Ўтаев Акрам Йўлдошевичнинг
фалсафа доктори (PhD) ҳимояси ҳақида маълумот

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бўлажак ўқитувчиларда сиёсий тарбия кўникмасини ривожлантиришнинг педагогик асослари”, 13.00.01 - Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:B.2022.1.PhD/Ped3017.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Чирчиқ давлат педагогика университети. 
Илмий раҳбар: Ходжамқулов Умид Негматович, педагогика фанлари доктори.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Чирчиқ давлат педагогика университети, DSc.03/30.04.2021.Ped.82.01.
Расмий оппонентлар: Ботирова Шахло Исамиддиновна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор; Ходжаев Бекзод Худойбердиевич, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади олий педагогик таълим жараёнида бўлажак ўқитувчиларда сиёсий тарбия кўникмасини ривожлантиришнинг назарий асослари, тизими ва самарадорлигини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги 
бўлажак ўқитувчиларда сиёсий тарбия кўникмаларини ижтимоий-сиёсий талаблар асосида ривожлантиришнинг назарий аспектлари таълим жараёнида ўқув-билиш фаолиятини ташкил этишнинг мотивацион ва когнитив-фаолиятли жараёнларини тарбиявий ишлар методикаси билан интеграциялаш асосида аниқлаштирилган; 
талабаларда сиёсий тарбия кўникмасини ривожлантириш технологияси глобаллашув шароитида сиёсий тарбия тамойиллари (илмийлик, тарихийлик, узвийлик, фаоллик, ворисийлик) ҳамда усулларини (ишонтириш, машқ қилдириш, кузатиш ва таҳлил, рағбатлантириш) сиёсий маданиятнинг педагогик мазмунига тизимли сингдириш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак ўқитувчиларда сиёсий тарбия кўникмасини ривожлантириш тизими ёшларни сиёсий ватанпарварлик руҳида тарбиялаш концептини узлуксиз маънавий тарбия концепцияси мазмунига мувофиқ ишлаб чиқиш ҳамда ватанпарварлик ва глобаллашув тушунчалари ўртасидаги алоқадорликни корреляцион усул орқали аниқлаштириш асосида такомиллаштирилган;
сиёсий тарбия кўникмаларини ривожлантириш бўйича педагогик талабларни талабалар сиёсий маданиятини ривожлантириш технологияларини дидактик моделлаштириш усули воситасида такомиллаштириш зарурати асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак ўқитувчиларда сиёсий тарбия кўникмасини ривожлантиришнинг педагогик асослари ва уни амалиётга татбиқ этиш механизмлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
таълим жараёнида ўқув-билиш фаолиятини ташкил этишнинг мотивацион ва когнитив-фаолиятли жараёнларини тарбиявий ишлар методикаси билан интеграциялаш асосида аниқлаштирилган бўлажак ўқитувчиларда сиёсий тарбия кўникмаларини ижтимоий-сиёсий талаблар асосида ривожлантиришнинг назарий аспектлари, бўлажак ўқитувчиларда сиёсий тарбия, сиёсий онг, сиёсий ахлоқ ва сиёсий фаоллик каби шахсий ва касбий компетенцияларнинг ривожланганлик даражаси ва уларга таъсир этувчи омиллар, бўлажак ўқитувчиларни ватанпарварлик руҳида тарбиялаш концептида тарбия масаласи интеллекти ва маънавияти соғлом авлодни тарбиялашга оид яхлит таълим-тарбия тизимининг узвий ва ажралмас қисми бўйича илмий хулосалардан Т.Н.Қори-Ниёзий номидаги Ўзбекистон Педагогика Фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг ФЗ-2016-09081165532 рақамли “Қорақалпоқ тилининг янги алфавити ва имло қоидаларига мувофиқ она тили ва адабиётини ривожлантириш” мавзусидаги фундаментал лойиҳасини амалга оширишда фойдаланилган (Т.Н.Қори-Ниёзий номидаги Ўзбекистон Педагогика Фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2022 йил 11 майдаги 120-сон маълумотномаси). Натижада, ёшларнинг сиёсий маданиятини ривожлантириш, хусусан, бу борада бадиий адабиётнинг роли ва аҳамиятини аниқлашга хизмат қилган;
бўлажак ўқитувчиларда сиёсий тарбия кўникмасини ривожлантириш тизими, замонавий педагогик ёндашувлар ва интеграцияга асосланган таълим технологиялари асосида ўқитиш сифатини ошириш, замонавий талабларга жавоб берадиган кадрлар тайёрлаш тизимини қарор топтириш, ўзлаштирилган билим, кўникма, малака ва компетенцияларнинг реал ҳаётий вазиятларда қўл келишига эришиш, таълим мазмунининг ҳаётий аҳамиятини ошириш, дунёдда кузатилаётган глобаллашув шароитида бўлажак ўқитувчилар маънавиятини салбий таъсирлардан ҳимоялашнинг зарурати уларда сиёсий тарбия кўникмаларини ривожлантиришнинг илмий асослари ва амалга ошириш механизмларини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялардан Т.Н.Қори-Ниёзий номидаги Ўзбекистон Педагогика Фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалида бажарилган ФЗ-2016-09081165532 рақамли “Қорақалпоқ тилининг янги алфавити ва имло қоидаларига мувофиқ она тили ва адабиётини ривожлантириш” мавзусидаги фундаментал лойиҳасини амалга оширишда фойдаланилган (Т.Н.Қори-Ниёзий номидаги Ўзбекистон Педагогика Фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2022 йил 11 майдаги 120-сон маълумотномаси). Натижада, бўлажак ўқитувчиларда глобаллашув шароитида сиёсий тарбия кўникмаларининг зарурати ва мазкур компетенцияга эга бўлишнинг амалий механизмларини ишлаб чиқишга хизмат қилган;  
олий педагогик таълим жараёнида талабалар сиёсий маданиятини ривожлантириш технологияларини дидактик моделлаштириш усулини таълим амалиётида қўллаш асосида ишлаб чиқилган бўлажак ўқитувчиларда сиёсий тарбия кўникмасини ривожлантиришнинг самарадорлигини ошириш жараёнини ташкил этишга йўналтирилган илмий-услубий тавсиялардан ҳамда ёшларнинг сиёсий маданиятини таркиб топтириш, сиёсий дунёқарашни шакллантириш ҳамда сиёсий тарбия кўникмасини ривожлантириш билан боғлиқ илмий назарий таҳлиллар, хулосалар ва таклиф-тавсиялардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси  “O’zbekiston 24”  телерадиоканали давлат муассасасининг “Махсус репортаж”, “Инсон қадри учун” ва “Таҳлилнома” таҳлилий кўрсатувларининг сценарийсини тайёрлашда фойдаланилган (“O’zbekiston 24”  телерадиоканали давлат муассасасининг 2022 йил 30 майдаги 05-09-314-сон маълумотномаси). Натижада, педагогик олий таълим муассасалари талабаларининг сиёсий тарбия кўникмаларини ривожлантириш бўйича  илмий  ва  методик  тавсиялар ҳамда таълим тизимига янги ислоҳотларни жорий қилишни  кучайтиришга  хизмат қилган.