Sayt test rejimida ishlamoqda

Бабакандов Отабек Нуритдинович
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Замонавий архитектура ва дизайн объектларини лойиҳалашда бионика”, 18.00.02–Районлаштириш. Шаҳарсозлик. Қишлоқ турар жойларини режалаштириш. Ландшафт архитектураси. Бино ва иншоотлар архитектураси (архитектура).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.2. PhD/А50.
Илмий раҳбар: Уралов Ахтам Синдарович, архитектура фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат архитектура-қурилиш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент архитектура-қурилиш институти, DSc.03/30.12.2019.A.11.02.
Расмий оппонентлар: Юсупова Мавлюда Аминжановна, архитектура фанлари доктори, профессор; Усманов Мурадхан Саидмахмудович, архитектура фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади дунё меъморчилиги ва дизайнида бионикани қўллашнинг илмий назарий ва эстетик асосларини аниқлаш, архитектура ва дизайн объектларида бионикани қўллашга йўналтирилган илмий-амалий тавсия ва таклифлар ишлаб чиқиш ҳамда бионика ва биоархитектура тараққиётидаги асосий йўналишлар ва усулларни очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
биоархитектуранинг вужудга келиш, шаклланиш ва тарихий-тадрижий ривожланишининг қадимги одамларнинг табиатга мослашиши (тош даврининг сўнгги босқичи, неолит даври), архитектура объектларида табиатга тақлиднинг шаклланиши (антик давр), архитектура ва дизайнга модерннинг кириб келиши (ХХ аср бошлари), рақамли технологияларнинг пайдо бўлиши (XXI аср) каби босқичлари аниқланган;
бионик табиий шаклларнинг замонавий архитектура ва дизайн соҳаларида қўлланилишининг ўзига хос- шаффоф, пневматик, динамик, модулли, иллюзион, табиий ва футуристик бадиий композициялар яратаётганлиги очиб берилган;
архитектура ва дизайн объектларида бионикани қўллашнинг конструктив, эстетик, тақлидий ва комплекс усуллари очиб берилиб, конструктив усулда жонли табиат структураларини архитектура ва дизайн объектларида қўллашнинг эътиборга олиниши, эстетик усулда шакл соддалаштирилиб стилизация қилиниши, тақлидий усулда табиий шаклларнинг тўғридан-тўғри объектларда такрорланиши каби жиҳатлари далилланган;
бионикани архитектура ва дизайн объектлари амалиётида фойдаланишнинг табиат билан алоқа –ландшафт ва бинонинг ҳамоҳанглиги, эко-яшиллик – экстерьердаги ландшафт ва том усти боғлари, ресурс тежаш – энергиясамарадор бино ва иншоотлар ҳамда қурилиш материаллари, функция ва шакл - табиат ва архитектуранинг ўхшашлик функциялари аниқланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Замонавий архитектура ва дизайн объектларини лойиҳалашда бионика тадқиқоти бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биоархитектуранинг вужудга келиш, шаклланиш ва тарихий-тадрижий ривожланишининг қадимги одамларнинг табиатга мослашиши (тош даврининг сўнгги босқичи, неолит даври), архитектура объектларида табиатга тақлиднинг шаклланиши (антик давр), архитектура ва дизайнга модерннинг кириб келиши (ХХ аср бошлари), рақамли технологияларнинг пайдо бўлиши (XXI аср) каби босқичлари ҳамда бионик табиий шаклларнинг замонавий архитектура ва дизайн соҳаларида қўлланилишининг ўзига хос- шаффоф, пневматик, динамик, модулли, иллюзион, табиий ва футуристик бадиий композициялар яратаётганлигига оид хулосалардан Туризм ва Спорт Вазирлиги фаолиятида фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Туризм ва Спорт Вазирлигининг 2021 йил 05 ноябрдаги 03-17/10102-сон маълумотномаси). Натижада, ушбу лойиҳаларнинг амалиётда қўлланилиши хорижий ҳамда МДҲ мамлакатларидан ташриф буюраётган сайёҳлар ва юртимиз аҳолисининг турмуш фаровонлиги, кайфияти ва руҳиятига ижобий таъсир кўрсатадиган, ижодий қобилиятини очиб берадиган, завқ олиб ҳордиқ чиқарадиган ҳудуд ва объектларни яратишда кенг фойдаланишга хизмат қилиш имконияти яратилган; 
архитектура ва дизайн объектларида бионикани қўллашнинг конструктив, эстетик, тақлидий ва комплекс усуллари очиб берилиб, конструктив усулда жонли табиат структураларини архитектура ва дизайн объектларида қўллашнинг эътиборга олиниши, эстетик усулда шакл соддалаштирилиб стилизация қилиниши, тақлидий усулда табиий шаклларнинг тўғридан-тўғри объектларда такрорланиши каби жиҳатлари далилланганлиги юзасидан Ўзбекистон Бадиий Академияси фаолиятида фойдаланилган (Ўзбекистон Бадиий Академиясининг 2021 йил 16 декабрдаги 03-09/398-1901-сон маълумотномаси). Натижада, ушбу хулосалардан кўргазма тариқасида амалда фойдаланиш, замонавий архитектура ва дизайн объектларининг янги ва такомиллашган лойиҳаларини ишлаб чиқишда, уларни амалиётга жорий этишда бионикани қўллаш барқарор эстетик ҳаётий эҳтиёж эканлиги исботланган. Шунингдек, Республикада замонавий архитектура ва дизайн объектларини қуришда ҳамда меъморий муҳит дизайни, интерьер ва ландшафт дизайни таълим йўналишлари ўқув жараёни бадиий-эстетик салоҳиятининг кўтарилишига хизмат қилган;
бионикани архитектура ва дизайн объектлари амалиётида фойдаланишнинг табиат билан алоқа –ландшафт ва бинонинг ҳамоҳанглиги, эко-яшиллик – экстерьердаги ландшафт ва том усти боғлари, ресурс тежаш – энергиясамарадор бино ва иншоотлар ҳамда қурилиш материаллари, функция ва шакл - табиат ва архитектуранинг ўхшашлик функциялари аниқланганлигига оид хулосадан Туризм ва Маданий Мерос Вазирлиги фаолиятитда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Туризм ва Маданий Мерос Вазирлигининг 2022 йил 07 мартдаги 03-18/310-сон маълумотномаси). Натижада, архитектура ва ландшафт дизайни объектларини лойиҳалашда экологик ёндашув тубдан замонавий ёндашув ҳисобланиб, ушбу лойиҳаларнинг амалиётда қўлланилиши Самарқанд шаҳри ва туманларида эко-туризмни ҳар томонлама кенгайтиришга хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish