Артикбаев Маҳкам Артикбаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Мураккаб шаклдаги юпқа анизотроп пластиналарнинг магнитэластиклик деформацияланиш ҳолатини математик моделлаштириш», 05.01.07 – Математик моделлаштириш. Сонли усуллар ва дастурлар мажмуи (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.4.PhD/T3002
Илмий раҳбар: Нуралиев Фахриддин Муродиллаевич, техника фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Рақамли технологиялар ва сунъий интеллектни ривожлантириш илмий-тадқиқот институти.
Илмий кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, Илмий кенгаш рақами: Рақамли технологиялар ва сунъий интеллектни ривожлантириш илмий-тадқиқот институти, DSc.13/30.12.2021.T.142.01.
Расмий оппонентлар: Полатов Асхад Мухамеджанович, физика-математика фанлари доктори, профессор; Индиаминов Равшан Шукурович, физика-математика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ислом Каримов номидаги Тошкент давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади электромагнит майдон кучларини ҳисобга олган ҳолда мураккаб конфигурацияли магнитэластик анизотроп пластиналарнинг геометрик ночизиқли деформацияланиш жараёнларини математик моделлаштириш, ҳисоблаш алгоритмини ва дастурий мажмуасининг таркибий тузилмасини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
электромагнит майдон кучларини ва ночизиқли эластиклик назарияларини ҳисобга олган ҳолда Гамильтон-Остроградский вариацион тамойили асосида юпқа магнитэластик анизотроп пластиналарнинг геометрик ночизиқли деформацияланиш жараёнларини математик модели ишлаб чиқилган;
юпқа мураккаб конструкциявий шаклдаги магнитэластик анизотроп пластиналарни сонли ечиш учун аналитик R-функция усули (RFM) ва вариацион Бубнов-Галеркин ҳамда сонли усулларни биргаликда қўллаган ҳолда ҳисоблаш алгоритми ишлаб чиқилган;
RFM усули, вариацион Бубнов-Галеркин усули, Ньюмарк ва Гаусс усулларини қўллаган ҳолда ҳисоблаш алгоритми асосида мураккаб шаклли эгилувчан анизотроп пластиналарнинг деформацияланиш жараёнларини ўрганишни автоматлаштирадиган дастурий мажмуасининг таркибий тузилмаси яратилган;
мураккаб конструкциявий шаклларга эга юпқа анизотроп магнитэластик пластиналар учун чегараларини маҳкамлаш ҳолатларини ҳисобга олган ҳолда тегишли чегаравий шартларда ҳисоблаш тажрибалари ўтказилиб янги натижалар олинган ва таҳлил қилинган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Электромагнит майдон таъсирини ҳисобга олган ҳолда мураккаб шаклдаги юпқа анизотроп пластиналарнинг магнитэластиклик деформацияланиш ҳолатини тадқиқ этиш учун ишлаб чиқилган математик модели, ҳисоблаш алгоритми ҳамда дастурий мажмуаси асосида:
электромагнит майдон таъсирини ҳисобга олган ҳолда юпка мураккаб шаклидаги микроэлементларнинг магнитэластиклик деформацияланиш жараёнларини ўрганишни автоматлаштириш учун ишлаб чиқилган ҳисоблаш алгоритми ва дастурий мажмуа Қорақалпоғистон Республикаси «Электромагнит мослашув хизмати» тасарруфида бўлган ўлчов қурилмаларида ишлатиладиган электрўтказувчан материалдан тайёрланган юпка мураккаб конструкциявий микроэлементларнинг деформацияланиш жараёнини, мустаҳкамлиги ҳолатларини тадқиқ қилиш мақсадида жорий этилган (Қорақалпоғистон Республикаси Нукус шаҳар ҳокимлигининг 05.10.2022 йил №03-04/201-сон маълумотномаси). Натижада, электромагнит мослашувчанликни ҳисобга олган ҳолда, электромагнит майдони таъсирида бўлган замонавий ўлчов қурилмаларида ишлатиладиган, электр токини ўтказувчан материалдан тайёрланган юпқа мураккаб конструктив микроэлементларини тежамкорлигини ошириш ва ҳисоб-китобларни юритиш ишлари аниқлиги 1.2 марта, тезлиги эса 1.3 мартагача ошиб, вақт ва меҳнат сарфини 6-10 % га қисқартириш имконини берган.
электромагнит майдон кучларини ва ночизиқли эластиклик назарияларини ҳисобга олган ҳолда юпқа мураккаб шаклдаги магнитэластик анизотроп пластиналарнинг геометрик ночизиқли деформацияланиш жараёнларини математик модели, масалани ечиш учун яратилган ҳисоблаш алгоритми ҳамда дастурий мажмуаси «BEK INTER GROUP» МЧЖ қурилиш компанияси томонидан қурилиш-монтаж ишлари жараёнига жорий қилинган (Қорақалпоғистон Республикаси Нукус шаҳар ҳокимлигининг 05.10.2022 йил №03-04/201-сон маълумотномаси). Натижада, қурилиш конструкциясининг мустаҳкамлигини 6-7 % гача, ҳисоблаш аниқлиги 1.2 марта, ҳисоблаш тезлиги эса 1.5 мартагача ошириш ҳамда умумий қурилиш лойиҳасида ҳисоб-китоблар ишларининг сифати ва тезлиги 8-10% га орттириш имконини яратган.