Sayt test rejimida ishlamoqda

Охундадаев Абдуғани Комилжон ўғлининг 
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Айрим гидроксикислоталарни ацетилен асосида виниллаш, олинган моддаларнинг хоссалари ва қўлланилиши», 02.00.14 – Органик моддалар ва улар асосидаги материаллар технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.4.PhD/Т3202.
Илмий раҳбар: Нурманов Сувонқул Эрхонович, техника фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассасалар номи: Наманган муҳандислик-технология институти, Ўзбекистон миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган муҳандислик-технология институти ҳузуридаги PhD.03/30.12.2019.K/T.66.02 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Икрамов Абдуваҳоб, техника фанлари доктори, профессор; Мухиддинов Баходир Фахриддинович, кимё фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: мева кислоталари – олма кислотаси, лимон кислотаси ва вино кислотаси билан ацетилен иштирокида тегишли винил эфирларни синтез қилиш технологиясини ишлаб чиқиш ва биологик фаоллигини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор олма, лимон ва вино кислоталарини гомоген-каталитик шароитда ацетилен билан виниллаш реакцияси (СН3СОО)2Zn +AlCl3∙6Н2О катализатори  иштирокида бориши аниқланган;
ацетилен иштирокида виниллаш реакцияси механизми квант-кимёвий усуллар ёрдамида назарий асосланган; 
ацетиленни электрофил бирикиши субстрат тузилишига боғлиқ равишда оралиқ махсулотларнинг сирт потенциал энергиялари олма-вино-лимон кислоталари қаторида ошиб бориши аниқланган;
ацетилен асосида танланган гидроксикислоталарнинг винил эфирларини синтез қилишнинг технологик схемаси яратилган;
олма кислотасини винил эфирлари синтезининг технологик регламенти ишлаб чиқилган;  
синтез қилинган моддаларнинг қишлоқ хўжалигида буғдойнинг сариқ занг (Puccinia striiformis) касаллигига қарши биологик фаоллик намоён қилиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Айрим гидроксикислоталарнинг винил эфирларини синтез қилиш ва уларнинг биологик хоссаларини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
олма кислота моновинил эфири, вино кислота моновинил эфири ва лимон кислота дивинил эфирларининг ишлаб чиқариш технологияси “Ифода агро кимё ҳимоя” МЧЖ қўшма корхонасининг “2023-2025 йилларда  амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати»га киритилган (“Ифода агро кимё ҳимоя” МЧЖ қўшма корхонасининг 2022 йил 28 октябрдаги 4-сон маълумотномаси). Натижада, ғалла экини майдонида сариқ занг (Puccinia striiformis) касаллигининг 100 фоиз нобуд бўлиш имконини беради;
кислоталарнинг ацетилен иштирокида винил эфирларини  синтез қилиш усулидан Сургут давлат университетининг (Россия) “Инновационные технологии извлечения, идентификации полифенолов дикоросов ХМАО-Югры и исследование их геропротекторных свойств при возраст-ассоциированных заболеваниях на Севере” мавзусидаги амалий лойиҳасида фойдаланилган (Сургут давлат университетининг 2021 йил 20 январдаги 04-22-11-сон маълумотномаси). Натижада,  полифенолларнинг бир қанча янги ҳосилаларини синтез қилиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish