулов Хусан Анварович, фалсафа фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Навоий давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади жисмоний маданиятнинг ижтимоий ва фалсафий антропологик хусусиятларини очиб бериш ва жисмонан баркамол авлодни шакллантиришдаги аҳамиятини асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
жисмоний маданиятнинг цивилизациявий воқелик сифатидаги генезиси, алоҳида универсал феномен сифатида шаклланганлиги, жамият ва инсон ҳаётида миллий қадриятларни тиклаш, қизиқиш, қобилият ва ўзига хос хусусиятларини намоён қилиш, соғлом турмуш тарзини жорий этиши ҳамда аҳоли саломатлигини тиклашда функционал ўринга эгалиги очиб берилган;
жисмоний маданиятнинг инсон организми филогенетик ва физиологик ривожланиши босқичларига мувофиқ келиши, саломатлик, соғлом турмуш тарзи, тетиклик, чаққонлик ва ижтимоий фаоллик билан креатив фаоллик, ни умумижтимоий талабларга мувофиқ келиши, рационал асосга эга эканлиги, тарбиявий, маърифий, коммуникатив вазифаларни бажарувчи фаолият эканлигига кўра ўзаро диалектик алоқадорлиги фалсафий-антропологик асосланган;
жисмоний маданиятнинг шахс организмининг ривожланиш босқичлари, жисмоний машқларни рационал ташкил этиш, унинг таъсирини антропометрик ўлчаш каби узлуксизлик тамойиллари аниқланиб, унинг инсон такомили, саломатлик феномени каби тиббий ва этнотиббий, инсон организмининг жисмоний хатти-ҳаракатларга, ташқи кучлар таъсирига ва жисмоний юкка муносабатлари каби филогенетик ва физиологик, теологик, валеологик, психологик ва маърифатни юксалтириш каби ижтимоий-тарбиявий асослари очиб берилган;
Янги Ўзбекистонда жисмоний маданиятни юксалтириш концепциясига мувофиқ миллий, халқчил спорт тизимини яратиш тажрибалари очиб берилиб, инсон ва жамият жисмоний маданиятини юксалтиришни моделлаштириш ва лойиҳалаштириш зарурати асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Жисмоний маданиятнинг ижтимоий ва фалсафий антропологик хусусиятларини, шунингдек, баркамол авлодни шакллантиришдаги аҳамиятини илмий-фалсафий тадқиқ этиш бўйича ишлаб чиқилган тавсия ва таклифлар асосида:
жисмоний маданиятнинг цивилизациявий воқелик сифатидаги генезиси, алоҳида универсал феномен сифатида шаклланганлиги, жамият ва инсон ҳаётида миллий қадриятларни тиклаш, қизиқиш, қобилият ва ўзига хос хусусиятларини намоён қилиш, соғлом турмуш тарзини жорий этиши ҳамда аҳоли саломатлигини тиклашда функционал ўринга эгалигига оид илмий янгилик ва таклифлардан “Болалар ва оилаларни қўллаб-қувватлаш ассоциацияси” ва Урганч давлат университети ҳамкорлигида бажарилган 03-/001-сон “Соғлом оила соғлом жамият” (2021 й) грант лойиҳаси ижросини таъминлашда фойдаланилган (Урганч давлат университетининг 2022 йил 20 июндаги 04-135/11-сон маълумотномаси). Натижада, жисмоний маданият, жамият ва шахснинг ижтимоий фаол субъектлар сифатида шаклланишига, ижтимоий барқарорликни таъминлашга мутасадди фуқаролик институтлари фаолиятини ташкил қилиш ва бошқариш тизимини такомиллаштириш, аҳолининг жисмоний маданиятини юксалишига эришишга хизмат қилган;
жисмоний маданиятнинг инсон организми филогенетик ва физиологик ривожланиши босқичларига мувофиқ келиши, саломатлик, соғлом турмуш тарзи, тетиклик, чаққонлик ва ижтимоий фаоллик билан креатив фаоллик, ни умумижтимоий талабларга мувофиқ келиши, рационал асосга эга эканлиги, тарбиявий, маърифий, коммуникатив вазифаларни бажарувчи фаолият эканлигига кўра ўзаро диалектик алоқадорлигига доир назарий умулашмалар ва хулосалардан “Спорт ва харакатли ўйинлар ўқитиш услубиёти” ўқув қўлланмасини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 25 декабрдаги 538-сон буйруғи ва 538-018-сон нашр гувоҳномаси). Натижада, талаба-ёшларни мамлакатимиз тараққиётининг янги босқичида ташкил этилган жисмоний маданият ва фаолият йўналишлари тўғрисидаги билимларини бойитишга, ўқув вўлланманинг мазмунан янгиланиши ва такомиллашувига хизмат қилган;
жисмоний маданиятнинг шахс организмининг ривожланиш босқичлари, жисмоний машқларни рационал ташкил этиш, унинг таъсирини антропометрик ўлчаш каби узлуксизлик тамойиллари аниқланиб, унинг инсон такомили, саломатлик феномени каби тиббий ва этнотиббий, инсон организмининг жисмоний хатти-ҳаракатларга, ташқи кучлар таъсирига ва жисмоний юкка муносабатлари каби филогенетик ва физиологик, теологик, валеологик, психологик ва маърифатни юксалтириш каби ижтимоий-тарбиявий асосларига доир илмий янгилик ва таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Маҳалла ва нуронийларни қўллаб-қувватлаш вазирлигининг 2022 йилга мўлжалланган иш режаси 4.54. “Хонадон гигиенасини беш юлдузли мезон асосида баҳолаш” платформасини ҳамда ўз гигиенасини баҳолашига қараб ҳудудий харитани яратишда, 4.60. Кексалар ўртасида соғлом турмуш тарзини тарғиб қилиш, уларнинг спорт билан доимий шуғулланишини ташкил қилиш мақсадида оммавий пиёда юриш тадбирларини ташкил қилишда, 4.69. Спорт соҳасида республика ва халқаро майдонларда ғолибликни қўлга киритган фахрий чемпионлар, спортчи-полвонларнинг ёшлар билан маҳаллаларда “Унутилмас чемпионлар”, “Фахрий полвонлар” мавзуидаги учрашувлар ҳамда мусобақаларни ташкил этиш бандларини ижросини таъминлашдa фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маҳалла ва нуронийларни қўллаб-қувватлаш вазирлигининг 2022 йил 10 июндаги 04-02/145-сон маълумотномаcи). Натижада, мамлакатимиз ва ҳудудларнинг ижтимоий, маънавий-маданий ривожланиш билан боғлиқ давлат, соҳага оид ва ҳудудий дастурларини, давлат ва жамият қурилишини ислоҳ қилиш ва модернизация қилиш бўйича инновацион ғояларни ишлаб чиқиш ишларини янада такомиллаштиришга ҳамда ёшларда соғлом турмуш тарзини шакллантиришга хизмат қилган;
Янги Ўзбекистонда жисмоний маданиятни юксалтириш концепциясига мувофиқ миллий, халқчил спорт тизимини яратиш тажрибалари очиб берилиб, инсон ва жамият жисмоний маданиятини юксалтиришни моделлаштириш ва лойиҳалаштиришга доир илмий тавсиялардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “O‘zbekiston” телерадиоканалининг “Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар” муҳарририяти фаолиятида, 2021-2022 йилларда эфирга узатилган “Миллат ва маънавият”, “Ўзбекистон ёшлари”, “Таълим ва тараққиёт” дастурларининг сценарийларини тайёрлашда фойдаланилган. “Ўзбекистон” телирадиканали “Миллат ва маънавият”, “Ўзбекистон ёшлари”, “Таълим ва тарққиёт” дастурларининг сценарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадикомпанияси “O‘zbekiston” телерадиоканали давлат муассасасининг 2022 йил 2 июндаги 04-36-792-сон маълумотномаcи). Натижада, фуқароларнинг соғлом турмуш тарзи ва маданияти, жисмонан ҳаёт тарзини ривожланиши, мамлакатимизнинг маънавий-маданий ҳаётни модернизация қилиш бўйича инновацион ғояларни ишлаб чиқиш ишларини янада такомиллаштиришга ҳамда ёшларда соғлом турмуш тарзини шакллантиришга хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish