Kaxarov Shukrullo Sa’dullo o‘g‘lining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): «Yuzni tanib olish ko‘p pog‘onali tizimi algoritmlari», 05.01.03 – Informatikaning nazariy asoslari (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.4.PhD/T2075.
Ilmiy rahbarning F.I.Sh., ilmiy darajasi va unvoni: Fozilov Shavkat Xayrullaevich, texnika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Raqamli texnologiyalar va sun’iy intellektni rivojlantirish ilmiy-tadqiqot instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Raqamli texnologiyalar va sun’iy intellektni rivojlantirish ilmiy-tadqiqot instituti, DSc.13/30.12.2021.T.142.01.
Rasmiy opponentlar: Bobomuradov Ozod Jo‘raevich, texnika fanlari doktori, katta ilmiy xodim; Bekmuratov Qosim Allaberdievich, texnika fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot nomi: Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi yuzni tanib olish ko‘p pog‘onali biometrik tizimi algoritmlari va dasturiy majmuasini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:
yuz tasvirida yuz komponentalari joylashgan sohalarni yuqori aniqlikda va tezkor ajratishni ta’minlovchi takomillashtirilgan Viola-Djons algoritmi ishlab chiqilgan;
yuzni tanib olish aniqligini oshirishni ta’minlovchi yuz komponentlarining belgilar to‘plamini shakllantiruvchi takomillashtirilgan lokal binar shablonlar algoritmi ishlab chiqilgan;
yuz komponentalari belgilari orasidagi o‘zaro bog‘liqlikni baholashga asoslangan lokal klassifikatorlar modeli ishlab chiqilgan;
lokal klassifikatorlar qarorlarini birlashtirish asosida yakuniy qarorni shakllantiruvchi neyrotarmoqli integrator ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: Shaxsni uning yuzi tasviri bo‘yicha identifikatsiyalash masalasini echish bilan bog‘liq bo‘lgan ilmiy natijalar asosida:
yuz komponentalari tasvirlari belgilarini ajratish va ularni tanib olish algoritmlari asosida yaratilgan dasturiy majmua Suv xo‘jaligi vazirligi Sirdaryo-So‘x irrigatsiya tizimlari havza boshqarmasi huzuridagi Toshloq tumani irrigatsiya bo‘limida joriy qilingan (O‘zbekiston Respublikasi Suv xo‘jaligi vazirligining 2022 yil 30 sentyabrdagi OF07810727-sonli ma’lumotnomasi). Ilmiy-tadqiqot natijasida xodimlarning yuz tasvirlari bo‘yicha ma’lumotlar bazasi shakllantirilib, dasturiy majmuani testlash jarayonida tashkilotning kirish-chiqish nazorat punktini o‘tkazish qobiliyatini 10% ga oshirish hamda aniqligi 95% dan kam bo‘lmagan yuz tasviri bo‘yicha shaxslarni identifikatsiyalash vaqtini o‘rtacha 15% ga qisqartirish imkonini bergan;
yuz komponentalari tasvirlari belgilarini ajratish va ularni tanib olish algoritmlari asosida yaratilgan dasturiy majmua Suv xo‘jaligi vazirligi Axborot-tahlil va resurs markazida joriy qilingan (O‘zbekiston Respublikasi Suv xo‘jaligi vazirligining 2022 yil 30 sentyabrdagi OF07810727-sonli ma’lumotnomasi). Ilmiy-tadqiqot natijasida axborot tizimlari va maxsus xonalardan foydalanuvchi xodimlar yuz tasviri bo‘yicha ro‘yxatdan o‘tkazilib, dasturiy majmuani testlash jarayonida markaz xodimlariga axborot tizimlari hamda maxsus xonalardan foydalanishga ruxsat berish uchun xodimlar shaxsini identifikatsiya qilish vaqtini o‘rtacha 15% ga qisqartirish imkonini bergan.
