Алиева Навруза Хабибуллаевна
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Фразеологик бирликларнинг турли тизимли тиллар кесимидаги лингвопрагматик тадқиқи (инглиз,  рус ва ўзбек тили компьютер фразеологик бирликлари материаллари асосида)”, 10.00.11 – Тил назарияси. Амалий ва компьютер лингвистикаси (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.3PhD/Fil938.
Илмий раҳбар: Муҳиддинов Анваржон Ғофирович, филология фанлари доктори, доцент. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона  давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона  давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02.
Расмий оппонентлар: Хошимов Ғанижон Мирзаахметович, филология фанлари доктори, профессор; Хайруллаев Хуршид Зайниевич, филология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Қўқон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз, рус ва ўзбек тилларининг ахборот майдонида қўлланиладиган медиа макон фразеологик бирликларининг, хусусан, компьютер интернет-фразеологик бирликларининг таркибий-семантик ва коммуникатив-прагматик хусусиятлари ҳамда уларнинг лингвистик мақомини аниқлаш ва умумэътироф этилган тил бирликлари сифатида лингвопрагматик хусусиятларини очиб беришдан иборат.
Ш.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
оммавий ахборот воситаларида қўлланиладиган инглиз, рус ва ўзбек тиллари компьютер-интернет фразеологик бирликларининг таркибий-семантик ва коммуникатив-прагматик турлари белгиланиб, семантик универсалия сифатида намоён бўлган кенг типологик хусусиятларга эга инглиз медиа макон фразеологик бирликлари, хусусан, компьютер фразеологик бирликлари замонавий жамият ҳаёти ва глобал маълумотларнинг воқеликларини етарли даражада акс эттириши ва бу фразеологик бирликлар халқаро миқёсда медиа-макон фразеологиясини ҳосил қилишда устун мавқени эгаллаши исботланган;
семантик универсалия сифатида қараладиган медиа макондаги фразеологик бирликларнинг (компьютер фразеологик бирликларининг) типологик хусусиятлари турли тизимли тилларда рационал номинатив ва коммуникатив фразеологик бирликлар шаклида бир хилда идрок этилиши, турли тизимли тилларнинг ўзаро таъсири ва фразеологик бирликларнинг ўзлаштирилиши жараёни турли тизимли тилларда инглиз фразеологик бирликлари билан мазмунан ўхшашлик ва ифода жиҳатидан фарқ қилувчи неологизмларнинг пайдо бўлишига олиб келиши асосланган;
медиа маконида инглиз тилидан келиб чиққан янги фразеологик бирликларнинг ҳосилаланиш жараёни фаоллашаётгани, корпус лингвистикасида билимларни ифодалашнинг янги шакли сифатида белгиланган фразеологик бирликлар ва коллокациялар кенгаяётгани ҳақидаги гипотеза исботланган;
цивилизациялашган тараққиётнинг постиндустриал босқичига ўтиш фазасида рус ва ўзбек тилларининг инглиз тили ижтимоий ва сиёсий соҳасидаги сўзлар ва фразеологик бирликлар билан бойитилиши, компьютер технологияси доирасидаги жумлалар мисолида рус ва ўзбек тили когнитологиясида изоҳлаш зарурати туғилган лексик-семантик, фразеологик, синтактик бутунликлар мазмун-моҳияти аниқланган. 
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Турли тизимли тиллардаги фраземаларни лингвопрагматик жиҳатини тадқиқ этиш бўйича олинган илмий натижалар ва хулосалар асосида:
оммавий ахборот воситаларида қўлланиладиган инглиз, рус ва ўзбек тиллари компьютер-интернет фразеологик бирликларининг таркибий-семантик ва коммуникатив-прагматик турлари белгиланиб, семантик универсалия сифатида намоён бўлган кенг типологик хусусиятларга эга инглиз медиа макон фразеологик бирликлари, хусусан, компьютер фразеологик бирликлари замонавий жамият ҳаёти ва глобал маълумотларнинг воқеликларини етарли даражада акс эттириши ва бу фразеологик бирликлар халқаро миқёсда медиа-макон фразеологиясини ҳосил қилишда устун мавқени эгаллашига доир илмий назарий хулосаларидан Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институти томонидан олиб борилган ФА-Ф1-Г003 рақамли “Қорақалпоқ фольклоршунослиги ва адабиётшунослик тарихини тадқиқ қилиш” номли фундаментал лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2022 йил 14 мартдаги 17.03/53-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа ҳисоботларининг илмийлиги ва тушунарлилиги ортган;
семантик универсалия сифатида қараладиган медиа макондаги фразеологик бирликларнинг (компьютер фразеологик бирликларининг) типологик хусусиятлари турли тизимли тилларда рационал номинатив ва коммуникатив фразеологик бирликлар шаклида бир хилда идрок этилиши,  турли тизимли тилларнинг ўзаро таъсирига доир хулосалар ва материаллардан Ўзбекистон Ёшлар иттифоқи томонидан фойдаланилган (Ўзбекистон Ёшлар иттифоқи Фарғона вилоят кенгашининг 2020 йил 18 августдаги 02-06/659-сон маълумотномаси). Натижада бу ёшларнинг уч тилга оид бўлган турғун бирликларни ўрганишга иштиёқлари ошган; 
медиа маконида инглиз тилидан келиб чиққан янги фразеологик бирликларнинг ҳосилаланиш жараёни фаоллашаётгани, корпус лингвистикасида билимларни ифодалашнинг янги шакли сифатида белгиланган фразеологик бирликлар ва коллокациялар кенгаяётгани ҳақидаги гипотеза Республика Маънавият ва маърифат маркази газеталарида мақолаларни таҳрирлаш мақсадида ҳамда Фарғона давлат университети кутубхонаси аъзолари томонидан фойдаланилган (Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2020 йил 28 сентябрдаги 15-сон маълумотномаси) Натижада нашрларнинг илмий савияси ошган ва китобхонлар томонидан тушунилиши осонлашган;
цивилизациялашган тараққиётнинг постиндустриал босқичига ўтиш фазасида рус ва ўзбек тилларининг инглиз тили ижтимоий ва сиёсий соҳасидаги сўзлар ва фразеологик бирликлар билан бойитилиши, компьютер технологияси доирасидаги жумлалар мисолида рус ва ўзбек тили когнитологиясида изоҳлаш зарурати туғилган лексик-семантик, фразеологик, синтактик бутунликлар мазмун-моҳияти хусусидаги материаллардан Озарбайжон Ўқитувчилар институтининг “Туркий тиллар фразеологик бирликларининг ўзига хос хусусиятлари” амалий лойиҳаси доирасида ўқув материалларини тайёрлаш жараёнларида фойдаланилган (Озарбайжон Ўқитувчилар институтининг 2022 йил 03 октябрдаги 306/11-А-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа доирасидаги дарсларнинг илмийлиги ва тушунарлилиги ошди;
фразеологик бирликларнинг ўзлаштирилиши жараёни турли тизимли тилларда инглиз фразеологик бирликлари билан мазмунан ўхшашлик ва ифода жиҳатидан фарқ қилувчи неологизмларнинг пайдо бўлишига оид назарий хулосаларидан “Рухсор” телерадиоканали ҳамда Ўзбекистон Журналистлари ижодий уюшмаси томонидан ташкил этилган ижодий ишлаб чиқариш жараёнида фойдаланилган (Ўзбекистон Журналистлари ижодий уюшмасининг 2020 йил 28 сентябрдаги 21-сон маълумотномаси). Натижада эшиттиришлар илмий ва амалий жиҳатдан бойиган;
икки ва уч тилли луғатларни яратиш бўйича олинган илмий натижалар асосида “Краткий англо-русско-узбекский словарь фразеологизмов” по дисциплине “Теория и практика художественного, письменного и синхронного перевода” луғати тайерланган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил 31 майдаги 237-сон буйруғига асосан 237-.-014-рақамли маълумотномаси). Натижада луғатнинг илмий аҳамияти ортган.