Хамраева Ирода Сайфуллаевнанинг    
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Ихтисослаштирилган таълим муассасалари ўқувчиларида ўқиш кўникмасини шакллантириш технологияси (ақли заиф ўқувчилар таълими мисолида)”, 13.00.03 - Махсус педагогика (педагогика фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.4.PhD/Ped2016. 
Илмий раҳбар: Муминова Лола Рахимовна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат педагогика университети, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Ҳакимова Муҳаббат Файзиевна,  педагогика фанлари доктори, профессор; Акрамова Хафиза Самадовна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.       
Етакчи ташкилот: Қўқон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ихтисослаштирилган таълим муассасалари ўқувчиларида ўқиш кўникмасини шакллантириш технологиясини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ақли заиф ўқувчиларида ўқиш кўникмасини шакллантириш диагностикаси ўқитувчи билан ўқувчининг ҳамкорлик фаолиятини ўзлаштиришга қаратилган аналитик, синтетик, автоматлашган босқичларни ўқитишга таъсир кўрсатадиган ривожлантирувчи омиллар билан уйғунлигини босқичма-босқич таъминлаш асосида такомиллаштирилган;
2-3-синф ақли заиф ўқувчиларида ўқиш кўникмасининг шаклланганлик даражаси ўқитиш, тарбиялаш ва реабилитация қилиш жараёнлари, визуал идрок, нутқ-ҳаракат, нутқ-эшитиш анализаторларида ҳарф кодларини товушга айлантириш ҳамда эшитиш-нутқ-мотор-восита тасвири маъноси-мазмунга адекват мослаштириш асосида аниқланган;  
2-3-синф ақли заиф ўқувчиларида ўқиш кўникмасини шакллантириш модели коррекцион – педагогик жараённинг мақсадли, методологик, ташкилий-мазмунли, оператив фаолият, мезонли-баҳолаш компонентларини ҳамда замонавий методик ёндашувларни танлаш ва вариатив уйғунлигига устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
2-3-синф ақли заиф ўқувчиларида ўқиш кўникмасини шакллантириш методикаси ҳарфма-ҳарф ва бўғинлаб ўқиш, товуш ва ҳарфларни эслаб қолиш, шахсга йўналтирилган ёндашувлар, “Ўқишни ўрганамиз” педагогик ва коррекцион–ривожлантирувчи интерактив ўйинларни қўллаш ҳамда воқеа-ҳодисаларга ўз муносабатини билдириш тарзида мулоқотга кириш кўникмасини босқичма-босқич мураккаблаштириб бориш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ихтисослаштирилган таълим муассасаларининг 2-3-синф ўқувчиларида ўқиш кўникмасини шакллантириш технологиясига оид тадқиқот натижалари асосида:    
ақли заиф ўқувчиларида ўқиш кўникмасини шакллантириш диагностикаси ўқитувчи билан ўқувчининг ҳамкорлик фаолиятини ўзлаштиришга қаратилган аналитик, синтетик, автоматлашган босқичларни ўқитишга таъсир кўрсатадиган ривожлантирувчи омиллар билан уйғунлигини босқичма-босқич таъминлаш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар Республикa бoлaлaр ижтимoий мoслaшуви мaркaзида бажарилган ПЗ-20170928428 рақамли “Ижтимoий ҳимoягa муҳтoж бoлaлaр вa улaрнинг oилaлaригa Қaшқaдaрё, Бухoрo, Тoшкент вилoятлaри вa Тoшкент шaҳри мисoлидa мaнзилли мaжмуaвий ёрдaм кўрсaтиш мехaнизмлaрини тaкoмиллaштириш” нoмли aмaлий лoйиҳa дoирaсидa белгилaнгaн вaзифaлaрни aмaлдa бaжaришдa фoйдaлaнилгaн (Тошкент давлат педагогика университетининг 2022 йил 28 ноябрдаги 02-07-4265-сон далолатномаси). Натижада ихтисослаштирилган таълим муассасаларининг 2-3-синф ўқувчиларида ўқиш кўникмасини шакллантириш ҳамда ҳаётий зарур компетенцияларини амалга ошириш ишларини самарадорлиги оширилган. 
2-3-синф ақли заиф ўқувчиларида ўқиш кўникмасини шаклланганлик даражаси ўқитиш, тарбиялаш ва реабилитация қилиш жараёнлари, визуал идрок, нутқ-ҳаракат, нутқ-эшитиш анализаторларида ҳарф кодларини товушга айлантириш ҳамда эшитиш-нутқ-мотор-восита тасвири маъноси-мазмунга адекват мослаштириш асосида аниқлашга доир таклифлар Республикa бoлaлaр ижтимoий мoслaшуви мaркaзида бажарилган  ПЗ-20170928428 рақамли “Ижтимoий ҳимoягa муҳтoж бoлaлaр вa улaрнинг oилaлaригa Қaшқaдaрё, Бухoрo, Тoшкент вилoятлaри вa Тoшкент шaҳри мисoлидa мaнзилли мaжмуaвий ёрдaм кўрсaтиш мехaнизмлaрини тaкoмиллaштириш” нoмли aмaлий лoйиҳa дoирaсидa белгилaнгaн вaзифaлaрни aмaлдa бaжaришдa фoйдaлaнилгaн (Тошкент давлат педагогика университетининг 2022 йил 28 ноябрдаги 02-07-4265-сон далолатномаси). Натижада ихтисослаштирилган таълим муассасаларида коррекцион-ривожлантирувчи педагогик ишларни амалга оширишга шароит яратилган.  
2-3-синф ақли заиф ўқувчиларида ўқиш кўникмасини шакллантириш модели коррекцион – педагогик жараённинг мақсадли, методологик, ташкилий-мазмунли, оператив фаолият, мезонли-баҳолаш компонентларини ҳамда замонавий методик ёндашувларни танлаш ва вариатив уйғунлигига устуворлик бериш асосида такомиллаштириш бўйича тавсиялар Тошкент давлат педагогика университетида бажарилган ПЗ-20170923121 рақамли «Таълим муассасаларида ҳамкорлик асосида педагогик фаолиятни ривожлантириш» мавзусидаги лойиҳа доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган  (Тошкент давлат педагогика университетининг 2022 йил 28 ноябрдаги 02-07-4265-сон далолатномаси). Натижада коррекцион-ривожлантирувчи таълим мазмуни, шакллари ва методларини такомиллаштиришга хизмат қилган
2-3-синф ақли заиф ўқувчиларида ўқиш кўникмасини шакллантириш методикаси ҳарфма-ҳарф ва бўғинлаб ўқиш, товуш ва ҳарфларни эслаб қолиш, шахсга йўналтирилган ёндашувлар, “Ўқишни ўрганамиз” педагогик ва коррекцион – ривожлантирувчи интерактив ўйинларни қўллаш ҳамда воқеа-ҳодисаларга ўз муносабатини билдириш тарзида мулоқотга кириш кўникмасини босқичма-босқич мураккаблаштириб бориш асосида такомиллаштиришга доир ишланмалар Республикa бoлaлaр ижтимoий мoслaшуви мaркaзида бажарилган  ПЗ-20170928428 рақамли  “Ижтимoий ҳимoягa муҳтoж бoлaлaр вa улaрнинг oилaлaригa Қaшқaдaрё, Бухoрo, Тoшкент вилoятлaри вa Тoшкент шaҳри мисoлидa мaнзилли мaжмуaвий ёрдaм кўрсaтиш мехaнизмлaрини тaкoмиллaштириш” нoмли aмaлий лoйиҳa дoирaсидa белгилaнгaн вaзифaлaрни aмaлдa бaжaришдa фoйдaлaнилгaн (Тошкент давлат педагогика университетининг 2022 йил 28 ноябрдаги 02-07-4265-сон далолатномаси). Натижада коррекцион-ривожлантирувчи таълим мазмуни, шакллари ва методларини такомиллаштиришга хизмат қилган.