Sayt test rejimida ishlamoqda

Azimova Sayyora Xusanboevnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Rad etish” nutqiy  aktlarining  lingvopragmatik xususiyatlari (ingliz, rus va o‘zbek tillari misolida), 10.00.11 – Til nazariyasi. Amaliy va kompyuter lingvistikasi (filologiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.2.PhD/2691.
Ilmiy rahbar: Azizov Ulug‘bek Botirovich, cotsiologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), dotsent. 
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Farg‘ona  davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Farg‘ona  davlat universiteti, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02.
Rasmiy opponentlar: Xoshimov G‘anijon Mirzaaxmedovich, filologiya fanlari doktori, professor; Abduraxmonova Nilufar Zaynobiddin qizi, filologiya fanlari doktori, dotsent.
Etakchi tashkilot: Samarqand davlat chet tillar instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi ingliz, rus va o‘zbek tillarida “rad etish” nutqiy aktlarning lingvopragmatik xususiyatlarini ochib berish, ijtimoiy xulq-atvor va ijtimoiy me’yorlarni aniqlashdan iborat. 
Sh.Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
muloqot paytida ona tilida so‘zlashuvchilarning illokutiv va perlokutiv nutq aktlarining ijtimoiy ahamiyatini (mosligini) belgilaydigan ijtimoiy qoidalarga amal qilishlari, ijtimoiy vaziyatning dolzarbligini aniqlash va adresatning pragmatik va sotsiolingvistik kompetensiyasini tavsiflovchi nutq qoidalari va strategiyalarini tanlash qobiliyati isbotlangan; 
ijtimoiy kontekst va ijtimoiy o‘zaro ta’sirga e’tibor qaratgan lingvopragmatik yondashuv – uzr so‘rash, tavsiflash, taklif qilish, va’da berish, salomlashish, xayrlashish, axborot olish va axborot taqdim etish kabi real kommunikativ vaziyatlarni (nutq aktlarini) muhokama qilish orqali kommunikativ kompetensiyani rivojlantirishni amalga oshirishi asoslangan; 
zamonaviy lingvistik kontekstda til nazariyasi doirasida autentik nutqlarni, odamlarning muloqot jarayonida verbal va noverbal kommunikativ o‘zaro ta’sirini talqin qilishni, shuningdek, tilning mafkuraviy, tarixiy, ijtimoiy, madaniy xususiyatlar hamda munosabatlar doirasidagi o‘rni dalillangan; 
ingliz, rus va o‘zbek tillaridagi nutqiy aktlarning qiyosiy tahlili natijasida rad etishni ifodalovchi nutqiy aktlarda madaniy tafovutlar mavjudligi ingliz tilida rad etish eksplisit (to‘g‘ridan-to‘g‘ri), rus va o‘zbek tillarida implisit (yashirin) ohangga ega ekanligini aniqlangan.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Nutq aktlarining lingvopragmatik xususiyatlarini o‘rganish natijasida olingan ilmiy natijalar va xulosalardan quyidagi loyihalarda foydalanilgan:
muloqot paytida ona tilida so‘zlashuvchilarning illokutiv va perlokutiv nutq aktlarining ijtimoiy ahamiyatini (mosligini) belgilaydigan ijtimoiy qoidalarga amal qilishlari, ijtimoiy vaziyatning dolzarbligini aniqlash va adresatning pragmatik va sotsiolingvistik kompetensiyasini tavsiflovchi nutq qoidalari va strategiyalarini tanlash qobiliyati haqidagi xulosalardan O‘zbekiston davlat jahon tillari universitetining 1-DE01-KA107-005433ICM raqamli KA-107 – Evropa Ittifoqi va O‘zbekiston oliy ta’lim muassasalari o‘rtasida xalqaro kredit mobilligi, O‘zbekiston Davlat Jahon tillari universiteti va Bochum Ruhr universiteti (Germaniya) 2020 yil o‘rtalarida xodimlar va talabalar almashinuvi loyihalari doirasidagi xalqaro kredit mobilligida foydalanildi (O‘zbekiston davlat jahon tillari universitetining 2022 yil 7 yanvardagi 01/6-son ma’lumotnomasi). Natijada lingvokulturologiya, lingvistik matn tahlili, madaniyatlararo muloqot kabi fanlar bo‘yicha darsliklar, o‘quv-metodik qo‘llanmalar va ma’ruza matnlari, shuningdek, elektron manbalar, nazariy va amaliy materiallar sifati sezilarli darajada yaxshilangan;
zamonaviy lingvistik kontekstda til nazariyasi doirasida autentik nutqlarni tahlil qilish, odamlarning muloqot jarayonida verbal va noverbal kommunikativ o‘zaro ta’sirini talqin qilishni, shuningdek, tilning mafkuraviy, tarixiy, ijtimoiy, madaniy xususiyatlar hamda munosabatlar doirasidagi o‘rniga oid nazariy xulosalardan O‘zbekiston davlat jahon tillari universitetining 561624 raqamli “EPP-1-2015-1-UK-EPPKA2-GBHE-SP – IMEP”  – “O‘zbekiston oliy ta’lim tizimida xalqaro ta’lim jarayonlarini modernizatsiya qilish” xalqaro loyihasida foydalanilgan (O‘zbekiston davlat jahon tillari universitetining 2022 yil 7 yanvardagi 01/7-son ma’lumotnomasi). Natijada dunyoni anglash va uning nutqda aks etishi bilan bog‘liq ijtimoiy-psixologik jihatlarni o‘rganishda so‘zlovchi shaxs tafakkuri va til sohibining tilga ongli yondashuviga doir o‘ziga xos jihatlar yoritilgan; 
ingliz, rus va o‘zbek tillaridagi nutqiy aktlarning qiyosiy tahlili natijasida rad etishni ifodalovchi nutqiy aktlarda madaniy tafovutlar mavjudligi ingliz tilida rad etish eksplisit (to‘g‘ridan-to‘g‘ri), rus va o‘zbek tillarida implisit (yashirin) ohangga ega ekanligi haqidagi xulosalardan O‘zbekiston Milliy teleradiokampaniyasining “O‘zbekiston” teleradiokanalining “Ta’lim va tarbiya”, “Bolalar va biz” ko‘rsatuvlari ssenariysini tayyorlashda foydalanilgan (O‘zbekiston Milliy teleradiokampaniyasining “O‘zbekiston” teleradiokanalining 2022 yil 7 yanvardagi 04-36-25-son ma’lumotnomasi). Natijada eshittirish materiallarining ilmiy-amaliy jihatlari boyitilib, ommaviyligi ta’minlangan.

Yangiliklarga obuna bo‘lish