Sayt test rejimida ishlamoqda

Рустамова Шахноза Абдурахимовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Европа таржима назарияси ва амалиётининг тараққиёт босқичлари (ХХ асрга қадар)”, 10.00.06–Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.4.PhD/Fil.1122.
Илмий раҳбар: [Холбеков Мухаммаджон Нуркасимович], филология фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Жиззах давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети,  DSc.03/30.12.2019.Fil/Ped.27.01.
Расмий оппонентлар: Абдуллаева Ровияжон, филология фанлари доктори; Қаршибаева Улжан Давировна, филология фанлари доктори (DSc), доцент. 
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Европа таржима назарияси ва амалиёти тарихининг ХХ асрга қадар бўлган тараққиёт даврини, унинг таржимашунослик тарихи ва равнақида тутган ўрнини қиёсий-типологик жиҳатдан очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Европа таржима назарияси ва амалиёти тараққиётининг таржимонлар ижодкорлигига хос бўлган ХХ асргача бўлган тарихий (IX-XIV асрлар,  XIV-XVIII асрлар, XVIII аср охири – XIX аср учинчи даври) даврларда метафоралар, аллегориялар, қиёслашлар, ўхшатишлар каби стилистик воситаларнинг қўлланилиш самарадорлиги аниқланган;
XIV-XVIII асрлар ва ХХ асргача бўлган даврда Европа таржима назарияси ва амалиёти тараққиётида тиллараро муқобиллик ва лингвомаданий тамойилларни асослаш орқали Европа халқлари адабиёти ривожланишида таржима илмининг миллий адабиётлар алоқасини таъминлаганлиги асосланган; 
антик ва ундан сўнгги босқичларда шаклланган таржима амалиёти намуналар асосида Европа таржимашунослиги маърифатпарварлик даврида эквивалентлик назариясининг етакчи ўринга чиққанлиги далилланган;
уйғониш, классицизм ва маърифатпарварлик даврлари таржима амалиёти янги усулларни жорий қилиш ҳамда шу давр таржима назариясининг семиотик-коммуникатив ёндашувга асосланган ижтимоий, сиёсий, идеологик дискурслар асосида тараққий этганлиги очиб берилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Европа таржима назарияси ва амалиётининг тараққиёт босқичлари (ХХ асрга қадар) мавзуси асосида олиб борилган тадқиқот натижалари асосида: 
антик ва ундан сўнгги босқичларда шаклланган таржима амалиёти намуналар тахлили асосида Европа таржимашунослигида маърифатпарварлик даврида эквивалентлик назарияси етакчи ўринга чиққанлиги каби хулосалардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида бажарилган 2011-2014 йилларга мўлжалланган И-204-4-5 “Инглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-коммуникацион технологиялари асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнига жорий этиш” номли иновацион тадқиқот лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2021 йил 29 мартдаги 731/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада, турли этнослараро интеграция жараёнлари, инсониятнинг жамоавий тузилма сифатида шаклланганлигидан бошлаб қулдорлик тузуми даврида тараққий этганлиги, ўтмишдаги мазкур интеграцион жараёнларда таржима ҳам алоҳида ўрин тутиши, турли билим тузулмаларининг бадиий матнда акс этиши ва уларнинг таржимавий таҳлил этиш методларини чуқур ўрганиш имконини берган;
XIV-XVIII асрлар ва ХХ асргача бўлган даврда Европа таржима назарияси ва амалиёти тараққиётида тиллараро муқобиллик ва лингвомаданий тамойилларни асослаш орқали Европа халқлари адабиёти ривожланишида таржима илмининг миллий адабиётлар алоқасини таъминлаганлиги, уйғониш, классицизм ва маърифатпарварлик даврлари таржима амалиёти янги усулларни жорий қилиш ҳамда шу давр таржима назариясининг семиотик-коммуникатив ёндашувга асосланган ижтимоий, сиёсий, идеологик дискурслар асосида тараққий этганлиги каби хулосалардан Самарқанд давлат чет тиллар институтида бажарилган 2011-2014 йилларга мўлжалланган И-204-4-5 “Инглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-коммуникацион технологиялари асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнига жорий этиш” номли иновацион тадқиқот лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2021 йил 29 мартдаги 731/30.02.01-сон маълумотномаси). Натижада таржимада дискурс назариясининг такомиллашувига хизмат қилган;
европа таржима назарияси ва амалиёти тараққиётининг таржимонлар ижодкорлигига хос бўлган ХХ асргача бўлган тарихий (IX-XIV асрлар,  XIV-XVIII асрлар, XVIII аср охири – XIX аср учинчи даври) даврларда метафоралар, аллегориялар, қиёслашлар, ўхшатишлар каби стилистик воситаларнинг қўлланилишига оид хулосалардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон тарихи” телеканали ижодкорлари диссертациянинг таржима амалиётининг янги методлари жорий қилинганлиги ва таржима назарияси семиотик комуникатив йўналишида ҳамда ижтимоий омиллар таъсирида ривожланганлиги очиб берилиши илмий натижаларидан айрим кўрсатувларнинг сценарийларини тайёрлашда, хусусан, 2020 йилнинг 30 декабрида эфирга узатилган “Экспедиция” кўрсатувида фойдаланилган (“Ўзбекистон телерадиоканали” давлат унитар корхонасининг 2021 йил 07 апрелдаги 02-40-521-сон маълумотномаси). Натижада кўрсатув сценарийсида келтирилган лексик бирликларни илмий талқин қилиш сезиларли даражада ошган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish