Sayt test rejimida ishlamoqda

Холйигит Холмуродовнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):  “Алишер Навоий шеъриятида образ-тимсоллар трансформацияси (Фарҳод ва Ширин мисолида)”. 10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари).
Диссертация рўйхатга олинган рақам: В2020.4.PhD/Fil1500.
Диссертация бажарилган муассаса: Жиззах давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Қобилов Усмон Уралович, филология фанлари доктори, доцент.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Жиззах давлат педагогика университети, PhD.03/04.06.2020.Fil.113.02. 
Расмий оппонентлар: Жабборов Нурбой Абдулҳакимович, филология фанлари доктори, профессор; Қосимов Усмон, филология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади Алишер Навоий мумтоз шеърияти оламида кенг тасвир этилган адабий образлар трансформацияси масаласини Фарҳод ва Ширин тимсоллари асосида очиб беришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
хамсачиликда анъанавий “Хусрав ва Ширин” мотивининг Алишер Навоий ижодида “Фарҳод ва Ширин”га  ўзгартирилиши, шоир лирикасида Фарҳод ва Ширин образлари маҳсулдор бадиий тимсол даражасига кўтарилганлиги ва бу образлар орқали турфа поэтик манзаралар яратилганлиги аниқланган;
Алишер Навоийнинг “Фарҳод ва Ширин” достонида шоҳ – дунё шоҳи, ошиқ – Ҳақ ошиғи, маъшуқа – Ҳақ,  рақиб – нафс, дўст – Ҳабиб, муҳаббат – илоҳий ишқ тарзида тавсифланиши ва бу ҳодисанинг шоир шеъриятида  ранг-баранг поэтик ифодаларда талқин этиши  очиб берилган;
Алишер Навоий лирик девонларида Фарҳод ва Ширин тимсоллари транформацияси, бу тимсоллар бажарган поэтик функцияларнинг зоҳирий ва ботиний хусусиятлари ғоявий-бадиий жиҳатлардан очиб берилган;
Алишер Навоий шеъриятида Фарҳод ва Ширин тимсоллари орқали ифода этилган Бесутун, Қоф, дунё, кўнгил, ошиқ, ғам тоғи, теша сингари бадиий деталларнинг рамзий-мажозий ифодалари аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. “Алишер Навоий шеъриятида образ-тимсоллар трансформацияси (Фарҳод ва Ширин мисолида)” мавзуси бўйича олинган  илмий натижалари асосида: 
хамсачиликда анъанавий “Хусрав ва Ширин” мотивининг Алишер Навоий ижодида “Фарҳод ва Ширин”га  ўзгартирилиши, шоир лирикасида Фарҳод ва Ширин образлари маҳсулдор бадиий тимсол даражасига кўтарилганлиги ва бу образлар орқали турфа поэтик манзаралар яратилганлиги тўғрисидаги илмий хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар илмий-тадқиқот институтида бажарилган ФА-Ф1-005 “Қорақалпоқ фольклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал тадқиқот лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2021 йил 26 ноябрдаги 17.02/276-сон маълумотномаси). Натижада фундаментал тадқиқот лойиҳаснинг фольклоршунослик ва адабиётшунослик тарихини тадқиқ этишга бағишланган боби манбалар билан бойитилишига хизмат қилган;
Алишер Навоийнинг “Фарҳод ва Ширин” достонида шоҳ – дунё шоҳи, ошиқ – Ҳақ ошиғи, маъшуқа – Ҳақ,  рақиб – нафс, дўст – Ҳабиб, муҳаббат – илоҳий ишқ тарзида тавсифланиши ва бу ҳодисанинг шоир шеъриятида  ранг-баранг поэтик ифодаларда талқин этиши борасидаги фикрлардан Жиззах вилоят Маънавият ва маърифат кенгаши Республика маънавият ва маърифат маркази Жиззах вилоят бўлими томонидан ўтказилган “Навоий –ёшлар нигоҳида”, “Бир асрнинг икки буюк даҳоси”, “Буюк сиймолари барҳаёт ватан” каби мавзулардаги маънавий-маърифий тадбирларда фойдаланилган (Жиззах вилоят Маънавият ва маърифат кенгаши Республика маънавият ва маърифат маркази Жиззах вилоят бўлимининг 2022 йил 25 мартдаги 01-40-сон маълумотномаси). Натижада тадбир иштирокчиларининг Алишер Навоийнинг “Фарҳод ва Ширин” достонида шоҳ – дунё шоҳи, ошиқ – Ҳақ ошиғи, маъшуқа – Ҳақ,  рақиб – нафс, дўст – Ҳабиб, муҳаббат – илоҳий ишқ тарзида тавсифланиши ҳақидаги билимлари кенгайган;
Алишер Навоий лирик девонларида Фарҳод ва Ширин тимсоллари транформацияси, бу тимсоллар бажарган поэтик функцияларнинг зоҳирий ва ботиний хусусиятлари ғоявий-бадиий жиҳатлар ҳақидаги қарашлардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар илмий-тадқиқот институтида бажарилган ФА-Ф1-005 “Қорақалпоқ фольклоршунослиги ва адабиётшунослиги тарихини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал тадқиқот лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2021 йил 26 ноябрдаги 17.02/276-сон маълумотномаси). Натижада форсий ва туркий адабиётда Фарҳод ва Ширин образларининг асрлар давомида кенг миқёсда талқин этилиши, Алишер Навоий шеъриятида бу образ-тимсоллар орқали ифодаланган ғоявий-бадиий  масалалар тавсифи фундаментал лойиҳа тадқиқ доирасини кенгайтиришга хизмат қилган;
Алишер Навоий шеъриятида Фарҳод ва Ширин тимсоллари орқали ифода этилган Бесутун, Қоф, дунё, кўнгил, ошиқ, ғам тоғи, теша сингари бадиий деталларнинг рамзий-мажозий ифодалари борасидаги хулосалардан Жиззах вилоят телерадиокомпаниясининг дастурларидан жой олган “Тарих тилга кирганда”, “Адабиёт дарси”, “Китобхонлик маданияти”, “Тил борки-миллат барҳаёт” рукнларидаги кўрсатув ва эшиттиришларида фойдаланилган (Жиззах вилоят телерадиокомпаниясининг 2021 йил 25 декабрдаги 10-12/232-сон маълумотномаси). Натижада мазкур телекўрсатув ҳамда эшиттиришларнинг мазмуни янги илмий-адабий манбалар билан бойитилгани эътироф этилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish