Sayt test rejimida ishlamoqda

Ниязалиева Мухайё Махмудовнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Такрорий боқувдан олинган пиллаларни чувиш жараёнларини такомиллаштириш” 05.06.02 – Тўқимачилик материаллари технологияси ва хомашёга дастлабки ишлов бериш тизимлари.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: № B2021.2.PhD/T2120.
Илмий раҳбар: Ахунбабаев Охунжон Абдурахманович, техника фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона политехника институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган муҳандислик-технология институти PhD.03/30.12.2019.Т.66.01
Расмий оппонентлар: Жуманиязов Қадам Жуманиязович, техника фанлари доктори, профессор; Гуламов Азамат Эшонқулович техника фанлари доктори, профессор;
Етакчи ташкилот: Андижон машинасозлик институти;
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ипак қуртининг такрорий боқувидан олинган пиллаларини чувиш жараёнини такомиллаштириш, тирик пиллаларни сақлашнинг инновацион усули яратиш ҳамда ипакни сифат кўрсаткичларини оширишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
тут ипак қуртини такрорий боқишнинг мавсумлар бўйича тут баргларини кесишнинг график жадвали ишлаб чиқилган, шу графикка амал қилган ҳолда етиштирилган пиллаларнинг мавжуд усулда олинган пиллаларидан ипакчанлик кўрсаткичи юқори бўлиши аниқланган;  
такрорий боқув усулда етиштирилган тирик пиллаларнинг самарадорлигини оширишда қўп қаватли сўкичакларни қўллаш орқали самарадорликка эришиш аниқланган ҳамда сўкичак ўлчамларининг рационал қийматлари аниқланган; 
тирик пиллаларни замонавий пилла чувиш автоматларида чувиб олишда хом ипак толаларини ассортиментлари бўйича (яъни, ипакни чизиқий зичликларини ҳисобга олган ҳолда) чувиб олишни оптимал тезликлари аниқланган;
пилла ғумбагини шакл ўзгариш ҳолатини олдини олиш учун пиллаларни сақлашнинг янги инновацион (совуткичларга сақлаш) усули қўлланилган, совуткичларда сақлашда ҳароратини оптимал параметрлари аниқланган ҳамда пиллани совутгичда йил бўйи сақлаш орқали тирик пилла чувиш имконияти математик статистика усулида аниқланган;
замонавий пилла чувиш автоматларида тирик пиллалардан хом ипак ишлаб чиқаришнинг технологик параметрлари (чувиш жараёнида сув ҳароратини 35-40 оС да, чувиш тезлигини 178-182 м/мин бўлиши) ҳамда чувиш тезлигининг оптимал қийматлари тўла омилли регрессион тенгламалар ёрдамида аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Такрорий боқувдан олинган пиллаларни чувиш жараёнларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар бўйича:
тирик пиллаларга дастлабки ишлов бериш жараёнлари қўлланилмасдан қайта ишлаш “Nurli tohg silk” МЧЖда ишлаб чиқаришга жорий этилган (“Ўзбекипаксаноат” уюшмасининг 2022 йил 22 августдаги 1-1/1366 - сон маълумотномаси). Натижада тирик пиллаларни чувишда 1 кг хом ипак ишлаб чиқариш учун пилланинг солиштирма сарфини 0,4 кг-га камайишига эришилган, 1000 кг тирик пиллани чувишда 14 кг қўшимча хом ипак ишлаб чиқарига эришилган.
Шунингдек, такрорий боқувдан олинган пилла чувишни такомиллашган технологияси “Сапфир саноат” МЧЖда ишлаб чиқаришга жорий этилган (“Ўзбекипаксаноат” уюшмасининг 2022 йил 22 августдаги 1-1/1366 - сон маълумотномаси). Натижада тирик пиллаларни чувишда 1кг хом ипак ишлаб чиқариш учун пилланинг солиштирма сарфи 0,38 кг-га камайтирилган, 1000 кг тирик пиллани чувишда 13,4 кг қўшимча хом ипак ишлаб чиқаришга эришилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish