Бадритдинова Матлуба Нажмидиновнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Уюшмаган аҳоли орасида метаболик синдром профилактикасининг инновацион усуллари», 14.00.43 – Профилактик тиббиёт, 14.00.05 – Ички касалликлар (тиббиёт фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.4. DSc/Tib502.
Илмий маслаҳатчи: Қаюмов Улуғбек Каримович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат тиббиёт институти, DSc.04/30.12.2019.Tib.95.02.
Расмий оппонентлар: Рустамова Мамлакат Тулабаевна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Мусаев Мақсуд Раззакович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Шодикулова Гуландом Зикрияевна, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Абуали ибни Сино номидаги Тожикистон давлат тиббиёт университети (Тожикистон Республикаси).
Диссертациянинг йўналиши: амалий аҳамиятга мувофиқ.
II.Тадқиқотнинг мақсади: кўп компонентли таҳлил асосида аҳоли ўртасида метаболик синдром хавфини камайтириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқиш ва гиёҳванд бўлмаган даволаш ва метаболик синдромнинг олдини олиш бўйича инновацион дастурни, шу жумладан дастурий маҳсулотни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
кўп ўзгарувчан таҳлил нуқтаи назаридан метаболик синдром ва унинг асосий таркибий қисмларининг ривожланиши учун хавф омилларини ҳисобга олган ҳолда беморларнинг соғлиғига бир нечта баҳо берилиши асосланган; 
МС билан оғриган беморларнинг соғлиғи ҳолати кўп жиҳатдан уларнинг психологик хусусиятларига боғлиқ бўлиб, улар ўз соғлиғини баҳолашга, шифокорларга киришга ва даволовчи шифокорнинг тавсияларига риоя қилиши исботланган;
метаболик синдромли беморларнинг ҳаёт сифати бўйича инновацион профилактика дастурининг клиник самарадорлиги асосланаган;
илк бор МС нинг асосий таркибий қисмларининг динамик хусусиятлари, шунингдек, инновацион профилактикани жорий этиш жараёнида метаболик синдромли беморларда уларнинг динамикаси аниыланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Метаболик синдромнинг асосий таркибий қисмларининг турли тоифалари учун ёшга боғлиқ хусусиятларнинг қиёсий аҳамиятини ўрганиш ва аниқлаш бўйича олинган илмий натижалари асосида:
метаболик синдромда диетотерапиянинг махсус алгоритмларини амалиётда қўллаш бўйича илмий тадқиқотнинг натижалари асосида ишлаб чиқилган «Метаболик синдромда диетотерапиянинг махсус алгоритмларини амалиётда қўллаш услуби» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 2 декабрдаги 8н-р/1163-сон маълумотномаси). Таклиф этилган услубий тавсиянома метаболик синдром компонентларини олдини олиш, ташхислаш, даволаш, ҳамда бирламчи тиббий санитария бўғинида метаболик синдром туфайли келиб чиққан касалликларнинг бирламчи, иккиламчи ва учламчи профилактикасини самарали амалга ошириш имконини берган;
метаболик синдром компонентлари бўлган беморларда махсус алгоритм орқали жисмоний фаолликни тартибга солиш услубини ишлаб чиқиш бўйича илмий тадқиқотнинг натижалари асосида ишлаб чиқилган «Метаболик синдромда жисмоний фаолликни такомиллаштириш услуби» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 2 декабрдаги 8н-р/1164-сон маълумотномаси). Таклиф этилган услубий тавсиянома метаболик синдром ҳамда унинг асосий компонентлари бўлган беморларда профилактика ва даволаш хусусида индивидуал ёндашувни ишлаб чиқиш имконини берган;
инновацион алгоритм ёрдамида амбулатория шароитида метаболик синдром компонентларини аҳоли орасида олдини олишни такомиллаштиришни баҳолаш бўйича илмий тадқиқотнинг натижалари асосида ишлаб чиқилган «Амбулатория шароитида метаболик синдром компонентларини аҳоли орасида олдини олишни такомиллаштиришни баҳолаш методикаси» номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 2 декабрдаги 8н-р/1167-сон маълумотномаси). Таклиф этилган тавсиялар, метаболик синдромнинг асосий компонентлари бўлган беморлар учун индивидуал профилактика стратегияларини ишлаб чиқиш ва инновацион алгоритм ёрдамида аҳоли ўртасида амбулатория шароитида метаболик синдром компонентларининг олдини олишни оптималлаштиришга имкон берган.
метаболик синдромнинг асосий таркибий қисмларининг турли тоифалари учун ёшга боғлиқ хусусиятларнинг қиёсий аҳамиятини ўрганиш ва аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Бухоро вилоятининг Бухоро, Пешкў, Қоровулбозор, Ромитан, Вобкент, Жондор туманлари ва Когон шаҳар тиббиёт бирлашмалари амалий фаолиятига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2021 йил 9 декабрдаги 8н-з09/535-сон маълумотномаси). Олинган натижаларнинг амалиётга тадбиқ этилиши метаболик синдром диагностикасини такомиллаштириш, даволаш самарадорлигини ошириш, асоратлар ва ўлим ҳолатларини камайтиришга имкон берган.