Мансурова Малика Асқаровнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):  “Ҳозирги ўзбек насрида жадид адиблари образининг бадиий талқини”, 10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.3.PhD/Fil1338.
Илмий раҳбар: Каримов Баҳодир Нурметович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Гулистон давлат университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган  муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01.
Расмий оппонентлар: Тожибоева Муқаддас Абдураҳимовна, филология фанлари доктори, доцент; Сатторова Гулноз Юнусовна, филология фанлари номзоди, доцент. 
Етакчи ташкилот: ЎзР ФА Алишер Навоий номидаги Давлат адабиёт музейи.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади ўзбек адабиётшунослигида сўнгги йилларда яратилган  жадид адиблари бадиий тимсолининг тарихий шахслар ҳаёти ва фаолиятига мувофиқлиги насрнинг уч жанри доирасида текширилиб, ижодкор образининг яратилиш тамойилларини очиб беришдан иборат.   
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўзбек адабиётида яратилган жадид адибларидан Маҳмудхўжа Беҳбудий, Абдулла Авлоний, Абдурауф Фитрат, Абдулла Қодирий, Чўлпонларнинг бадиий образи илк бор насрнинг уч жанри мисолида текширилиб, жаҳон ва ўзбек адабиётида мавжуд бўлган ижодкор образлари асосида шаклланганлиги исботланган; 
жадид адибларининг ҳаёти ва фаолиятини ёритишга бағишланган ҳикоя ва қиссаларда тарихий манбаларнинг ўрни, жадид адиблари образларининг индивидуал хусусиятлари ва ёзувчиларнинг тарихий воқеликни акс эттиришдаги ёндашувлари аниқланган;  
тарихий-биографик роман жанрида жадид адиблари образини яратиш имкониятларининг кенглиги, тарихий шахс образини яратишда прототипнинг ўрни Абдулҳамид Чўлпон ва Абдулла Қодирий образлари орқали очиб берилган;  
жадид адиблари акс этган романлардаги поэтик нутқнинг тарихийликка асосланганлиги, муаллифларнинг жадид адиблари образини яратишдаги услубий ўзига хослиги далилланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.  Ҳозирги ўзбек насрида жадид адиблари образининг бадиий талқини  масаласини ўрганиш жараёнида эришилган илмий натижалар асосида:  
жадид адабиётининг ёрқин сиймоларидан Маҳмудхўжа Беҳбудий, Абдулла Авлоний, Абдурауф Фитрат, Абдулла Қодирий ва Абдулҳамид Чўлпонларнинг ҳозирги ўзбек насридаги бадиий образларини яратишнинг аҳамияти, тарихий шахс образи ва прототип масаласи билан боғлиқ жиҳатларга  доир илмий  хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида бажарилган ОT- F1-030 рақамли “Ўзбек адабиёти тарихи” кўп жилдлик монографияни (7 жилд) чоп этиш” (2017-2020 йй.) мавзусидаги фундаментал лойиҳанинг назарий қисмида фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2022 йил 17 майдаги 04/1-942-сон маълумотномаси). Натижада насрнинг уч жанрида тарихий ижодкор образини яратиш тамойиллари, тарихий ва бадиий ҳақиқатнинг асарларда акс эттирилиши, бош қаҳрамон характерини ёритишда тўқима образларнинг ўрни ва аҳамияти хусусидаги қарашлар билан бойитилган; 
ўзбек адабиётшунослигида жадид адиблари сиймосининг  бадиий адабиётдаги тасвирига бағишланган асарлар, ўзбек адабиётида жадид адиблари образлари поэтикаси ўз тараққиётининг янги сифат босқичига кўтарилгани, улар поэтикага оид назарий қарашларни янгича ёндашувлар билан бойитиши, хусусан, ҳикоя, қисса, роман назариясига доир тадқиқотлар учун асос сифатида хизмат қилишига оид илмий-назарий хулосаларидан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида бажарилган “BV-Atex-2018-(143) рақамли “Кўзи ожиз шахслар учун компьютер техникасидан фойдаланиш,  матнларни ўқиш ва ёзиш имконини берувчи ўзбек тилига асосланган гапирувчи дастурий таъминот ва овоз синтезаторини ишлаб чиқиш” мавзусидаги (2018-2020 йй.) амалий лойиҳада фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2022 йил 27 сентябрдаги 02-2685-сон маълумотномаси). Натижада “Ўзбек тили ўзлашма сўзларининг урғули луғати” да келтирилган аллитерация, адабий манба, бадиий деталь, бадиий образ, ҳикоя, қисса, роман, герменевтика, типология, лингвопоэтика, поэтик нутқ, поэтик маҳорат, поэтик тасвир, прототип, портрет, диалог, реплика, наср, проза, поэзия, шеър, шеърият каби лексик бирликлар изоҳи билан бойитилган;    
тарихий-биографик асарларда образ яратишдаги бой тажрибалар ва ижодий ёндашувлар, жадид адибларининг бадиий образини яратишда тарихий манбаларнинг ўрни ва муаллифнинг уларга бўлган муносабати каби илмий хулосалардан “O‘zbekiston” телерадиоканали  ДМ таркибидаги   “O‘zbekiston tarixi” телеканалида намойиш этиладиган “Тақдимот”,  “Мавзу” кўрсатувларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “O‘zbekiston” телерадиоканалининг 2022 йил 13 майдаги 02-06-626-сон маълумотномаси). Натижада кўрсатув материаллари ҳозирги ўзбек насрида тарихий ижодкор образини яратиш тамойиллари, тарихий факт ва бадиий талқин, поэтик нутқ ва услубий ранг-баранглик, бадиий тўқиманинг тарихий асарлардаги ўрни ва вазифасига доир маълумотлар билан бойитилган.