Sayt test rejimida ishlamoqda

Бегматов Тўлқин Исоқовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон


I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Кўп босқичли кинетика асосида биржинслимас суюқликларнинг ғовак муҳитларда сизиши гидродинамик моделларини сонли тадқиқ этиш (Численный анализ гидродинамических моделей фильтрации неоднородных жидкостей в пористых средах на основе многоступенчатой кинетики)».
01.02.05 – «Суюқлик ва газ механикаси» (физика-математика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.3PhD/FM632.
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Хужаёров Бахтиёр, Самарқанд давлат университети профессори, физика-математика фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университетида.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Шароф Рашидов номидаги Самарқанд давлат университети, DSc.03/30.12.2019.FM/T.02.09
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони:
Акилов Жахон: физика-математика фанлари доктори, профессор. 
Худайкулов Савет Ишонкулович: техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот номи: ЎзР ФА Механика ва иншоотлар сейсмик мустаҳкамлиги институти.
Диссертация йўналиши: Назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ғовак муҳитларда турли табиатли чўкмалар ҳосил бўлиши, чўкма ҳосил бўлиш жараёнининг кўп босқичлилиги ва динамик омилларни ҳисобга олиб, бир жинсли бўлмаган суюқликларнинг ғовак муҳитларда сизиши жараёнининг математик моделларини такомиллаштириш, модел параметрларини идентификациялаш ҳамда сонли ечишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
бир жинсли бўлмаган суюқликларнинг ғовак муҳитларда сизиши жараёнининг математик модели ғовак муҳитларнинг икки зонали табиати ва чўкма ҳосил бўлиши кинетикасининг кўп босқичлилигини ҳисобга олган ҳолда такомиллаштирилган;
бир жинсли бўлмаган суюқликларнинг ғовак муҳитларда сизишида ҳар икки зонада “юкланиш” ҳодисасини ҳисобга олиб математик модели такомиллаштирилган, ҳодиса таъсирида сизиш хусусиятлари турли хил ўзгариш жадаллигига эга бўлган иккита зона ҳосил бўлиши кўрсатилган;
бир жинсли бўлмаган суюқликларнинг ғовак муҳитларда сизишида динамик омиллар ва чўкма ҳосил бўлиш кинетикаси кўп босқичлилигини бир вақтда ҳисобга олиб сизиш жараёнлари математик модели такомиллаштирилган;
такомиллаштирилган моделлар параметрларини квазиреал ва реал эксперимент маълумотлари асосида тиклаш учун самарали сонли алгоритмлар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ғовак муҳитларда биржинсли бўлмаган суюқликлар сизиши жараёнларининг такомиллаштирилган моделлари ҳамда ҳисоблаш алгоритмларига асосида:
кўп босқичли кинетика асосида бир жинсли бўлмаган суюқликларнинг ғовак муҳитларда сизиши жараёнининг такомиллаштирилган математик моделлари, ишлаб чиқилган ҳисоблаш алгоритми ва динамик омилларни ҳисобга олган ҳолда суспензия сизиши моделларини сонли таҳлил қилиш дастурларидан Жиззах вилояти Сирдарё-Зарафшон ирригация тизимлари ҳавза бошқармаси тасарруфидаги Жиззах сув омборини сув билан тўлдириш жараёнида сув билан бирга оқиб кирган турли ифлослантирувчи моддаларнинг тарқалиш майдонини баҳолаш, шунингдек чўкинди концентрациясининг оқиб кирган лойқа миқдорига ва босим градиентига ўзаро боғлиқлигини аниқлаш мақсадида фойдаланилди (Ўзбекистон Республикаси Сув хўжалиги вазирлигининг 2022 йил 24 февралдаги № 03-27-423-сонли маълумотномаси). Илмий натижаларнинг қўлланилиши сув омборига оқиб кирган турли ифлослантирувчи моддаларнинг тарқалиш майдонини ва ҳосил бўладиган чўкинди миқдорини аниқлашдаги муҳандислик ишларида ҳисоблаш экспериментлари ўтказиш ва натижаларни визуаллаштириш ҳамда ҳисоблашларни амалга ошириш учун кетадиган вақтни 20% га, меҳнат сарфининг 30% га қисқартириш имконини берган; 
кўп босқичли кинетика асосида бир жинсли бўлмаган суюқликларнинг ғовак муҳитларда сизиши жараёнини ифодаловчи дифференциал тенгламалар учун қўйилган бошланғич-чегаравий масалани сонли ечиш алгоритми ва дастурий таъминоти 01-01-17-1921FR рақамли (New method of solution of pursuit and evasion differential games with many pursuers on manifolds with Euclidean metric) хорижий илмий-тадқиқот фундаментал гранти доирасида дифференциал ўйинлар масалаларини ечиш, ечимниннг мавжуд ва ягоналигини аниқлаш мақсадида жорий этилган (Малайзия, Путра университети, 2022 йил 5 февралдаги маълумотнома). Натижада диффиренциал тенгламалар системаси учун қўйилган бошланғи ва чегаравий масалаларни ечишнинг сонли алгоритми ва дастурий таъминотидан фийдаланиш уч ўйинчи мавжуд бўлган чизиқли дифференциал ўйининг ечимларини олиш ва натижаларни графиклар шаклида визиуализация қилиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish