Sayt test rejimida ishlamoqda

Қудратов Шухрат Ёдгоровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация иши ҳимояси ҳақида эълон


I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “XIX аср охири- XX аср бошларида Бухоро амирлигида савдо алоқалари ва тадбиркорлик тарихи”, 07.00.01- Ўзбекистон тарихи (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.3.PhD/Tar313.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, PhD.03/27.02.2020.Таr.72.07.
Илмий раҳбар: Зияева Доно Ҳамидовна, тарих фанлари доктори, профессор.
Расмий оппонентлар: Ҳасанов Акрам Мўминович, тарих фанлари доктори;  Ғаффоров Шокир Сафарович, тарих фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Урганч давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади XIX аср охири - XX аср бошларида Бухоро амирлигидаги савдо алоқалари ва тадбиркорлик тарихини очиб беришдан иборат. 
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
XIX асрнинг охирларида Бухоро амирлигида қоракўл тери, пахта ва ипакчилик соҳаларининг йирик тадбиркорлар ҳамда савдогарлар томонидан бўлиб олиниши натижасида бу маҳсулотларнинг хорижга экспорт қилиниш ҳажми ошганлиги аниқланган;
Амир Абдулаҳадхон ташаббуси билан маҳаллий бойлар томонидан деҳқонлар, чорвадорлар ва ҳунармандларга ўз фаолиятини ривожлантириш учун фоизсиз пуллар берилиши судхўрликнинг қисқаришига сабаб бўлгани ва аҳолининг моддий турмуши яхшиланишига хизмат қилгани очиб берилган;
амирликда банк-кредит тизимининг вужудга келиши ва рус капиталининг кириб келиши кичик ва ўрта тадбиркорлик субъектларининг инқирозига сабаб бўлгани ҳамда рус сармоядорлари томонидан халқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқарувчи йирик завод-фабрикаларнинг очилиши амирликда янги ижтимоий қатлам-ишчилар гуруҳининг шаклланишига хизмат қилгани аниқланган;
Россия империяси ҳукмрон доиралари ва амир ҳукумати ўртасида нотенг иқтисодий шартномалар имзоланиши амирликнинг хориж билан савдо алоқалари чекланишига, савдо-сотиқдан келадиган даромадларнинг қисқаришига, амирликда етиштирилган маҳсулотларнинг фақат мустамлакачи давлатга арзон нархда сотилиши аҳолининг турмуш даражасининг тушиб кетишига сабаб бўлгани далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. “XIX аср охири  XX аср бошларида Бухоро амирлигида савдо алоқалари ва тадбиркорлик тарихи” мавзусига оид ишлаб чиқилган илмий хулоса ва таклифлар асосида:
XIX аср охирларига келиб амирликда қоракўл тери пахта ва ипакчилик соҳаларининг  йирик тадбиркорлар ҳамда савдогарлар томонидан бўлиб олиниши натижасида бу маҳсулотларнинг хорижга экспорт қилиниши кўпайганлиги ҳақидаги маълумотлардан “Бухоро мероси” илмий тадқиқот марказининг 10-01/3-сон “Ижтимоий шериклик доирасида Абу Ҳафс Кабир муқаддас қадамжосини ободонлаштириш маънавий-маърифий ва тарғибот-ташвиқот чораларини амалга ошириш” номли амалий лойиҳада фойдаланилган ( “Бухоро мероси” илмий тадқиқот марказининг 2022 йил 3 мартидаги 6-сон маълумотномаси). Натижада тадбиркорлик янги тушунча эмаслиги қадимги аждодларимиз турли халқлар ўртасида савдо сотиқ ишларини амалга ошириб ҳалол савдо мунособатларини ўрнатганлиги Ўзбекистонда олиб борилган иқтисодий-сиёсий соҳадаги ислоҳотлар самарадорлигини оширишда тадбиркорларнинг халқ ҳаётидаги ўрни ҳақидаги умумлаштирувчи хулосалар чиқаришга, бу эса аждодларимиз тарихини чуқур билишга ундайдиган ғояларини ўрганиш ёшлар фаолияти ва дунёқарашининг ўзгаришига ёшлар интелектуал салоҳиятини шакллантиришда ўзаро ҳурмат бағрикенглик сабрлилик ҳалоллик каби юксак инсоний қадриятларнинг маънавий-маърифий механизмларини такомиллаштиришни тарихий методологик нуқтаи назардан ўрганишга хизмат қилган;
Амир Абдулахадхон ташаббуси билан маҳаллий бойлар томонидан деҳқонлар чорвадорлар ва ҳунармандларга ўз фаолиятини ривожлантириш учун фоизсиз пуллар берилиши судхўкликнинг қисқаришига сабаб бўлгани ҳақидаги маълумотлардан Бухоро вилояти телеканалида эфирга узатилган қатор кўрсатувлар сценарийларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси Бухоро вилояти телерадиоканали давлат унитар корхонасининг 2022 йил 25 июлдаги 1/188-сон маълумотномаси). Кўрсатувда кўтарилган илмий мулоҳозалар томошабинларнинг Бухоро амирлигида банк тизимининг шаклланиши тарихи тўғрисида янги маълумотларни эгаллашларига хизмат қилган;
амирликда банк-кредит тизимининг шаклланиши ва рус капиталининг кириб келиши оқибатида кичик ва ўрта тадбиркорлик  субъектлари ўрнида йирик завод ва фабрикалар вужудга келгани тўғрисидаги ҳамда йирик завод ва фабрикалар вужудга келгани, шунингдек Россия империяси ҳукмрон доиралари ва амир ҳукумати ўртасида нотенг иқтисодий шартномалар имзоланиши амирликнинг хориж билан савдо алоқалари чекланишига сабаб бўлгани тўғрисидаги маълумотлардан Бухоро мероси илмий тадқиқот марказининг 35-06-15-сон  “Бухоро вилоятида ёшларнинг маданий мерос соҳасидаги билимларни ошириш” номли амалий лойиҳада фойдаланилган (“Бухоро мероси” илмий тадқиқот марказининг 2017 йил 25 майдаги 2-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот материалларининг коллектиав монографияда чоп этилиши Бухоро амирлигида савдо алоқалари ва тадбиркорлик тарихини манбалар асосида ёритиб бериш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish