Рахманов Зафаржон Яшиновичнинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Тижорат банклари фаолиятини ривожлантириш стратегиясини такомиллаштириш», 08.00.07–Молия, пул муомаласи ва кредит (иқтисодиёт фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.1.PhD/Iqt37.

Илмий раҳбар: Каримов Норбой Ғаниевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Банк-молия академияси ва Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.27.06.2017.I.15.01.

Расмий оппонентлар: Жумаев Нодир Хосиятович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Исмаилов Алишер Агзамович, иқтисодиёт фанлари доктори.

Етакчи ташкилот: Тошкент молия институти.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: тижорат банклари фаолиятини ривожлантириш стратегиясини такомиллаштириш юзасидан илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

банкларнинг фунционал стратегиялари ҳамда сиёсатларининг узвий боғлиқлигини таъминлаш асосида тижорат банклари фаолиятини ривожлантириш стратегиясини ишлаб чиқиш механизми такомиллаштирилган;

тижорат банклари операцион фаолият самарадорлиги ва рентабеллигини баҳолаш кўрсаткичларини таклиф этиш орқали банк фаолиятини ривожлантириш стратегиясининг самарадорлигини баҳолаш услубияти такомиллаштирилган;

банк фаолиятини ривожлантириш стратегиясини муваффақиятли амалга ошириш юзасидан банк бўлимлари ва ходимлари томонидан белгиланган стратегик вазифаларни бажариш даражасини рейтинг баҳолаш услубияти ишлаб чиқилган;

хориж банкларининг илғор тажрибасига таянган ҳолда банкнинг функционал стратегияларини Retail Banking and Wealth Management (RBWM), Commercial Banking (CMB), Institutional Client Services (ICS) ва Investment Management (IM) йўналишлари бўйича ишлаб чиқиш тартиби асосланган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тижорат банклари фаолиятини ривожлантириш стратегиясини такомиллаштириш бўйича ишлаб чиқилган таклифлар асосида:

банкларнинг фунционал стратегиялари ҳамда сиёсатларининг узвий боғлиқлигини таъминлаш асосида тижорат банклари фаолиятини ривожлантириш стратегиясини ишлаб чиқиш механизмини такомиллаштириш бўйича таклиф «Турон банк» АТБ ва АТ «Халқ банки»  амалиётига жорий этилган («Турон банк» АТБнинг 2017 йил 25 августдаги 17/02-675-сон ва АТ «Халқ банки»нинг 2018 йил 2 февралдаги 14/74-56-сон маълумотномалари). Мазкур таклифнинг банк амалиётига жорий этилиши Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 12 сентябрдаги «Республика банк тизимини янада ривожлантириш ва барқарорлигини ошириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги ПҚ–3270-сон Қарорида белгиланган «2018 йилнинг 1 апрелигача бўлган муддатда банкларни сифатли трансформациялаш учун узоқ муддатли ривожланиш стратегияларини ишлаб чиқиш ва тасдиқлаш» вазифасини талаб доирасида бажарилишида етарли аҳамият касб этган. Бунинг натижасида банк стратегиясини шакллантириш, амалга ошириш ва назорат қилиш тизимини такомиллаштириш, шунингдек, банк стратегиясини шакллантириш жараёнини соддалаштириш ва банкнинг тегишли департаментлари ходимларининг меҳнат сарфи даражасини пасайтириш имконини берган;

тижорат банклари операцион фаолият самарадорлиги ва рентабеллигини баҳолаш кўрсаткичларини таклиф этиш орқали банк фаолиятини ривожлантириш стратегиясининг самарадорлигини баҳолашни такомиллаштириш бўйича таклифи «Турон банк» АТБ ва АТ «Халқ банки» амалиётига жорий этилган («Турон банк» АТБ нинг 2017 йил 25 августдаги 17/02-675-сон ва АТ «Халқ банки» нинг 2018 йил 2 февралдаги 14/74-56-сон маълумотномалари). Мазкур кўрсаткичлар тизими операцион хусусиятдаги харажатларнинг самарадорлигини доимий назорат қилиш билан бир қаторда, уларни оптималлаштириш ҳамда операцион даромадларни ошириш юзасидан тегишли қарорларни қабул қилишда етарли аҳамаият касб этади. Бунинг натижасида, банк балансларини «кенг қамровли баҳолаш» ахборот-таҳлил дастури алгоритмини ишлаб чиқиш жараёнини соддалаштириб, операцион харажатларни камайтириш ва банк томонидан таклиф қилинаётган юқори технологияларга асосланган хизматлар турини кўпайтиришга ёрдам берган;

банк фаолиятини ривожлантириш стратегиясини муваффақиятли амалга ошириш юзасидан банк бўлимлари ва ходимлари томонидан белгиланган стратегик вазифаларни бажариш даражасини рейтинг баҳолаш услубияти «Турон банк» АТБ ва АТ «Халқ банки» амалиётига жорий этилган («Турон банк» АТБнинг 2017 йил 25 августдаги 17/02-675-сон ва АТ «Халқ банки»нинг 2018 йил 2 февралдаги 14/74-56-сон маълумотномалари). Ушбу таклиф банкнинг алоҳида бўлинмалари ва ходимлари фаолиятининг стратегик мақсадларини амалга оширишга йўналтириш ҳамда бунга мослаштирилган рағбатлантириш механизмини ишлаб чиқишда маълум аҳамият касб этиб, уни татбиқ этиш натижасида банк бўлимлари ва ходимлари меҳнат унумдорлигини 10 фоизга ошириш имконини берган.