Турдиев Шохрух Раззоқовичнинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Талабаларни аниқ фанлар негизида касбга йўналтиришнинг методик тизимини такомиллаштириш» (Техника олий ўқув юртлари мисолида), 13.00.05–Касб-ҳунар таълими назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).

Илмий рахбар: Шодиев Ризамат Давранович педагогика фанлари доктори

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.2.PhD/Ped182

Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши давлат университети.

Илмий кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўрта махсус касб-ҳунар таълими тизими кадрлар малакасини ошириш ва уларни қайта тайёрлаш институти ҳузуридаги, DSc.27.06.2017.Ped.48.01.

Расмий оппонентлар: Қаххоров Сиддиқ Қаххорович педагогика фанлари доктори, профессор, Тўрақулов Олим Холбўтаевич педагогика фанлари доктори, доцент.

Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: техника олий ўқув юртлари нефт ва газ ихтисосликлари учун аниқ фанлар негизида назарий ва амалий жиҳатдан асосланган, касбга йўналтиришнинг методик тизимини  такомиллаштиришдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

нефт ва газ ихтисосликлари бўлажак муҳандиcлари малака талабларидан математик билим ва кўникмаларини синтезлаш асосида касбга йўналтиришнинг гносеологик, иллюстратив, эвристик ва индуктив функциялари алоқадорлиги чуқурлаштирилган;

нефт ва газ йўналиши талабаларини касбга йўналтириш методик тизимининг мотивацион-мақсадли, процессуал-технологик ва ташхислаш компонентлари мазмунига ишлаб чиқариш жараёнлари билан боғлиқ аниқ фанлар элементларини (математик ва физик тушунчалар) сингдириш асосида такомиллаштирилган;

нефт ва газ соҳасидаги экспериментал касбий масалаларни лойиҳалаштириш ҳамда моделлаштириш асосида интегратив билимларни шакллантириш орқали касбий компетентликни оширишнинг дидактик (муаммолилик, қизиқтириш, ижодий ва амалий йўналганлик) имкониятлари кенгайтирилган;

талабаларнинг мантиқий, абстракт ва ностандарт фикрлаш қобилиятларини аналитик, график, сонли, тақрибий усуллардан фойдаланиш орқали ривожлантириш асосида назарий билимларни мустаҳкамлашга қаратилган ижодий топшириқлар (касбий жараёнларни лойиҳалаштириш, конструкциялаш ҳамда  касбий мазмундаги креатив масалалар ва бошқалар) тизими ишлаб чиқилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Талабаларни аниқ фанлар негизида касбга йўналтиришнинг методик тизимини такомиллаштириш юзасидан ишлаб чиқилган услубий ва амалий таклифлар асосида:

нефт ва газ ихтисосликлари бўлажак муҳандиcлари малакавий талабларидан аниқ фанлар ўқув таркибини ажратиш, касбга йўналтиришнинг гносеологик, иллюстратив, эвристик ва индуктив функциялари алоқадорлигига оид таклифларидан Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2015 йил 21 августдаги 303-буйруғи билан тасдиқланган 5321300-Нефт ва газни қайта ишлаш технологияси, 5311700-Фойдали қазилма конлари геологияси, қидирув ва разведкаси (нефт ва газ конлари) бакалавриат таълим йўналишининг малака талабларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2017 йил 18 октябрдаги 89-03-2441-сон маълумотномаси). Мазкур таклифлар бўлажак муҳандисларни замонавий ишлаб чиқариш муҳитига мослаштириш ва касбий фаолиятга тайёрлаш жараёнини такомиллаштиришга хизмат қилган;

нефт ва газ соҳасидаги экспериментал касбий масалаларни лойиҳалаштириш, интегратив билимларни шакллантириш орқали касбий компетентликни ошириш имкониятлари, касбга йўналтиришнинг функционал компонентлари мазмунини такомиллаштиришда акмеологик, фаолиятли ва табақалаштирилган методик ёндашувларга асосланган тавсияномалар, услубий қўлланмалар 5321300-Нефт ва газни  қайта ишлаш технологияси,5311900-Нефт ва газ конларини ишга тушириш ва улардан фойдаланиш  таълим йўналишида жорий этилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2017 йил 18 октябрдаги 89-03-2441-сон маълумотномаси). Мазкур методик тавсияномалар, услубий қўлланмалар бўлажак муҳандисларни тайёрлаш сифатини такомиллаштиришга хизмат қилган;

мантиқий, абстракт ва ностандарт фикрлаш қобилиятларни ривожлантиришда аналитик, график, сонли, тақрибий усуллардан фойдаланиш, назарий билимларни мустаҳкамлашга қаратилган ижодий топшириқлар тизимига оид таклифлари Муборак газни қайта ишлаш заводи масъулияти чекланган жамиятнинг ишлаб чиқариш жараёнларида фаолиятга оид муаммоларни математик моделлаштириш орқали ҳал этишда фойдаланилган (Муборак газни қайта ишлаш заводи масъулияти чекланган жамият илмий-техникавий кенгашининг 2017 йил 24 октябрдаги 1794-сон маълумотномаси). Мазкур амалий таклиф ишлаб чиқариш жараёнининг фавқулотда учрайдиган вазиятларида муаммоларни тезкор ва самарали бартараф этишга хизмат қилган.