Рахмонов Жалил Холиқуловичнинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Географик ҳудудларда нўхатнинг асосий касалликлари ва уларга қарши кураш чораларини ишлаб чиқиш», 06.01.09–Ўсимликларни ҳимоя қилиш (қишлоқ хўжалиги фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.1.PhD/Qx55.

Илмий раҳбар: Исомидинов Илхом Тўлаевич, қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди, катта илмий ходим.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўсимликларни ҳимоя қилиш илмий-тадқиқот институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети ва Андижон қишлоқ хўжалик институти, DSc.27.06.2017.Qx.13.01.

Расмий оппонентлар: Торениязов Елмурат Шериниязович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Зупаров Миракбар Абзалович, биология фанлари номзоди, доцент.

Етакчи ташкилот: Самарқанд қишлоқ хўжалиги институти.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: нўхатда учрайдиган аскохитоз ва фузариоз касалликларининг тарқалиши, экинни зарарлаш даражаси, касаллик қўзғатувчи замбуруғларнинг биоэкологик хусусиятлари, навларнинг чидамлигини аниқлаш асосида ушбу касалликларга қарши самарали кимёвий  кураш чораларини ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

илк бор мамлакатимиз шароитида нўхатда учрайдиган аскохитоз ва фузариоз касалликларининг тарқалиши, экиндаги зарарлаш даражаси аниқланган;

нўхат ўсимлиги намуналаридан ажратиб олинган касаллик қўзғатувчи замбуруғларнинг тур таркиби, биоэкологик хоссалар ва патогенлик таъсир хусусиятлари аниқланган;

аскохитоз ва фузариоз касалликларига чидамли бўлган нав ва нав намуналари ажратилган;

нўхатнинг фузариоз ва аскохитоз касалликларига қарши  комплекс таъсир этиш хусусиятларига эга бўлган уруғдорилагич препаратларнинг мақбул меъёрлари ва ўсув даврида аскохитоз касаллигига қарши истиқболли фунгицидлар қўллаш самарадорлиги аниқланган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Нўхатнинг асосий касалликларига қарши кураш чораларини ишлаб чиқиш бўйича ўтказилган тадқиқотларнинг натижалари асосида:

нўхатда фузариоз ва аскохитоз касалликларига қарши уруғдорилагичлардан «Витавакс», «Геркулес», «Виал Траст», «Раксил Янги» препаратларини қўллаш Жиззах вилояти, Ғаллаорол туманидаги Дон ва дуккакли экинлар илмий тадқиқот институти Ғаллаорол илмий тажриба станциясини тажриба хўжалигида, Ғаллаорол тумани «Шерали ота Жаҳонгир» фермер хўжалигини 20 гектар ва «Ўрал ота Чинтемир» фермер хўжалигини 12 гектар ва Фориш тумани «Боғдон» хўжалигида 32 гектар майдонда жорий этилган (Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлигининг 2017 йил 20 ноябрдаги, 07/23-1059-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида нўхат экинидан гектаридан 3,1–3,4 центнергача дон ҳосилини сақлаб қолишга эришилган;

нўхатнинг ўсув даврида аскохитоз касаллигига қарши «Титул Дуо» ва «Дуплет ТТ» фунгицидлари Ғаллаорол тумани «Шерали ота Жаҳонгир» фермер хўжалигида 20 гектар, Фориш тумани «Боғдон» хўжалигида 35 гектар ва Шаҳрисабз туманидаги «Камоллиддин ғаллалари» фермер хўжалигида 12 гектар майдонда жорий этилган («Ўзагрокимёҳимоя» акциядорлик жамиятининг 2017 йил 21 ноябрдаги, 02-13/2042-сон маълумотномаси). Бунинг натижасида гектаридан 2,0–3,5 центнергача дон ҳосили сақлаб қолинган.