Соатова Гулзода Нурмамат қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Маориф ва ўқитғувчи” журналидаги адабиёт материаллари тадқиқи (1925-1929 йиллардаги сонлари асосида)”, 10.00.10 – Матншунослик ва адабий манбашунослик, 10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.4.PhD/Fil2021.
Илмий раҳбар: Пардаев Қўлдош Узоқович, филология фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01. 
Расмий оппонентлар: Шодмонов Нафас Намозович, филология фанлари доктори, профессор; Ҳасанов Нодирхон Дадахонович, филология фанлари доктори, профессор. 
Етакчи ташкилот: ЎзРФА Алишер Навоий номидаги Давлат адабиёт музейи.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади “Маориф ва ўқитғувчи” журналидаги адабий материалларни  аниқлаш, чоп этилган адабий ва илмий асарлар  матни илмий таҳлилини амалга ошириш, журналнинг миллий адабиётимиз тарихида тутган ўрнини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
“Маориф ва ўқитғувчи” журналининг  (1925-1929) беш  йил давомида нашр этилган сонларидаги  назмий, насрий асарлар, илмий, адабий-танқидий мақолалар ва таржима асарларга оид 307 та адабий материаллар босилгани, шундан: 189 таси шеърий (7таси таржима), 68 таси насрий (22 таси таржима), 11 таси адабий-танқидий (1 та таржима), 39 таси илмий (2 та таржима) асарлар эканлиги илк бор аниқланган;
журналдаги шеърий асарлар матни текширилиши натижасида Чўлпон, Элбек, Миртемир, Ойбек, Ҳ.Олимжон, Ғайратий, Боту, Мажидий, Уйғун, Ш.Сулаймон,  А.Алавий  каби таниқли ижодкорлар, шунингдек, Бектош, Гулбек, Ботур, Н.Раҳимий, Ойдин, Олтой сингари шу пайтгача ижоди ўрганилмаган шоирларнинг турли мавзуларда жами: 189та  (5454 мисра) шеъри чоп этилгани аниқланган ҳамда илмий жамоатчиликка маълум бўлмаган 92та (1996 мисра) шеър, жумладан, Элбекнинг “Шам”, Миртемирнинг “Денгиз”, Ботунинг “Адабиёт”, А.Алавийнинг “Карвон”, Олтойнинг “Телефон”, Мирҳодийнинг “Машина”, Ноди Мирзанинг “Булоқлар” сингари шеърлари илк бор илмий истифодага олиб кирилган;
“Маориф ва ўқитғувчи” журналидаги насрий асарлардан Элбекнинг “Қишлоққа саёҳат”, “Келгусининг қуёши”, “Янги турмуш изловчи”, Маҳмуд Субойнинг “Омонат” ҳикояси, Сомонийнинг “Ўзгариш” ҳикоялари, Маҳмуд Субаев (Абуваража)нинг “Шифоли сув” ҳикояти, Зиё Усмоний таржимаси-даги имзосиз “Хун-чи-фу”, Учқун таржимасидаги А.Барбиюснинг “Бахтсиз бир кўриниш”, Жўрабоев таржимасидаги Белтеневнинг “Қўрқинч даласи” каби 23 та ҳикояни  илк бора илмий истефодага олиб кириш орқали журналнинг адабий манба бўлиб хизмат қилиши асосланган;
ижодкорлар шеърларининг график шакллантирилиши аниқланган, мазкур шеърларнинг жорий нашрларда эса график шакллантирилиш ҳолати бузилгани, шоирнинг график шакллантиришдан кўзлаган ижодий нияти амалга ошмай қолгани, шеърларнинг журнал нусхаси билан жорий нашрлардаги қиёси натижасида сарлавҳаларнинг ҳам жиддий ўзгаришга учрагани далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. “Маориф ва ўқитғувчи”  журналидаги адабиёт материаллари тадқиқи бўйича олинган илмий натижалар асосида:
“Маориф ва ўқитғувчи” журналидаги 307 та адабиёт материалларида бугунги кун адабий тил меъёрларининг сақланиш даражаси, хусусан, Чўлпон, Элбек, Миртемир, Ойбек, Ҳамид Олимжон, Ғайратий, Боту, Мажидий, Уйғун, Шокир Сулаймон,  Абдулла Алавий, Бектош, Гулбек, Ботур, Н.Раҳимий, Ойдин, Олтой, Бектош  каби ижодкорларнинг 189 та шеърларидаги ҳамда Элбекнинг “Қишлоққа саёҳат”, “Келгусининг қуёши”, “Янги турмуш изловчи”, Маҳмуд Субойнинг “Омонат” ҳикояси, Сомонийнинг “Ўзгариш”, Маҳмуд Субаев (Абуваража)нинг “Шифоли сув” ҳикоятлари  каби илмий жамоатчиликка маълум бўлмаган насрий асарлар матнидаги туркий қатламга оид бўлган бирликларни аниқлаш ва ажратишга оид илмий-назарий хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида бажарилган А-ОТ-2019-10 рақамли “Ўзбек тилида нейминг: меъёрий-ҳуқуқий асосларини яратиш” (2019-2022) мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2022 йил 7 октябрдаги 04/1-2772-сон маълумотномаси). Натижада, ижодкорлар шеърларининг график шакллантирилиши, назмий, насрий ва таржима асарлар матнидаги адабий тил меъёрларига қай ҳолатда амал қилганлиги  масаласига доир таҳлилий материаллар тайёрлашга хизмат қилган;
“Маориф ва ўқитғувчи” журналидаги 189 та шеърий, 68 та насрий (22 таcи таржима), 11 та адабий-танқидий, 39 та илмий асарларга оид адабиёт материалларнинг матни таҳлили натижасида ХХ аср бошлари таълим масаласига оид материалларни тайёрлаш, мазкур асарлар илмий ва бадиий қимматининг ХХ аср 20 йиллардаги баҳоланиши ва уларнинг таълимга жорий этилишига доир илмий-назарий хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида бажарилган АМ-Ф3-201908172 рақамли “Ўзбек тилининг таълимий корпусини яратиш”  (2019-2022) мавзусидаги амалий лойиҳада  фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети 2022 йил 7 октябрдаги 04/1-2771-сон маълумотномаси). Натижада,  журналдаги Чўлпон, Элбек, Миртемир, Ойбек, Ҳамид Олимжон, Ғайратий, Боту, Мажидий, Уйғун, Шокир Сулаймон, А.Алавий, Бектош, Гулбек, Ботур, Н.Раҳимий, Ойдин, Олтой, Бектош каби ижодкорлар асарлари матни таҳлилига оид материаллар ўзбек тилининг таълимий корпусини яратишга асос бўлган.